Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega


-КАРТА. Қарқынды дамыған елдер мен дамуы төмен елдердіңарасы



Pdf көрінісі
бет371/870
Дата07.01.2022
өлшемі30,13 Mb.
#17398
түріБағдарламасы
1   ...   367   368   369   370   371   372   373   374   ...   870
7.1-КАРТА. Қарқынды дамыған елдер мен дамуы төмен елдердіңарасы

Қарқынды дамыған елдер -  Еуропа, Солтүстік Америка және Азияның кейбір бөліктерінде орналасқан. 

Дамуы томен елдер -Африка мен Азияныңбасқа бөліктерін қамтиды.

ДЕРЕККӨЗ: Біріккен Үлттар статистикасы (2009).



АҚШ-тағы аралас 

нәсілдер

Дамуы томен 

■  Ортадамыған 

Н  Қарқынды дамыған

I 3-251



194

7-ТАРАУ

7.1-КЕСТЕ. Халықаральіқдеңгейдегі теңсіздіктіңкөрсеткіштері

М ем лекет

Бір ад ам ға 

ш а қ қ а и д а ғы  

ж а л п ы  ұ л т т ы қ  

табыс


Өмір сүру 

ү за қ т ы ғы

Нәресте өлім і 

/туганІООО 

тірі сәбиге 

ш ақ қ ан д а

А дами д ам у 

р ей ти н гі

Гендерге 

бай л ан ы сты  

д ам у  рей тин гі

Қ арқы н ды  д а м ы г а н  е лд е р

Н орвегия



$58,810

81

3

і

5

АҚШ


47,094

79,6

7

4

37

К анада


38,668

81

6

8

16

Ж апония


34,692

83,2

3

11

12

Корея Республи касы  

(О ңтүстік Корея)

О рт аш а

 

дам ы ган е лд е р



29,518

79,8

5

12

20

Сауд Арабиясы



24,726

73,3

18

55

128

Ресей Ф едерациясы



15,258

67,2

11

65

41

Б разилия



10,607

72,9

18

73

80

Қ ытай


7,258

73,5

18

89

38

Эль Сальвадор



Д а м у ы  т ө м е н  е лд е р

6,498

72

16

90

89

Руанда


1,190

51,1

72

152

83

Гаити


949

61,7

54

145

119

Сьерра Леоне



809

48,2

123

158

125

Конго д е м о к р а т и я л ы қ  

республикасы

291

48

126

168

137

Зим бабве



176

47

62

169

105

әлемдік жүйелер теориясын қарастырамыз және бұлардың жаьандық 

теңсіздікпен күресудегі әсерін анықтаймыз.

Құрылымдық-функциялық талдау: 

модернизация теориясы

Модернизация теориясы даму 

деп қарапайым қоғамдардың 

эволюциялық процесс барысында 

күрделі экономикага айналуын 

және институттық құрылымдар 

деңгейіне жетуін пайымдайды.



Модернизация  теориясы  бойынша,  даму  дегеніміз -   эволюциялық 

процесс  барысында  қарапайым  қоғамдардың  күрделі  экономикаға 

айналуы және институттық қүрылымдар деңгейіне жетуі (Wimmer& 

Feinstein,  2010). Қоғамға  бейімделу -  әлеуметтік құрылымның басты 

детерминанты  екені туралы құрылымдық-функциялық теорияның 

пікірі негізінде қалыптасқан.  Осы жағынан жоғары дамыған мемле- 

кеттер табиғи эволюциялық процеске сай дамып келе жатқан мемле- 

кеттерден озып шығады.

Модернизация теориясы дамуды қарапайым немесе күрделі эко- 

номикадан  және  институттық  құрылымдардан  шыққан  эволюция- 

лық процестің табиғи дамуы ретінде қарастырады.

Модернизация  теориясы  1950  және  1960  жылдары  көптеген  ға- 

лымға белгілі болды.  Бұл  «дамыған мемлекеттердің ізімен алға түсу 

керек»  деген  пікірден  пайда  болды.  Индустрияландыру  арқылы 

өнімділікті  арттыру денсаулық  сақтау,  білім  беру  салаларын  дамы-



СТРАТИФИКАЦИЯ

195


туға және технологияларды жақсартуға септігін тигізетін көп артық- 

шылық береді. Ал индустрияландырудың өрістеуінің бастапқы кезе- 

ңі өмір сүру стандарты мен өнімділіктің өсуіне алып келеді.

Алайда  даму  белгілі  бір  шек  қойылған  процесс  емес.  Жоғарыда 

айтылғандай, біраз  елдер  заманауилану арқылы қарқынды дамыса, 

басқалары замандану процесінде қиындықтарға тап болады.  Кейбір 

мемлекеттердің басқа елдермен салыстырғанда әлі күнге дейін даму 

деңгейі төмен  болуының негізгі  себептері -  олардың  ауыр,  тоқырау 

кезеңдерден өтуі, дамыған державалардың қанауында болып, зардап 

шегуі және  әлемдік нарыққа кеш кіруі.  Осындай  күрделі кедергілер 

элемнің жаңғыруы жөніндегі баламалы көзқарастар  қалыптасуына 

себеп болған.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   367   368   369   370   371   372   373   374   ...   870




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет