Бағдарламасы «Биологиялық қауіпсіздік»
жүктеу/скачать 1,94 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Тәжірибелік сабақ №10 Тақырып: Жара және жарақаттарды зерттеудің әдістемелері Күтімсіздіктен пайда болған жарақат. Қатты еден, тҧяқтың қатты ылғалдануы тҧяқтың мҥйізін жҧмсартады. Піштірілмеген ӛгіздердің қҧлауынан, қҧнарсыз кҥтіп-бағудан, шошқалардың тістесулерінен жарақаттар пайда болады. Сақтандыру. Тайғанақ жерлерге ағаш ҧнтақтарын тӛсейді. Қораларды уақтылы нәжістен тазартып, еденнің, жем астауларының дҧрыстығына кӛңіл аударады. Пайдалану кезіндегі (эксплуатациялық) жарақаттану. Спорттық жарақаттар (иттер, аттар), сиырларды машинамен сауу (вакуумды кӛтерген кезде), қойды қырқу (тілінген, қҧлаған кезде) және малды тасымалдау кезіндегі жарақаттар, сонымен қатар азықтан жарақаттанулар болады. Сақтандыру. Жҧмыс кҥнінің режимін сақтау, жҧмыс аттарын дҧрыс пайдалану, сиырларды саууға арнайы кҥтушіні ҥйрету, жануарларды айдау кездерінде тҧяқтарын тазалау сақтық шараларының бірі болып табылады. Сонымен қатар жеп- шӛптің ластануын болдырмау ҥшін, оларды таратуға арнайы кӛлікті пайдаланған жӛн болады. Соғып алу – тері қабаттарының тҧтастығын бҧзбай жҧмсақ ҧлпаның механикалық зақымдануымен, ҥшкір емес заттарға соғылуынан пайда болады. 1-ші сатылы соғып алуға жекеше талшықтардың созылуы немесе қысылып қалуы және майда қан тамырларының (капиллярлардың) жыртылуы (қан қҧйылу) жатады; 2-ші сатылы – ірі тері асты тамырларының тҧтастығы бҧзылады және қан (қанды ісік) немесе лимфа (лимфа-экстровазат) шел торшасына қҧйылады; 3-ші сатылы – терінің шектелген бӛлігі және шел торшасы жансызданады; 4-ші сатылы – ҧлпа ҧлғайып жҧмсарады. Клиникалық белгілері: 1-ші сатыда – сырып кету, 2-ші сатыда – ісіну, алғашқыда ыстық, содан кейін суық (10 кҥн бойы) байқалады, 3-ші сатыда - зақымданған бӛлік ауырғанды сезінбейді, қимылдау қабілеттілігі саябырлап жойылады. Емі. Теріні йод тҧнбасымен дезинфекциялайды, жергілікті аумаққа суық басып қатты байлап таңады, ал 3-4-ші сатылар барысында антибиотик-новокаин қосындысын зақымданған бӛліктің айналасына енгізеді, қанды ісікке ихтиол майын жағады. Қуысқа 1% формалинді спирт ерітіндісін салады. 107 Созылу және ұлпаның (тканьдердің) жыртылуы жануарларда жиі кездесетін жарақаттарға жатады. Бірінші жағдайда ҧлпаның гистологиялық қҧрылысы бҧзылады, екінші жағдайда – оның анатомиялық біртҧтастығы бҧзылады. Буын сіңірі, тарамыс (сухожилия), қан тамырлары, жҥйкелердің созылуы және ҧлпалардың жыртылуы мҥмкін. Жыртылу (ҥзілу) толық және жартылай болады. Этиологиясы. Зақымдану ауыр жҧмыс кезінде, секірген, қҧлаған, сҥрінген, қысып алған, соғып алған кездерде жҧмсақ ҧлпаның физиологиялық майысқыштығынан тазарту кҥші басым болған жағдайда пайда болуы мҥмкін. Ауруға малдың арықтығы, серуендердің, жаттығудың жоқтығы, және т.б. ықпалын тигізеді. Белгілері. Жарақат пайда болған жерде жіті асептикалық қабыну (қыздырады, жергілікті қызады, ҧлпа ісінеді, ауырсынады, қызметі ӛзгереді) дамиды. Толық жыртылған кезде қабыну реакциясына дейін, сипау арқылы ҧлпалардың ашылып кеткен ҧштарының арасындағы тереңдікті байқауға болады. Болжау. Кҥрделі еттер, сіңір, тарамыс, жҥйкелер толық жыртылған кезде ауру малдарды жарамсыз деп санайды. Емі. Жануарға тыныштық береді. Созылған және жартылай жыртылған кездерде жергілікті салқындататын, ал сосын жылытатын процедураларды қолданады. Толық жыртылғандарды операциялық жолмен (жыртылған ҧштарын тігеді, гипс немесе шиндік байлау салынады) жҥргізеді. жүктеу/скачать 1,94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|