Бағдарламасы «Қазақстан халқы Ассамблеясы қоғамдағы тұрақтылық пен келісімнің сенімді, берік іргетасына айналды»
жүктеу/скачать 2,08 Mb. Pdf көрінісі
|
| Жауап опциясы
Қазақ хандығының пайда болуы XIV-XV ғасырларда Қазақстан аумағында болып жатқан әлеуметтік-экономикалық және этносаяси процестердің заңды нәтижесі болды. XV ғасырдың 40-50 жылдарында сұлтандар Жәнібек пен Керей жүздеген мың адамнан тұратын ондаған қазақ руларын біріктіріп, біріктірді. Адамдарды кедейлік пен өлімнен құтқару үшін оларды оңтүстікке қарай Моғолстанға есен-Буг ханына апарды, ол занибек пен Керейді қабылдап, оларға Шу мен Талас өзендерінің жағасында жер бөлді. Олардың көмегімен ол өзін Әбілқайыр мен ойраттардың шабуылынан қорғауды ойлады, сонымен бірге ағасы Йунустың хандығында билік үшін күресу үшін олармен берік одақ құрғысы келді. Қазақ хандығының құрылу барысы екі мемлекеттің-Әбілқайыр мен Моғолстан хандығының ішкі саяси жағдайымен байланысты.1462 жылы Моғолстан ханы қайтыс болып, оның көптеген субъектілері Жаңыбек пен Керейге өтті. Қазақ хандығы ұлғайып, нығая бастады. Қазақ хандығының құрылуы қазақ халқының тарихындағы маңызды оқиға болды. Ол шашыраңқы қазақ тайпаларын біріктіруде, қазақтардың этникалық аумағын қалыптастыруда және тәуелсіз ұлттық мемлекет құруды аяқтауда шешуші рөл атқарды. Қазақ хандығының құрылуының алғышарттарының бірі Сол кезде Қазақстан аумағында болған екі мемлекеттің - Әбілқайыр мен Моғолстан хандығының ішкі және сыртқы жағдайындағы дағдарыстық оқиғалар болды. XV ғасырда Әбілқайыр хандығы мен Моғолстан бұрынғы күшін жоғалтып, құлдырап, мемлекет ретінде өмір сүруін тоқтатты. Сонымен қатар, екі хандықта да билік үшін үздіксіз ішкі күрес болды. Қазақ хандығының дербес мемлекет ретінде қалыптасуының екінші алғышарты XV ғасырдың ортасында Әбілқайыр хандығындағы үздіксіз қанды соғыстар мен феодалдық қақтығыстар болды. Бұл жерде қарапайым халықтың феодалдық езгісінің күшеюі де маңызды рөл атқарды. Үздіксіз қантөгістер мен феодалдық бытыраңқылықтың салдарынан ғасырлар бойы жайылымдар мен көшпелі маршруттарды пайдалану дәстүрлері бұзылды. Көшпелі тайпалар әдеттегі жайлау мен қыстауды пайдалану мүмкіндігінен айырылды. Сұлтандар Керей мен Жаңыбек құрған Қазақ хандығының Алтын Ордадан, Ақ Ордадан және басқа да мемлекеттік құрылымдардан басты айырмашылығы-ол жаулап алу нәтижесінде емес, керісінше, жергілікті тарихи, экономикалық және этникалық алғышарттар негізінде құрылды. жүктеу/скачать 2,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|