Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6-ТА РА У Үғы м д а р д ы ң қоры ты нды сы Девианттылың теориялары Н е г ізг і с у р а қ
- Қ у р ы л ы м д ы қ -ф у н к ц и я л ы қ т е о р и я
- К о н ф л и к т т е о р и я с ы
- С им волды к; и н т е р а к ц и о н и з м т е о р и я с ы
- ДЕВИАНТТЫ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ, ҚЫЛМЫС ЖӘНЕ ҚОҒАМДЫҚ БАҚЫЛАУ
| Шиеленіс теориясы бойынша
мәдени тұрғыдан мақұлданған мақсаттарға дәл солай мақұл- данған құралдар арқылы жете алмаудан девианттылық туындайды. 166 6-ТА РА У Үғы м д а р д ы ң қоры ты нды сы Девианттылың теориялары Н е г ізг і с у р а қ Н е г із г і т у ж ы р ы м Д е в и а н т т ы л ы қ т ы ң с е б е б і Д е в и а н т т ы л ы қ осы т о п т а р д а б о л а т ы н ы н т ү с ін д ір у о ң а й Алғашқы
әлеуметтену Ерте бала кездегі әлеуметтену Анасы Тиффаниді қушақтан, онымен жиі сөйлесу арқылы оның бойына тілдік және әлеуметтік қарым- қатынастарды сіңіреді Ерте бала кездегі әлеуметтену Ерте бала кездегі әлеуметтену
Шиеленіс
теориясы Неліктен адамдар д ев и ан тты лы ққа барады
Девиан ттылық - әлеу- меттік қу р ы л ы м н ы ң нормадан ауы тқуы ны ң сипаты
Қоғамның мақсаттары мен оларға қол жеткізу қүралы арасындағы сәйкессіздік Қажетті мақсатгарына берілген тәсілдермен қол жеткізе алмайтын жүмысшы және төменгі әлеуметтік сатыдагы адамдар
Дағдарыс
теориясы Қат ресурстарга қол жеткізудід теңсіздігі қалайш а д ев и ан тты лы ққа әкеледі?
Д е в и а н т т ы л ы қ - қат ресурстар үшін бәсеке мен конфликтіге қатысты қал ыпты реакция Тецсіздік және бәсеке Барлық әлеуметтік сатылар: төменгі сатыдағылар негізгі қажеттіліктерді қанағаттандыруға және наразылықтарын білдіру мақсатында ереже бұзуға мәжбүр. Жоғарғы сатыдағылар деви антты лы қты өз артықш ы лықтарын көрсету мақсатында қолданады С им волды к; и н т е р а к ц и о н и з м т е о р и я с ы Символдық интеракционизм теориясы
Неліктен бір тои екінші топқа қараганда д ев и антты лы ққа бейім? Басқа әлеуметтік мінез-құлықтар секілді, девиант гылықты да үйренуге болады Кейбір
субмәдениеттер әлеуметтену жолымен үйренген, девиантты лы қты тудыратын құндылықтарға ие Қылмыскер бандылар және девиантты субмәдениеттер мен аудандарға қосылған адамдар
Қорқытып-үркіту теориясы
Мойынсұнуға қарагаида дев и ан тты лы қ қанд ай жағдайда жақсы болып көрінеді? Дев ианттылы қ - шы гы н мен пайданы есептеу негізінде жасалған тацдау Жазалау жүйесінің әлсіздігі (шыгынына қарағанда де виа нтт ы л ы қт ы ц пайдасы көп) Бар лықтоптар әсіресе конформизмпен алшақ адамдар
Ат таңу теориясы Іс-әрекеттер мен адамдар қалай де виант болып шығады? Дев ианттылы қ - салыстырмалы нәрсе, ол басқалардың іс-әрекетті немесе оны істеушіге қандай ат қоятыпына байланысты Іс-әрекеттері девиантты деп тан ылған және бұл атау мансапты қ девиантқа ай налдырады деп мойындайтындар Күші көп адамдар күші аз адамдарта девиантты деп айдар тағады ДЕВИАНТТЫ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ, ҚЫЛМЫС ЖӘНЕ ҚОҒАМДЫҚ БАҚЫЛАУ 167
оларды қабылдағандықтан қылмысқа барады. Олар ортақ мәдени мақсат-экономикалықтабысқа тек қылмыс арқылы қол жеткізе ала- мыз деп сенеді. Мертонның сөзімен айтсақ, қоғамның мақсаттарын қолдайтын, бірақ сол мақсаттарға жету жолында «институтталған» (мақұлданған) әдістерді жоққа шығаратын адамдардың іс-әрекетін инновация деп атайды. Оның орнына инноваторлар қоғам қабылда- ган мақсаттарға заңсыз жолмен жетуді көздейді. Мұның классика- лық мысалы - экономикалық табысқа жету үшін кісі тонауға көшкен кедей адам. Алайда инновация тек қылмыстық әрекетпен шектелмейді. Қылмысқа жатпайтын инновация деп диплом алу үшін тест кезінде шпаргалкадан көшіру, бейсбол ойындарына қатысу үшін стероид ішу сияқты әдістерді айтады. Бұл екі жағдайда да адамдар қабылданған мәдени мақсаттарға қол жеткізу үшін институ гталған әдістердің орнына заңсыз әдістерді пайдаланады. Мертон, сонымен қатар адамдардың аномияға бейімделуінің ритуализм, ретритизм және бүлікшілік деген тағы үш жолын анық- тады. Бұл стратегиялар (инновациямен қатар) «Тұжырымдама қоры- тындысы: Мертонның бейімделу әдістері» атты гарауда көрсетілген. жүктеу/скачать 30,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|