Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega



Pdf көрінісі
бет360/870
Дата07.01.2022
өлшемі30,13 Mb.
#17398
түріБағдарламасы
1   ...   356   357   358   359   360   361   362   363   ...   870
Стратификация құрылымының 

түрлері

Стратификация  -   кез  келген  қоғамға  тән  құбылыс.  Барлық  қоғам- 

дарда байлыққа, беделге немесе билікке ие болуға лайық адамдар са- 

натын  анықтайтын  қағидалар  болады.  Алайда  теңсіздік  құрылымы 

жағынан қоғамдардың бір-бірінен айырмашылығы көп.

Теңсіздік екі жағдайда:

• 

теңсіздік  әлеуметтік  құрылымдар  мен  ұзақ  мерзімді  әлеуметтік- 



нормаларға сүйеніп, институттандырылса;

• 

теңсіздік адамның жеке қасиеттерінен  гөрі топ мүшелігіне  негіз- 



делсе  (мысалы,  үйдің  үлкендері  немесе  «көк  жағалы  жүмысшы- 

лар» деп) -  стратификацияга айналады.

Теңсіздікті талқылау барысьшда  назар  аударатын шектеулі ресурс- 

тар әдетте үшке бөлінеді: бедел, билік және байлық. Бедел де мәртебе си- 

яқты, яғни ол бір адамға немесе топқа ерекше әлеуметтік ізет-құрмет біл- 

діру. Билік-басқалардыңқалауына қарамастан, оларға ықпал ету немесе 

үстемдік көрсету арқылы өз еркін жүзеге асыру. Егер бедел, билік немесе 

байлық теңсіздігі әлеуметтік құрылымдар мен ұзақ мерзімді әлеуметгік 

нормаларға сүйенін, топтық мүшелікке негізделген болса -  стратифика­

ция бар деген сөз.

Стратификация - әлеуметтік 

мәртебелерді шектеулі ресурстарға 

қолжетімділік тұрғысынан 

анықтайтын теңсіздіктің 

институттық құрылымы.

Бедел - бір адамға немесе топқа 

ерекше әлеуметтік ізет-құрмет 

білдіру, мәртебе деп те аталады.

Билік - басқалардың қалауына 

қарамастан, оларға ықпал ету 

немесе үстемдік көрсету арқылы өз 

еркін жүзеге асыру.

Касталық жүйелер шектеулі 

ресурстарды аскриптивті 

мәртебеге сәйкес үлестіреді.

Таптық жүйелер шектеулі 

ресурстарды қол жеткізген 

мәртебеге сәйкес үлестіреді.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   356   357   358   359   360   361   362   363   ...   870




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет