106
3-ТА РА У
Ж а и а н д ъ щ к ө зқ а р а с : Ж а п о н и я м е н А Қ Ш -т а гы м е к т е п к е д ей ін гі
э л е у м е т т е н у .
Бала кезімізде үйренген немесе үйренбеген нәрселердің өміріміздің
соңына дейін әсері болары сөзсіз. Мысалы, 3 жасқа дейін қалыптасатын
сөздік қорымыз (сөздер саны) оқуға деген қабілетімізге, жоғары оқу
орнын бітіруімізге ықпал етеді (Farkas & Вегоп, 2003). Өкінішке қарай,
байлармен және ақ нәсілді ата-аналармен салыстырғанда орта деңгей-
дегі, кедей, жұмысшы тап және афроамерикалық ата-аналар өз балала-
рымен едәуір аз сөйлеседі және сөйлескенде де қолданатын сөздік қоры
тым жұтаң. Нәтижесінде, 3 жасқа келгенде кедей отбасынан шыққан
балалар жұмысшы отбасы балаларына қарағанда 33 пайызға аз сөз
біледі, ал сөздік қоры орта деңгейлі отбасы балаларынан 50 пайызға аз
болады (Farkas & Вегоп, 2003). Кедей немесе афроамерикалық ата-ана-
лар балаларымен көбірек сөйлессе, мүндай айырмашылық болмас еді.
Қазір көптеген ұйымдар ата-аналардың көзқарасын өзгертуге немесе
балаларын арнайы мектепке дейінгі бағдарламаларда оқытуға ықпал
етіп келеді.
Жастық шақ
Жастық шақ балалық пен ересектік арасындағы көпір іспеттес. Жастар-
дың алдында тұрған басты мәселе - ата-анасынан тәуелсіздік алу.
Жас кезімізде біз көбінесе алдын ала әлеуметтенуді жүзеге асы-
рамыз. Болашақта ұстанатын әлеуметтік сипатымызға қажетті сенім-
дер мен әрекеттерді үйренеміз. Мысалы, шамамен, 1980 жылға дейін
америкалық қыздардың көбі «үй шаруасы» курстарын тәмәмдауға,
яғни тамақ пісіріп, тігін тігуді үйренуі тиіс еді, ал ұлдар машина жөн-
Достарыңызбен бөлісу: 
