3-параграф. 2 жартыжылдық 22. Құрлықтағы емдік дене тәрбиесі:
1) бастың және аяқ-қолдың дұрыс емес қалпын түзету, аяқтың қалпының өзгеруі мен табанды көтеруден аулақ болу;
2) қолды жоғарыға көтеру, жан-жаққа жіберу, алдынан, артынан, басынан жоғары, қолдарының бір бірінен затты ауыстыру, алдынан, басынан жоғары, арқасынан шапалақтау;
3) бір-біріне басынан жоғары допты бере алуға артқа және алға, арқасымен жатып велосипедтегі жүріс секілді, екі аяғын жоғарыға бір уақытта көтеруге, тұру қалпында алға, солға, оңға еңкеюге, арқадан іш жағына және керісінше ауысуға үйрету;
4) жартылай отырып тұру (2- 3 рет), қолды алға қойып, қолын тізеге сүйеп отырып тұру білігін қалыптастыру. Егер жамбас буындармен мәселелер болса, терең отырып тұрудан аулақ болу (шығу, таю), тек сан биіктігіне; тізесін бүгіп, аяқтарын кезекпен көтеру.
23. Негізгі қозғалыстар: жүру, жүгіру, секірулер, лақтыру, қағып алу, еңбектеу, өрмелеу, тепе-теңдік, қайта сапқа тұру.
24. Жүру:
1) дұрыс және үнемді қозғалыстарын қалыптастыру;
2) жүрген кезде басын төмен түсірмеу және төменге аяқтарына және сол уақытта оны артқа шалқайтпау білігіне үйрету;
3) белгілі бір тапсырмаларды орындағанда: қатарддан біреуден, жұппен, тізесін жоғарыға көтеріп еркін жүру дағдысын қалыптастыру;
4) интервал сақтай отырып, бағытын өзгертіп, шеңбер бойында, жіпті ұстап, тоқтаумен, отырып тұрумен, бұрылыспен, "жылан" секілді, заттарды айналып өтіп, төбешікке және төбешіктен аяқ пен қолдың қозғалысын үйлестіру білігін дамыту;
5) баяулатып және темпін жылдамдатып қозғалу дағдысына үйрету, ырғақ сезімін, ойын бойынша басқа серіктерімен қозғалыс сәйкестігін дамыту;
6) тежелу реакцияларын жаттықтыру;
7) дұрыс дене мүсінін қалыптастыру;
8) омыртқаның бұлшық еттік корсетін қатайту; тепе-теңдік сезімін, ептілікті дамыту.
25. Жүгіру:
1) бас пен кеуде қалпын мойын және арқа бұлшық еттерінің зорлануынсыз қалыптастыру; бас омыртқамен бір сызық бойында, аяқ пен қол сәйкес қимылдары);
2) жүгіру дағдысын (5 тен - 10 метрге дейін), әртүрлі бағытта, жылдам, үздіксіз баяу темпте (40-50 сек. ішінде) қалыптастыру;
3) орын ауыстырудың қарапайым дағдыларын дамыту;
4) кеуде мен аяқ-қолдың бұлшық еттерін қатайту;
5) кеңістікте бағдарлану білігі;
6) қозғалыс координациясын, ептілікті дамыту.
26. Секіру:
1) қозғалыстар координациясы мен бұлшық еттің сәйкес жұмыстарын дамыту;
2) бір аяқтан екінші аяққа секіру дағдысын қалыптастыру (тірекке сүйеніп),екі аяқта секіру (аяқтар бірге - аяқтар бөлек), тереңге секіру (15- 20 см. биіктігінен);
3) аяқ-қолдың, кеуденің қозғалыс координациясын дамыту;
4) тыныс алу функциясын жақсарту;
5) ептілік, реакция және қозғалыстың жылдамдығын, көру және есту анализаторының координациясы, табандардың байланыс-бұлшық ет аппаратын қатайту;
6) дұрыс дене мүсінін қалыптастыру.
27. Лақтыру, қағып алу:
1) қолдың итеру функциясын, көру-моторлы координациясын дамыту;
2) заттарды дұрыс ұстауын, лақтырудың сапасы мен күшін, бағытын бақылау білігіне үйрету;
3) көлденең нысанаға, алысқа лақтыру, оң және сол қолмен тігінен нысанаға лақтыру, 0,5-1 м арақашықтыққа допты, екі қолмен арқаннан үлкен допты, торды (гемипарез жағдайында нұсқаушы немесе тәрбиеші әлсізденген қолмен жаттығу орындауға көмектеседі), лақтыру дағдысын қалыптастыру;
4) қозғалыс координациясын,оның ішінде білек пен қол саусақтарының, кеңістікте бағдарлану білігін дамыту;
5) доппен ойында түрлі тәсілдерге үйрету;
6) қырағылықты, көзбен шамалауын дамыту.
28. Еңбектеу, өрмелеу:
1) ашық білектер мен тізеге сүйене отырып, қалыпты дұрыс ұстау қабілетін қалыптастыру;
2) тепе-теңдік реакциясын, бір аяққа немесе қолға және басқасына сүйені тұрып, дене салмағын ауыстыра алуын жаттықтыру;
3) бастың дұрыс қалпын қалыптастыру;
4) ауырлық күшін ауыстару білігін, тепе-теңдікті сақтау мен аяқ-қол қозғалысын дамыту.
5) контрротацияны қалыптастыру - бір уақытта иықты бір жаққа, ал жамбасты басқа жаққа бұру;
6) еденде тігінен орналасқан, құрсау шеңберге кіру дағдысын, гимнастикалық қабырғаға міну және одан керісінше түсуін қалыптастыру (үлкен саусақпен қоса (үлкен саусақ қалпын түзету үшін, үлкен саусақты бағыттап тұратын, арнайы шиналар қолданылады), гимнастикалық қабырға таяқашаларын ұстау функцияларын тәрбиелеу);
7) қозғалыс координацияларын дамыту;
8) аяқ пен кеуденің бұлшық ет-байланыс аппартын қатайту;
9) реакция жылдамдығын, жылдамдықты, қозғалыс ептілігін, кеңістікте бағдарлана алу білігін жаттықтыру;
10) көлденең қалыпта қозғалыстарды (еңбектеу, еңбектеп кіру), ептілікті, қозғалыс координациясын дамыту;
11) іштің, арқа, омыртқаның бұлшық ет корсетін, аяқ-қол бұлшық еттерін қатайту.
29. Тепе-теңдік:
1) соның негізінде ерікті қозғалыстарға бақылау қалыптасатын, бұлшық еттік сезімдерін дамыту;
2) тік жолда, таяқта, жіп бойынша жүргенде тепе-теңдік сақтау дағдысын қалыптастыру. Құлау қорқынышының пайда болуына жол бермеу.
30. Қайта қатарға тұру:
1) қатарға тұру, қатарда, шеңберде өзінің орнын табу (көріп бағдарлану бойынша) дағдыларын қалыптастыру;
2) көріп есте сақтау, зейінін дамыту;
3) тежелу реакцияларын жақсарту.
31. Спорттық жаттығулар:
1) шанада сырғанау: қарапайым дағдыларға үйрету: өзі шанаға отыруын, биік емес төбешіктен сырғанау, төбешікке шанамен шығу; шанада отырып, алдынан тарта отырып және сәл артқа шалқая отырып, екі қолмен жіпті ұстау; шанада отырып, алдына сәл тартып және аздап артқа шалқайып екі қолмен жіпті ұстау;
2) велосипедпен жүру:төртбасты бұлшық етті, бел бұлшық еттерін және тобық бұлшық еттерін дамыту, кеуде тепе-теңдігін қалыптандыру;үш дөңгелекті велосипедте жүру дағдысын жақсарту.
32. Судағы емдік дене тәрбиесі:
1) жүзуге дайындалу: судағы өзіне сенім сезімін дамыту;
2) барлық мүмкін бұрылыстарға, арқадағы қалыптан отыру немесе тұру қалпына ауысуды, арқадан бүйірге, ішіне және керісінше бұрылуды үйрету;
3) суға кіру және ішінде болу, суда ойнау дағдыларын қалыптастыру.
33. Өзіндік қозғалыстық белсенділік.
1) әр түрлі қозғалыс дағдыларын бекіту, бұлшық ет күшін, ептілікті, жылдамдықты дамыту;
2) өзіндік қозғалыс қызметіне, дене шынықтыру құралы және жабдығы барын қолдануға қызығушылығын жоғарылату.
34. Күтілетін нәтижелер:
1) нұсқаушының сөздік нұсқауы және белгісі бойынша қозғалыстар жасайды;
2) дұрыс тыныс алу жайлы түсінікке ие болады;
3) жүріс кезінде аяқты дұрыс қоя алады, табан бірігуін қалыптастыратын, табан бұлшық еттер бекіген;
4) негізгі түзету жаттығууларын орындау техникасын ммеңгере алады;
5) биік емес төбешіктен шанамен сырғанайды; басқа балаларды сырғанатады;
6) үш дөңгелекті велосипедте жүріп үйренеді;
7) суға түседі, суда ойнайды.