Бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде) 1 тарау. Жалпы ережелер
жүктеу/скачать 56,24 Kb.
|
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 20 қыркүйектегі № 469 бұйрығына 94 - қосымша Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 534 -қосымша Орташа ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған 5-9 сыныптары үшін «Жазу, оқу және сөйлеу тілін дамыту» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде) 1 - тарау. Жалпы ережелер Орташа ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған 5-9 сыныптары үшін «Жазу, оқу және сөйлеу тілін дамыту» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5- бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген. «Жазу, оқу және сөйлеу тілін дамыту» оқу пәнінің мақсаты: білім алушыларда нақты өмірлік жағдайларда көмектесетін қол жетімді (вербальды емес және вербалды) қарым-қатынас құралдарын, оқу мен жазудың қарапайым дағдыларды қалыптастыру. Оқу пәнінің негізгі міндеттері: қаратылып айтылған сөйлеу тілін түсіну дағдыларын дамыту және жетілдіру; қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыру; білім алушылардың өз бетінше сөйлеу тілін дамыту және жетілдіру; оқу мен жазудың қарапайым дағдыларын дамыту; сөйлеу белсенділігіне итермелеуші оқу және жазуға үйрету процесімен байланысты жағымды көңіл-күйді қалыптастыру; өмірлік жағдайларда қарапайым оқу мен жазудан алған білім мен дағдыларын қолдануға үйрету. 2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер Бағдарламада білім беру процесін ұйымдастыруға арнайы педагогикалық тәсілдердің сипаттамалары бар оқу - нормативті құжаттардың дәстүрлі қызметтері үйлесімділік табады. Білім берудің классикалық негіздері ретіндегі құндылықтық- бағдарланған,іс-әрекеттік, тұлғалық-бағдарланған, қарым-қатынас тәсілдері Бағдарламаның жаңа құрылымында көрініс тапқан оқыту мақсаты және білім беру процесінің нәтижелері жүйесінің басымдылығын күшейту үшін қолданылған. Қазіргі кезеңдегі білім беру процесіне қойылатын негізгі талаптардың бірі білім алушының белсенді әрекетін ұйымдастыру болып табылады. Мұндай тәсіл пәндік білімдерді, әлеуметтік және қарым-қатынас дағдыларын игеруге ғана емес, сонымен қатар білім алушының потенциалдық мүмкіндіктерін іске асыруға бағытталған тұлғалық сапаларына да ықпал етеді.білім алушының белсенді танымдық әрекеті мүғалім және құрдастарымен бірлескен жағдайда тұрақты сипатқа ие болады. Тұлғалық – бағдарланған білім беруді күшейту әртүрлі байланыста өзара қатынас кезінде авторитарлыққа жол бермей отырып, білім беру процесінің барлық қатысушыларының бірлестігі үшін алғышарттар жасайтын оқытудың интербелсенді әдістерін қолдану кезінде мүмкін болады. Білім беру процесін ұйымдастыратын барлық арнайы тәсілдер шынайы заттық-тәжірибелік әрекеттің, білімдермен, әрекет тәсілдерімен белсенді алмасу жүріп жатқан кезде нақты істер мен жағдайлардың мәнмәтініндегі күнделікті қарым-қатынас жағдаяттары ретінде орташа ақыл –ой кем білім алушыларды оқытуды ұйымдастыруға бағытталған. Бағдарлама аймақтық сипаттағы мәліметтерді қолдануға бағытталған бақылауларды, заттық – тәжірибелік, ойын, оқу әрекеттерін ұйымдастыру жолы арқылы танымдық және әлеуметтік жоспарда білім алушының белсенділігін дамытуға мұғалімді бағыттайды. Аталған пәнді оқыту мақсаты жетістіктерінің шеңберінде іске асырылатын оқу және тәрбиелік сипаттағы жобалық әрекет ата-анамен бірлесе отырып, мұғалімнің басшылығымен ұйымдастырылады. Бағдарламада орташа ақыл-ой кем білім алушыларға жеке оқу бағдарламаларын жасау кезінде мұғалім басшылыққа алатын және оқу пәнінің мазмұнын анықтау үшін бағытталған негіз қызметін атқаратын оқыту мақсатының болжамды жүйесі қалыптасқан. Орташа ақыл-ойы кем білім алушыларға арналған Бағдарлама мазмұны ұсыныстық сипатқа ие, педагог әрбір білім алушының мүмкіндіктері мен ерекше білім алу қажеттіліктеріне сәйкес,оқыту мазмұны мен қарқынына кез-келген өзгерістер енгізу құқығына ие. Пән бойынша күнделікті білім беру процесінің мазмұны жеке білім беру мақсатына бағынады және әрбір білім алушының жалпы іске мүмкіндігінше үлес қоса отырып, мектепте және сыныпта ұжымдық әрекетке қатысу мүмкіндігін ескереді. Орташа ақыл-ойы кем білім алушыларды оқыту кең мағынада ұғынылуы тиіс және мүмкіндіктердіңаз қоры байқалатын пәндік білімнің қалыптасу аясына ғана емес, сонымен қатар осы санаттағы білім алушылардың маңызды өмірлік дағдыларының қалыптасуына да жатады. «Жазу, оқу және сөйлеу тілі дамыту» атты оқу пәні мынадай бөлімдерді қамтитын біріктірілген курс болып табылады: ауызша сөйлеу тілін дамыту, графамоторлы дағдылар мен жазуды, оқу элементтерін қалыптастыру. Бағдарламалық мазмұн оқытудың негізгі кезеңінде, ең алдымен, білім алушылардың вербальді және вербальді емес қарым-қатынас біліктіктерін дамыту құралы ретінде көрініс табады. Оқыту сөйлеу тілінің реттеуші және қарым-қатынас қызметін дамытуға бағытталған. Білім алушылардың жеке мүмкіндіктеріндегі айтарлықтай айырмашылықтарды ескере отырып, 9-сыныптың аяғына қарай білім алушылардың бір бөлігі жеке сөздерді және қысқаша сөйлемдерді жазбаша түрде, кейде баспа әріптермен жазудың қарапайым дағдыларын меңгеретіндігі күтіледі. Басқа білім алушылар дайын мәтіннен сөздер мен сөйлемдерді көшіріп алуды үйренеді. Жазу мен оқуды меңгерудің алғышарттары қалыптаспағана білім алушылар қолжетімді қарым-қатынас жаттығуларын орындайтын болады. Пәнаралық байланыс «Айналадағы әлем», «Адам және әлем», «Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлану» пәндері арасында орнайды. Орташа ақыл-ойы кем білім алушылардың оқу процесін ұйымдастыруға бағытталған тәсілдердің негізінде барлық әлемде айқын ақыл-ойы кем тұлғалардың өмірін ұйымдастырудың негізін қалаушы пікірлер ретінде қабылданған «қалыптандырудың» педагогикалық тұжырымдамасы жатыр. Осы тұжырымдамаға сәйкес білім алушылар түзетушілік-педагогикалық іс-шаралардың барлық жүйесін жобалаудың негізі болып табылады. «Қалыптандыру» тұжырымдамасының негізінде арнайы мектеп жағдайындағы орташа ақыл-ойы кем білім алушыларды оқыту мен тәрбиелеу процестерін ұйымдастыру қағидалары қалыптасқан: білім алушылардың өзінің жеке ерекшеліктерін сақтай отырып, жеке қарқында даму мүмкіндіктерін қамтамасыз ету. Осы қағиданы сақтау білім алушыны оқытудың жеке бағдарлама мазмұнын анықтау мақсатында оның мүмкіндіктерімен алдағы дамуын үнемі зерттеуді болжайды.Оқытудағы оңтайлы нәтижелер ретінде дағдыларды меңгерудегі және дамудағы кез-келген, тіпті ең аз ілгерілеушілікті мойындау; педагогтың әрбір білім алушының жеке мүмкіндіктерін, білім беру және тұлғалық жетістіктерін бақылау нәтижелерінің ескерілуімен бірге оларды оқытудың мазмұнын, әдістерін, түрлерін, дидактикалық құралдарын өз бетінше таңдауы; білім алушыларда тәжірибелік әрекеттерін және әлеуметтік дағдыларын қалыптастыру үшін сәйкес мектеп ортасын жасау. Білім алушылармен сабақты ұйымдастыру орны әртүрлі өмірлік жағдаяттарды көрсететін кеңістікке айналуды қарастырады. Заттық орта білім алушылардың қажеттіліктерінің өзгерісіне сәйкес ауысып отырады; білім алушының мектептегі күнделікті әрекетінің біріктірілген сипаты. Оқу пәні кіріктірілген сипатқа ие; әлеуметтендіру құралы ретінде ойлауды, тілді және қарым-қатынасты дамыту. Білім алушыларда әрбір нақты жағдайда педагогикалық құралдармен мүмкіндігінше орны толтырылатын сөйлеу тілінің, ойлаудың, қарым-қатынастың ерекше мәселелері орын алады. Білім алушылардың сөйлеу тілін түсінуін кеңейту, қарым-қатынастың вербальді және вербальді емес құралдарын қалыптастыру көрнекі – бейнелік ойлауын дамыту бойынша кезекті жұмыс құрылады; оқу тәрбиелік процестің әлеуметтік бағыттылығы: білім алушыларды мектептен тыс күрделірек әлеуметтік ортаға енгізу. Білім алушыларды жазу мен оқуға үйретуде тәжірибелік және көрнекілік әдістер жетекші орын алады. Сөздік әдістер айтарлықтай аздаған рөлге ие. Олар оқытудың көрнекілік әдістерін және білім алушылардың өзіндік әрекетін толықтырады. Мұғалім нақты жаттығулар түрлерін, тәсілдерін және сынып бөлмесінде оларды жүргізетін орынды мұқият ойластырады. Сөйлеу тілін дамыту бойынша сабақтарды білім алушының көріп және естіп қабылдауын қалыптастырудан бастайды. Білім алушыларды педагогтың сөйлеу тілін тыңдауға, сөйлеушінің жүзіне назар аударуға, әңгімелесушінің жүзіне қарауға үйретуді жалғастырады. Білім алушылардың сөйлеу тілін белсендіруді заттармен, көрнекілік жағдайлармен тәжірибелік әрекет барысында іске асырады. Сөйлеу тілін дамыту және қоршаған ортаны тану біртұтастықты құрайды. Білім алушылардың сөйлеу тілі тек оны қоршаған заттармен және олармен жасалатын іс-әркеттермен бірлестікте дамиды. Сабақта тілдің грамматикалық формалары мен категорияларын меңгеру және түсінуін дамыту бойынша жұмыстар жүргізіледі. Сөйлеу тілінің грамматикалық қатарын меңгеру сөздік қорын молайту және сөйлеу тілінің бірлігі ретінде сөйлеммен тәжірибелік танысумен қатар жүреді. Білім алушыларды сөйлеу тілінде шылауларды дұрыс қолдануды үйреткен жөн. Мұғалімнің міндеті сабақта білім алушының педагогпен және қоршағанадамдармен қарым-қатынасқа түсуді қалауын, қажеттілігін тудыратын жағдайларды жасау. Білім алушылардың графомоторлы дағдыларының деңгейі жазудың тікелей үйрету үшін жеткіліксіз болып табылады. Білім алушылар қимылдардың нақты емес үйлесімділігімен және жалпы жеткіліксіздігімен ерекшелене отырып, қаламды, қарындашты дұрыс ұстай алмау, өзінің қимылдарын жолдардың шегімен шектеу, түзу сызықтарды сызу жағдайында жиі болады. Графоморлы дағдылардың қалыптасу деңгейі динамикасын бақылау қажеттілігімен, сонымен қатар осы дағдыны дамыту үшін арнайы жаттығуларды қолданумен шартталады. Орташа ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларда графомоторлы дағдыларын және жазуын қалыптастыру бойынша жұмыс мыналарды қолдану арқылы жүргізіледі: қол білектерінің ұсақ бұлшықеттерін дамытуға арналған арнайы жаттығулар (саусақ жаттығулары). Сонымен бірге әртүрлі көмекші заттарды қолданылады, жармамен жұмыс (ұнтақ жармасына жазу, қарақұмықты елеу); трафарет, сызық бойынша жүргізу, үлкен мөлшердегі әртүрлі геометриялық фигураларды нүкте бойынша қосу жаттығулары. Аталған жаттығулар тек қана ұсақ моториканы дамытуға ғана емес, сонымен қатар кеңістікте бағдарлауға бағытталған; түзу, иілген, сынық сызықтардан тұратын жолдар шегінде жиектердің суреттерін салу. Білім алушыны дәптердегі жолды «көруге» үйрету – графомоторлы дағдыларды қалыптастырудың маңызды кезеңі. Әртүрлі жиектердің суретін салу жақсы шешім болып табылады; әріпті еске түсіретін пішін бойынша заттың суретін салу; әріп элементтерін жазу; баспа мәтіннен дәптерге көшіру; компьютерде жазу. Білім алушыларды оқуға үйрету кезінде олардың жеке мүмкіндіктерін және сөйлеу тілінің даму деңгейін ескеретін әртүрлі әдістерді қолданады. Білім алушылардың бір бөлігі толық сөздерді оқу әдісін меңгеруге қабілетті (жаһандық оқу), кейбір білім алушылар оқуды құрылым бойынша меңгереді, оқу дағдысы қолжетімсіз болатын білім алушыларда бар. Ақыл-ойы кем білім алушылардың оқудағы жетістіктерін бағалау шараларына қойылатын талаптар гуманизация пікірлерімен қабылданған. Орташа ақыл-ойы кем білім алушылардың жетістіктерін бағалаудың пайда болған жері оның жеке бағдарламасында қалыптасқан міндеттер болып табылады. Орташа ақыл-ойы кем білім алушыларды оқытудың жеке бағдарламасы 1-4 сынып аралығанда қалыптасқан дағдылар деңгейінің ескерілуімен бірге, оның мүмкіндіктері туралы мәліметтердің негізінде құрастырылады. Орташа ақыл-ойы кем білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаудың құралдары арқылы іске асырылады. Оқытудың жеке бағдарламаларын іске асырудың нәтижелерін білім беру процесі барысында мұғалім бағалайды. Арнайы педагогиканың «Тексеру мен түзетушілік-дамытушылық жұмыстардың бірлігі» қағидасына сүйене отырып, педагогтар бақылаушы бағалау әрекеттерін жүйелі іске асырады. Бағалау әрекеттері білім алушылардың қызметін бақылау, оқыту мен тәрбиелеудің жеке міндеттерімен салыстыра отырып, олардың қызметінің өнімдерін зерттеу болып табылады. Орташа ақыл-ойы кем білім алушылардың жетістіктерін бағалау шаралары келесі кезектілікке ие: білім алушылардың даму, білім және дағдылар деңгейін шамалап бағалау; білім алушылардың жетістіктері мен дамуын ағымдық бағалау. Білім алушының сабақтағы жұмысын күнделікті бақылау арқылы іске асырылады; аралық бағалау алғашқы жарты жылдық аяқталғанда іске асырылады. Жетістіктерді қорытынды бағалау оқы жылының аяқталуы бойынша іске асырылады. Оқытудың жеке бағдарламасына сәйкес біліктіліктер мен дағдылардың қалыптасу жетістіктері туралы бағалау мәліметтері жеке бағдарламада белгіленеді. Жеке бағдарламада білім алушының детістіктерін сипаттау кезінде білім алушының оқу мен жазудың қарапайым дағдыларын мсеңгеруінің дербестілік деңгейі міндетті түрде көрсетіледі. 3 - тарау. «Жазу, оқу және сөйлеу тілін дамыту» оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру «Жазу, оқу және сөйлеу тілін дамыту» пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі: 5-сыныпта – 6 сағат, оқу жылында 204 сағатты; 6-сыныпта – 6 сағат, оқу жылында 204 сағатты; 7-сыныпта – 6 сағат, оқу жылында 204 сағатты; 8-сыныпта – 6 сағат, оқу жылында 204 сағатты; 9-сыныпта – 6 сағат, оқу жылында 204 сағатты құрайды. Оқу –тәрбиелеу процесін ұйымдастыру үшін санитарлы-гигиеналық ережелерді ескере отырып, сыныптар сәйкесінше мектеп құралдарымен жабдықталады. Сыныптағы жиһаз әртүрлі жұмыс түрлері (ойындар және басқа да белсенді әдістер) мен тәсілдерін (жеке, жұптық, топтық) жүргізу үшін жеңіл қозғалады. Кітап сөрелері, білім алушылардың жұмыстарына арналған көрме стендтері және көрнекілік құралдар үшін орынды қарастырады. «Жазу, оқу және сөйлеу тілін дамыту» оқу пәнінің мазмұны үш бөлімді қамтиды: 1-бөлім «Ауызша сөйлеу тілін дамыту»; 2-бөлім «Графомоторлы дағдылар мен жазуды дамыту»; 3-бөлім «Оқу элементтері». Бағдарламаның мазмұнын бөлімдерге бөлу шартты түрде болып табылады. Сөйлеу тілін дамыту, жазу мен оқу дағдыларын қалыптастыру бойынша жұмыс өзара тығыз байланыста жүргізіледі. 5-сыныпқа арналған «Жазу, оқу және сөйлеу тілін дамыту» оқу пәнінің базалық мазмұны: дыбыстар және әріптер: барлық меңгерілген әріптер мен дыбыстарды қайталау және бекіту. Жаңа дыбыстар мен әріптер: «Е, Я, Ю, Ц, Ч, Щ, Ф, Э, Ъ» дыбыстарды тәжірибелік ажырату; жаңа жазба және баспа әріптерін жазуды меңгеру. Меңгерілген әріптерді баспа және жазба түрде жазуға жаттығу (тақтаға және дәптерге). Жазба және баспа әріптерін сәйкестендіруге арналған жаттығулар; сөз: меңгерілген дыбыстары бар сөздерді оқу; сөздерді буынға және буындарды дыбыстарға бөлу; мұғалімнің сұрақтары бойынша мына тақырыптарға сөйлемдер құрастыру: «Отбасы», «Мектеп», «Біздің көше»; өзіндік әрекетке, сюжеттік суретке сүйене отырып, заттардың кеңістіктік қатынастарын білдіретін «жанында», «артында», «үстінде», «астында» шылауларымен сөйлемдер құрастыру; сөйлем: сөйлемдерді сөздерге бөлу. Екі сөзден құралған сөйлемдерді және сөздерді тақтадан, оқулықтан көшіріп жазу; жазба үлгілерінен сөздер мен сөйлемдерді көшіріп жазу; заттық әрекеттер, сюжеттік суреттер бойынша қысқаша сөйлемдер құрастыру; кесте бойынша сөйлемдерді оқу; екі немесе ода да көп дауысты дыбыстар қатар келген буындар мен сөздерді оқу; меңгерілген тәсілдер арқылы сөйлемдер мен қысқаша мәтіндерді оқу; мұғалімнің сұрақтары бойынша оқылған мәтіннің түсінігін айту; суреттерге 2-3 сөзден тұратын сөйлем құрау. Құрастырылған сөйлемдерді оқу; қысқаша тақпақтарды жаттау. 6-сыныпқа арналған «Жазу, оқу және сөйлеу тілін дамыту» оқу пәнінің базалық мазмұны: дыбыстар мен әріптер: сөздегі дыбыстар мен әріптердің сәйкес келуі; дыбыстар, оларды негізгі белгілері бойынша ажырату: дауыстың бар болуы немесе жоқ болуы; бейнеленуі ұқсас әріптерді жазуда ажырату; бір әріп арқылы ерекшеленетін сөздерді ажырату. Бірдей элементтердің саны (И-Ш), элементтердің бірінің бар болуы немесе болмауы (Г-П),бейнеленуі бойынша ұқсас әріптерді салыстыру; сөздер: «Е, Ё, Я, Ю» әріптері бар сөздер. Дауыстылардың ызың дыбыстармен тіркесу: жи-ши, ча-ща, чу-щу; жазу техникасын жетілдіру: нұсқау бойынша жазбаша жаттығуларды орындау. Жазба және баспа мәтіндерінен көшіріп жазудағы жаттығулар. Айтылуы жазылуымен сәйкес біріккен сөздерді жатқа жазу; заттардың атауын білдіретін сөздермен тәжірибелік танысу, оларды сөйлеу тілінде бөліп көрсете алу, «Кім?», «Не?» сұрақтары бойынша ажырату. «Кім?», «Не?» сұрақтары бойынша заттарды атау және оларды ажырату, мұғалімнің берген тақырыптарына «Кім?», «Не?» сұрақтарына жауап беретін сөздері іріктеудегі жаттығулар. Бір затты және бірнеше бірдей заттарды атау; адамның атындағы, тегіндегі, жануарлардың лақап атындағы бас әріп. Ұғымдарды ажырату: затты және адам мен жануардың атын атау. Зат атауларын және адамдарға ат таңдаудағы жаттығулар; сөйлемдер: сөйлем басындағы бас әріп. Сөйлем соңындағы нүкте. 7-сыныпқа арналған «Жазу, оқу және сөйлеу тілін дамыту» оқу пәнінің базалық мазмұны: дыбыстар және әріптер: сөздегі дыбыс пен әріптің сәйкес келуі; дыбыстар мен әріптерді ажырату; ысқырық және ызың дауыссыздар, аффрикаттар. «Р-Л» оларды ажырату; бейнеленуі ұқсас әріптер, оларды ажырату; «Е, Ё, Ю, Я» әріптері бар сөздер; «И, Й» әріптері бар сөздер, оларды ажырату; сөздер: сөздерді буындарға бөлу. Жазу кезінде буындар бойынша сөздерді тасымалдау; сөздер - заттардың атауы. Заттардың атауы және оларды сұрақтар бойынша ажырату. заттарды атау және оларды «Кім?», «Не?» сұрақтары бойынша ажырату, мұғалімнің берген тақырыптарына «Кім?», «Не?» сұрақтарына жауап беретін сөздері іріктеудегі жаттығулар.Бір затты және бірнеше бірдей заттарды атау; адамның атындағы, тегіндегі, жануарлардың лақап атындағы бас әріп. Жалқы есімдер (ұғымдарды кеңейту: қала, өзен, теңіз атаулары); сөздер – әрекет атаулары. «Не істейді?» сұрағы бойынша заттардың әрекетін атау. Заттың атауын, іс-әрекетін білдіретін сәйкес сөздер таңдау. Сөз тіркестерін құрау; жазба және баспа мәтіндерін дұрыс көшіріп жазу біліктіліктерін бекіту (тұтас және тастап кеткен әріптерді қою); сөздерді жатқа жазу; сөйлем: мәтіннен табу немесе берілген тақырыпқа тірек сөздер, сурет, сұрақтар, заттық әрекеттер бойынша сөйлемдер құрастыру. Меңгерілген тәсіл арқылы сөйлемдерді жазу. Сөйлемдегі сөздердің бұзылған реттілігін қалыпқа келтіре алу; қарапайым әңгімелерді және ертігілерді драматизациялау, диалогтарға, әңгімелесуге қатысу. 8-сыныпқа арналған «Жазу, оқу және сөйлеу тілін дамыту» оқу пәнінің базалық мазмұны: дыбыстар және әріптер: бейнеленуі бойынша ұқсас әріптерді ажырату; сөздің немесе буынның басындағы «Е, Ё, Ю, Я» дауыстылары; ұяң және қатаң дауыссыздар, оларды ажырату. Ұяң және қатаң жұп дауыссыздар. Олардың айтылуындағы ұқсастық және айырмашылық; ысқырық және ызың дауыссыздар. Дауыстылардың ызың дауыссыздармен тіркесуі. Аталған сөздегі дыбыстар мен әріптердің сәйкес еместігі «ЖИ, ШИ, ЧА, ЩА, ЧУ, ЩУ» буындарының жазылуы; сөз: екпін. Сөзде екпін түсетін дауыстыларды бақылау. Сөзде екпін түсетін дауыстыларды ести алу және дауыс арқылы белгілеу жаттығулары; сөздер –зат атаулары. Заттарды атау және сұрақ бойынша ажырату. Заттарды атау және Кім? Не? сұрақтары бойынша ажырату. Мұғалімнің берген тақырыптарына «Кім?», «Не?» сұрақтарына жауап беретін сөздері іріктеудегі жаттығулар. Бір затты және бірнеше бірдей заттарды атау; адамның атындағы, тегіндегі, жануарлардың лақап атындағы бас әріп. Жалқы есімдер (ұғымдарды кеңейту: қала, өзен, теңіз атаулары); сөздер – әрекет атаулары. «Не істеді?» сұрағы бойынша заттардың әрекетін атау. Заттың атауын, іс-әрекетін білдіретін сәйкес сөздер таңдау. заттарды білдіретін сөздермен бірге әрекетті білдіретін сөздерді қиысыуы; сөздер – сұрақтар бойынша аталған заттың белгілерін атау: Қандай? Қай? Сұрақтар бойынша сөйлемдегі сөздердің аталған санатын бөліп көрсету. заттарды білдіретін сөздермен бірге әрекетті білдіретін сөздерді қиысыуы; сюжеттік суреттерге сүйене отырып, заттық іс-әрекет бойынша әртүрлі сөз тіркестерін құрастырудағы жаттығулар; шылау. Шылаулардың сөздерден бөлек жазылуы; сөйлем: сөйлем сөйлеу тілінің бірлігі ретінде; мәтіннен сөйлемді бегілеу. Сөйлемдердің графикалық бейнеленуі. сөйлемнің басындағы бас әріп және соңындағы нүкте; жай сөйлемнің құрылымы, заттық әрекетке, сюжеттік суретке сүйене отырып, жай сөйлемді аяқтау; сұрақ бойынша сөйлем құрастыру; сюжеттік суреттердің серияларына арналған жазбаларды таңдау. Сюжеттік суретке, бақыланатын күнделікті тұрмыстағы жағдайға шағын әңгіме құрау. 9-сыныпқа арналған «Жазу, оқу және сөйлеу тілін дамыту» оқу пәнінің базалық мазмұны дыбыстар және әріптер: 6-8 сыныптарда алынған білім, біліктілік пен дағдыларды бекіту; дауысты және дауыссыз дыбыстар. Дауысты дыбыстардың буын құраудағы рөлі. Сөздерді буындарға бөлу; сөздің басындағы «Е, Ё, Ю, Я» дауыстылары; ұяң және қатаң жұп дауыссыздар, оларды ажырату. Сөз соңындағы ұяң және қатаң жұп дауыссыздар. Олардың айтылуындағы ұқсастық пен айырмашылық; сөз: екпін; сөздер – заттардың атауы. Оларды сұрақтар бойынша ажырату. Осы сөздердің түрлеріне тәуелсіз сөйлемде сөздерді– заттардың атауларын бөліп көрсету; адамның атындағы, тегіндегі, жануарлардың лақап атындағы бас әріп. Жалқы есімдер (ұғымдарды кеңейту: қала, өзен, теңіз атаулары); сөздер – әрекет атаулары. Сұрақтар бойынша заттардың іс-әрекет сөздерін ажырату: «Не істейді?», «Не істеді?», «Не қылды?»; сұрақтар бойынша заттарды білдіретін сөздермен бірге әрекетті білдіретін сөздерді қиыстыру; сөздер – зат белгілерінің атауы.Сұрақтар бойынша сөйлемде аталған санататағы сөздерді бөліп көрсету және оларды заттарды білдіретін сөздермен тіркестіру; шылау. Шылаулардың сөздерден бөлек жазылуы; заттар мен әрекеттерді білдіретін сөздер туралы білім алушылардың білімдерін кеңейту. Сұрақтар бойынша заттың сынын білдіретін сөздер: «Қандай?», «Қай?»; сөйлем: сөйлемдегі сөздердің реттілігі; сөздер керекті формада көрсетілген түрлендірілген сөйлемдерге арналған жаттығулар; сюжеттік сурет бойынша әңгіме құрастыру; телефон арқылы әңгімелесудегі, дүкендегі, көліктегі, көшедегі диалогтағы жүйелі жаттығулар. Мәліметтерді сыныптар бойынша бөлу үлгілік сипатқа ие. Білім алушылардың Бағдарламаның әртүрлі бөлімдерінен оқу мәліметтерін меңгеруі түрлі жетістікте жүзеге асырылады. Мұғалімге Бағдарламаның әртүрлі бөліміндегі мәліметтерді меңгеру кезектілігін өз бетінше анықтауға, оны күрделендіруге немесе жеңілдетуге, дағдының қалыптасуына қажетті уақыт кезеңін анықтауға құқық беріледі. 4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі Бағдарламада әр бөлімнің оқу мәліметтерін меңгерудің мазмұны мен кезектілігін анықтау үшін негіз болып табылатын оқыту мақсатының жүйесі қалыптасқан. Оқыту мақсаттарының жүйесі мұғалімге білім алушылардың таным процестерін басқаруға, мәліметтерді меңгеруді кезекті бақылауды іске асыруға, оқыту процесін жекелендіруге мүмкіндік береді. Оқыту мақсаттарын қолданудың және бақылауды жүргізудің қолайлығы үшін Бағдарламада кодтама енгізілген. Кодтағы бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан –бөлім мен бөлімшені білдіреді, төртінші сан оқу мақсатының нөмірленуін көрсетеді. Мысалы, 5.1.1.4 кодтамасында: «5» сынып, «1.1» - бөлімше, «4» - оқыту мақсатының нөмірленуі. «Сөйлеу тілін дамыту»: 1-кесте
«Графомоторлы дағдылар мен жазуды дамыту»: 2-кесте
«Оқу элементтері»: 3-кесте
Мұғалім тоқсан бойынша ұзақ мерзімді жоспарлауды сыныптағы білім алушылардың мүмкіндіктерін және жеке оқыту бағдарламалары мазмұнын ескере отырып өз бетінше орындайды. жүктеу/скачать 56,24 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||