Бағдарламасы «Қазақстан халқы Ассамблеясы қоғамдағы тұрақтылық пен келісімнің сенімді, берік іргетасына айналды»


құрылуының алғышарттары мен себептерін талдаңыз



Pdf көрінісі
бет62/90
Дата22.08.2023
өлшемі2,08 Mb.
#105471
түріБағдарламасы
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   90
құрылуының алғышарттары мен себептерін талдаңыз. 
Қазақ хандығының құрылу тарихы 
... Қазақ мемлекеті шығу тегі, өмір сүру салты және мәдениеті жағынан ұқсас түркі тілдес тайпалардың 
бірігуі нәтижесінде құрылды. 
Қазақ халқы мемлекеттілігінің дамуында Ақ Орда, Моғолстан, Әбілқайыр хандығы, Ноғай Ордасының 
құрылуы маңызды кезең болды.
Қазақ хандығының құрылуы XV ғасырдың екінші жартысында құлдырауды бастан кешірген екі мемлекет 
– Әбілқайыр хандығы мен Моғолстанның ішкі саяси жағдайымен байланысты болды.
Қазақ мемлекетінің құрылуы Керей мен Жәнібек сұлтандардың есімдерімен байланысты. Олардың жаңа 
хандықтың іргесін бекіту жолындағы күресі рулық ақсүйек қауымның да, қатардағы көшпелілер мен 
егіншілердің де мүдделеріне сәйкес келді. Олар халықтың дербес мемлекет құруға ұмтылысы болды. ... 
Бакина Н. Қазақстан тарихы. 6 сыныпқа арналған оқулық
 
 
Жауабы: 
...Қазақ мемлекеті түркі тілдес тайпалардың шығу тегі, өмір салты және мәдениеті бойынша 
туысқандарының бірігуі нәтижесінде қалыптасты. Қазақ халқының мемлекеттілігін 
дамытудағы маңызды кезең Ақ Орда, Моғолстан, Әбілқайыр хандығы, Ноғай ордасының 
құрылуы болды. 
Қазақ хандығының құрылу барысы екі мемлекеттің – XV ғасырдың екінші жартысында 
құлдырап кеткен Әбілқайыр мен Моғолстан хандығының ішкі саяси жағдайымен байланысты. 
Қазақ мемлекеттілігінің қалыптасуы Жәнібек пен Керейдің есімдерімен байланысты. Олар 
халықтың тәуелсіз мемлекет құруға деген ұмтылысын көрсетті. 
Қазақ хандығының құрылуының негізгі алғышарттарының бірі шашыраңқы түркі тілдес 
тайпалардың бір мемлекетке бірігуі болды. Бұған олардың жалпы мәдениеті, тілі мен өмір 
салты, сондай-ақ сыртқы жаулардың шабуылынан қорғану қажеттілігі ықпал етті. 
Қазақ хандығының қалыптасуындағы келесі маңызды кезең XIV-XV ғасырларда Ақ Орданың 
құрылуымен байланысты болды. Ақ Орда бірнеше көшпелі тайпаларды біріктірген және өз 
астанасы Бөкейде болған көшпелі мемлекет болды. Ол Алтын Орданың ыдырауы кезінде 
құрылды және оның соңғы мұрагері болды. Алайда, билік үшін күрес және ішкі 
келіспеушіліктер нәтижесінде Ақ Орда бірнеше мемлекетке, оның ішінде қазақ хандықтарына 
да тарады. 
Қазақ хандығының құрылуы XV ғасырда Әбілқайыр мен Моғолстан хандығының 
құлдырауымен де байланысты. Осы уақытта олар Моғол империясының ықпал ету аймағында 
болды және көбінесе моғол хандарының қолында қуыршақ болды. Осыған байланысты халық 
жағымсыз жағдайға тап болды, бұл жаңа мемлекеттің пайда болуына әкелді. 
Ақырында, Қазақ хандығының құрылуы қазақ көшбасшылары Жәнібек пен Керейдің 
қызметімен байланысты болды. Олар шашыраңқы қазақ тайпаларын біріктіріп, күшті 
орталықтандырылған билік құра алды. Сонымен қатар Жәнібек пен Керей моғол 
экспансиясына қарсы тұрып, өз мемлекетінің тәуелсіздігін сақтап қалды. 


Осылайша, Қазақ хандығының құрылуы көптеген факторлардың нәтижесі болды, олардың 
ішінде сыртқы жаулардан қорғану қажеттілігін, көшпелі тайпаларды біріктіру қажеттілігін, 
көрші мемлекеттердің құлдырауын, сондай-ақ қазақ көшбасшыларының қызметін атап өтуге 
болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   90




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет