Бағдарламасында «Адам және қоғам»
жүктеу/скачать 43,7 Kb.
|
|
Қазақстан Республикасының Стандартына сай «Дүниетану» пәнінің оқу бағдарламасында «Адам және қоғам» жайлы жалпы білімдер беріледі. Дүниетану-адам, табиғат және қоғам, олардың өзара байланысы жайлы айтылады. «Дүниетан» оқу пәнінің мақсаты-ұлттық дәстүрімізді, тарихымызды және жалпы қазақ ұлтына тән құндылықтарды үйретеді. Осы «Дүниетану» пәнінде тарихқа байланысты бөлімдерінде Қазақстанның тарих ғылымының дамуы, зерттеулері мен тарихи жұмыстар жасау үшін оқушылардың табиғи және қоғамдық байланысы қалыптасады. Пән бойынша білім мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылады. Оқу бөлімдері одан әрі жинақталған білім, түсінік және дағдыларды қалыптастыру мақсаттарын көздейді. Әрбір бөлім, бөлімше ішінде ұйымдастырылған оқу мақсаттары мұғалімдерге жұмысын жоспарлауға, бағалауға мүмкіндік береді. «Дүниетану» пәнінің 1 сынып оқуылығында «Тарих беттерінен» бөлімінде, Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер: ежелгі адамдар дан бастап сақтар Томирис патшайым жайлы зерттеулер, ежелгі заманда жасалған ескерткіштердің жасалу ерекшеліктері, жәдігерлер жайлы қызықты ақпараттар айтылған, жалпы бөлімде байырғы тарихымыз зерттеліп, сол жайттар жайлы мәліметтер берілген. Қазақстан аумағындағы, көне жазулар туралы түсінік.Еліміздің рәміздері олардың құрылуы сипаттамасы жайлы жазылған. Қазіргі еліміздің қалалары олардың тарихы, ерекше орындары жайлы елордамыз-Астана қаласы жайлыда жазылған. Оқушылар осы бөлімдерде Көрнекі материалдарды зерделеп ежелгі адамдардың өмірі жайлы әңгімелеседі. Ежелгі тарихи ескерткіштер жайлы ондағы жәдігерлер жайлы біледі. Сақтар мен ғұндардың өмір жолын біліп, олардың қандай ерекшеліктерін айырмашылықтарын біледі. Ежелгі адамдар қолданған құралдардан бастап, қазіргі кезде табылған жазуыларының мағынасына дейін түсінеді. Қазіргі еліміздің негізгі белгілерінің ,басқа елдерден айырмашылығын, рәміздеріміздің негізін біліп, оларды ажыратады. 2 сынып оқуылығындағы бөлімде Ежелгі мәдениеттер мен өркениетіміз жайлы мәліметтер. Ежелгі адамдардың шаруашылығ мен жер иемдену билігі туралы түсінік берілген. Көне қалалардың құрылу барысы Тарихи тамыры. Қазақ жеріндегі ежелгі тайпалар жайлы ғұндар жайлы, олардың өмір салты, алғашқы тіршілігі жайлы оқушылар үшін түсінік берілген. Одан бері қарай Қазақстандағы маңызды оқиғаларды атап өтіп, олардың не себепті болғаның да жаза кеткен. Қазақ халқының тіршілік барысын, шаршалығын, өзіне лайық мәдениетінде келешек ұрпаққа түсінікті болу үшін жаза кеткен ғалымдар жайлыда ақпараттар берілген. Біздің тарихи тұлғаларымыз бен қайраткерлеріміздің өміріде өткен тарих болғандықтан, олардың өмірі мен жасаған игі істерінде атап өткен. Екінші ұстаз болып саналатын Әл-Фарабидің ғылымға қосқан үлесін де қосып ,тілге тиек еткен. Жалпы осы сынып оқуылығында жеріміздің тарихы жерінен бастап қоныстанған тайпалар, олардың ерекшелігі, келе-келе өткен оқиғалар соғыстар болсын барлығын осы оқулыққа қосқан. Қазақстан Республикасының қалай құрылып, қандай еңбектер арқылы осы күнге жеткенің көрсеткен. Оқушылар осы бөлімде Көрнекі материалдар болсын, нұсқаулық оқулықтарды пайдаланып, ежелгі адамдардың жер бөліктерін олардың шегарасын біліп, басқа елдермен байланысын, олардың шаруашылықтарын біледі. Түрлі дерек көздерін пайдаланып, тарихи кітаптар , интернет желісін пайдаланып, ежелгі қалалар және ескерткіштермен жұмыстар жүргізеді. Ботай ескерткішін сипаттай отырып , Әл-Фараби басқада қайраткер, ғалымдардың тарихқа қосқан үлесін анықтайды. Қазіргі еліміздің ерекшелігін, және басқа мемлекеттердің достығын олардан ерекшелігін түсінеді. Егер біз сонау ғасырлар қойнауынан қатпар -қатпар белесінен көз жүгіртіп байқасақ, ежелден-ақ ата-бабаларымыздың өз жерін еш жауға бастырмаған, өз батырлығын көрсеткен ержүрек екенің білеміз. Отанымызды қорғаған, ерлер сияқты қолына қару алып жауға шапқан сақ қызы-Тамирис патшайымның ерлігіде соған дәлел. Еліміздің сан ғасырлық тарихында мақтаныш тұтар, бүгімізбен келешегіміздің осындай жарқын болуына көптеген оқиғаларды бастан кешірген, ұлы тұлғаларымыз аз болмаған. Олардың қатарына: қазақтың ұлт болып бірігуі, олардың осындай ұлан ғайыр жерімізде қалыптасуы, ұлттық мемлекетіміздің бастауы -Қазақ хандығының құрылуы мен дамуы, халқын ойлап ел билеген хандарымыз, ата-бабаларымыздың халқымызға тән шаруашылық жүргізуі, этномәдени үлгілерін жасау арқылы әлемдік өркениетке қосқан үлесін, батырларымыздың жер мен ел тәуелсіздігін ата-қоныс тұтастығын сыртқы және ішкі жаулардан қорғаған үлесін жатқызуға болады. 1465 жылы Алтын Орданыңжәне 1468 жылы Өзбек хандығының ыдырау кезінде қалыптасқан қазіргі Қазақстан мен оған іргелес мемлекеттер аумағындағы қазақмемлекеті. Оның аумағының көбісі Орта Азиядаболып, бір бөлігі Шығыс Еуропада орналасқан. XV ғасырда қазақтар Өзбек хандығындағыжемқорлық, саяси тұрақсыздық пен әлсіз үкіметтен шаршап, қазақтарды Жетісуда жинаған Керей мен Жәнібек хан 1465 жылда Қазақ хандығын құрған. Тарих бойы Қазақ хандығы өз аумақтарын үлкейтіп, қазіргі Қазақстанныңтерриторияларының көбісіне ие болған.[1] XVII ғасырда қазақтар Жоңғарлармен соғысып, әлсізденген де, келесі ғасырда хандықты Ресей патшалығы жаулап алған “Қазақ хандығымыз” жайлыда жаза кеткен.Оқушылар бұл оқиғаларымыз арқылы еліміздің құрылу тарихын біліп , мақтанатын болады. Бұрынғы КСРО құрамында болған одақтас республикалардың бірі; ол 1920 ж. 26 тамыздақұрылды және алғашқы кезде Қырғыз АКСР-і деп аталып, РКФСР құрамына кірді, 1936 ж. 5 желтоқсанда одақтас республикаға айналды. КСРО-ның Азиялық бөлігінің оңтүстік-батысында орналасты, солтүстігінде РКФСР-мен, оңтүстігінде Түрікмен КСР-мен, Өзбек КСР-мен және Қырғыз КСР-мен, шығысында Қытайменшектесті, батысында Каспий теңізі. Қазақ КСР-ы — жер көлемі жағынан РКФСР-ден кейінгі екінші, халқының саны жағынан РКФСР мен Украинаданкейінгі үшінші одақтас республика болды. Жері 2724,9 мың км². Астанасы — Алматы қаласы. Әкімшілік жағынан 19 облысқа, 210 ауданға бөлінді, 82 қаласы болған КСРО жайлыда айта өткен. Сол замандағы қайраткер батырларымыздың ерліктері,халыққа жасаған жақсылықтарының барлығы оқушылар үшін түсінікті тілде жазылып, кітап беттеріне арқау болған. Еліміздің басындағы қиындықтары мен қуаныштары осы кітапқа жазылып оқушыларға жеткізілуде. Еуразиялық даладағы ең үлкен ел, тарих бойы көптеген ұлттардың отаны мен тарихи маңызды жолдардың торабы болған. Қазақстан жерінде көптеген мемлекеттер мен ордалар құрылған. Ежелден бері қазақ даласында адамдар көшпенді өмір сүріп, қазіргі қазақ мәдениетінің қалыптасуына үлкен үлес қосқан. Шығыс Еуропа мен Орталық Азияда орналасқан мемлекет. Батысында Еділдің төменгі ағысынан, шығысында Алтай тауларынадейін 3 000 км-ге, солтүстіктегі Батыс Сібір жазығынан, оңтүстіктегі Қызылқұм шөлі мен Тянь-Шань тау жүйесіне 1 600 км-ге созылып жатыр. Қазақстан Каспий теңізі арқылы Әзірбайжан, Иран елдеріне, Еділ өзені және Еділ-Дон каналы арқылы Азов теңізі мен Қара теңізгешыға алады. Мұхитқа тікелей шыға алмайтын мемлекеттердің ішінде Қазақстан — ең үлкені. Болып тұрған қазақ жерінің қалыптасуы жайлыда айтып кеткен. Олардың барлығы еліміздің даму жолы екенің түсінген оқушы қызығыпта, таңдаеыпта пәнді оқитын болады. жүктеу/скачать 43,7 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|