Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of


Бірәйелгешаққандағы орташа туу көрсеткіші, 1950-2011 ж ж



Pdf көрінісі
бет461/530
Дата15.12.2023
өлшемі30,13 Mb.
#138334
түріБағдарламасы
1   ...   457   458   459   460   461   462   463   464   ...   530
Байланысты:
Әлеуметтану негіздері

Бірәйелгешаққандағы орташа туу көрсеткіші, 1950-2011 ж ж .
Соңғы елу жылда дүниежүзі бойынша бір әйелге сәйкес келетін туу саны қысқарған.
Бір әй елге ш а қ қ а н д а ғы ту у д ы н орташ а сан ы
Аймак;
1950
2011
Африка
6.6
4,7
Азия
5,9
2,2
Еуропа
2.6
1,6
Латын Америкасы
5,9
2,2
Солтустік Америка
3,5
1,9
М үхитаралдары
3,8
2,5
ДЕРЕККӨЗ: Gelbard. Haub. & Kent (1999); Population Reference Bureau (2011a).


ХАЛЫҚ САНЫ ЖӘНЕ УРБАНИЗАЦИЯ
411
Сахарадан оңтүстікке қарай, Африкада қоршаған ортаның 
ластануына тікелей халық кінәлі. Ауыл шаруашылығымен айна- 
лысатын аймақтарда жумыс тәртібі мынадай: демографиялық қы- 
сым фермерлерді құнарсыз жерді алып, топырақты қүнарландыр- 
мастан немесе егістік алқабын ауыстырмай жоғары өнім беретін 
дақылдарды жеделдетіп еге беруге мәжбүрлейді. Мүндай жерлер 
жылдан-жылға өнімді аз беріп, оны өңдеу одан бетер қиындай 
түседі. Фермерлер жерін кеңейту үшін ағаштарды кесіп, орман- 
дарды шетінен жоя береді. Жел мен судың әсерінен жер эрозияға 
ұшырап, топырақтың беткі құнарлы қабаты зардап шегеді. Ақыры 
ол жерлер шөлге немесе құнарсыз тақырға айналады. Ормандар 
жойылып, топырақтың өсімдіктер мен жануарлар үшін маңызды 
беткі қабаты тозады. Қоршаған ортаның осылай циклды бүзылуы 
кедейлікпен етене байланысты. Балалар ашқұрсақ отырғанда, ке- 
лешек ұрпақ үшін қоршаған ортаны сақтап қалу мақсатында үзақ 
мерзімді шешімдер қабылдау қиын.
Жалпы халық санының өсімін тоқтату арқылы экологияға ке- 
летін залалдың алдын алуға болады. Бірақ бүл қазіргі мәселелерді 
шеше алмайды. Олардың шешімі ауылдардағы кедейлікті азайту, 
ауыл шаруашылығын жүргізу әдістерін жақсарту, артта қалған ел- 
дердің сыртқы қарызын азайту және көптеген дамыған елдерде- 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   457   458   459   460   461   462   463   464   ...   530




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет