Психикалық ауруларға кім шалдығады?
Тән ауруына шалдыққан жағдайдағыдай, психикалық ауруларға да
әлеуметтік факторлар эсер етеді. Осыған қарай, негізгі екі факторды
қарастырамыз, олар - әлеуметтік тап және жыныс.
Ә л е у м е ттік тап е р е кш е л ігі
1920 жылдан бастап әлеуметті зерттеушілер психикалық ауытқуларға
көңіл аудара бастады. Соның нәтижесінде, кедейлердің бақуатты адам-
дарға қарағанда, көбірек психикалық аураларға душар болатыны анық-
талды (Eaton & Muntaner, 1999). Оныц екі себебі бар: біріншісі - психика-
лық аурулар адамдарға жұмысқа орналасуға немесе жұмыс орнын сақтап
қалуға кедергі келтіруі мүмкін, ал адамдар соған қарай әлеуметтік бас-
палдақ бойынша бірер саты төмендейді (Link et al., 1997).
Өмір сүру деңгейі томен адамдар арасындағы әлеуметтік күйзеліс-
гер психикалық ауытқуға алып келеді (Aneshensel, 2009; Schwartz and
Meyer, 2010). Мысалы, шизофрения диагнозы бар адамдардың көбі төменгі
таптан шыққан және шулы, күйзелісті, қауіпті және физикалық тұрғы-
дан жайсыз жұмыс орындарда еңбек еткен (Muntaner et al, 2004). Күйзеліс
сияқты психикалық бұзылыстың себебін түсінуде кедейлік күйзелісі
мен экономикалық қорғансыздық сезімдерінің маңызы зор.
Психикалық ауру көрсеткіштеріндегі әлеуметтік айырмашылықпен
бірге психикалық ауру тәжірибесіндегі айырмашылық та маңызды. Пси-
хикалық ауруға шалдыққан төменгі тап өкілдері ұзақ уақыт ауруханаға
жатқызылады, бірақ тиімсіз ем қабылдайды. Шын мәнінде, психикалық
денсаулықты қалпына келтіру, күрделі психикалық ауруға шалдыққан
|