Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
| Денсаулық пен аурудың
әлеуметтік себептері «Жағдайды ағысқа қарсы қайта бағыттау» атты көп сілтеме жасалатын мақалада әлеуметтанушы Джон Маккинлей қазіргі заман дәрігерінің дилеммасы үшін метафора ретінде мына оқиғаны жиі қолданады: Кейде өзім д і б ы л а й сезін ем ін . Мен ағы сы қ а т т ы ө зе н н іц ж а ға с ы н д а тұр- м ы н. Бір кезде суға к е т іп бара ж а т қ а н а д а м н ы ң ж а н д ау ы сы н ес ти м ін . Дереу суға түсіп , оны қ ү ш а қ т а п ж а ғаға а л ы п ш ы ғам ы н , қ о л д а н ты н ы с ал д ы р у ш а р а л а р ы н ж а с а п , есін ж и д ы р а м ы н . Ол е сін ж и я б астаған кезде тағы да к ө м ек ке ш а қ ы р ғ а н д ау ы сты ес ти м ін . Сол ү ш ін суға асы ға секіріп, су ас т ы н а к е т іп бара ж а т қ а н ад ам га ж етіп , ж а ғаға а л ы п ш ы ғам ы н , қ о л д а н дем а л д ы р а м ы н , ол есін ж и ғ а н соң, та ғы да к ө м ек ке ш а қ ы р ғ а н дауы сты е с т и м ін . Дәл о сы н д ай р е т т іл ік п е н қ а й т а л а н а береді. Суға к е т іп бара ж ат- қ а н д а р д ы қ ұ т қ а р у д ы ған а о й л ап , ағыс бо й ы м ен ж оғары ж ү зе берд ім де, бұл ад ам д ар д ы суға и т е р іп қ ұ л а т қ а н ад а м д ы іздеуге у а қ ы т ы м б олм ады (McKinlay, 1994, 509-510). Осы оқиғадағы құтқарушы сияқты, ағыстың жоғарғы жағына қарай жүзе беруіне байланысты дәрігерлердің емделушілерден не себепті ауыратынын сұрауға мүмкіншілігі аз болып тұр. Әлеу- меттанушылар бұл мәселеге екі деңгейде жауап беруге тырысады: микродеңгейде адамдар өз денсаулығына қауіп төндіретін әрекет- ті жасау-жасамауды таңдай алады және макродеңгейде әлеуметтік құрылымдар жеке адамдардың таңдауын шектейді. Адамдардың денсаулыгына не себепті қатер төнеді деген сұ- раққа жауап іздемес бүрын, оның қандай қауіп екенін білу керек. Бұл үшін алдын алуға болатын өлімнің негізгі себептерін ашып қараған жөн. |