Бағыттары ІІ халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары Современная система дошкольного образования

 

748 

 

бабадан бүгінгі күнге жеткен тарихи мұраларды таныту халық қазынасы  ауыз әдебиеті, 

балаларға  арналған  көркем  әдеби  шығармаларды  кеңінен  пайдалану  арқылы  жүзеге 

аспақ.  Бұл  жөнінде  Қазақстан  Президенті  Н.Ә.  Назарбаевтың  Қазақстан  халқына 

жолдаған  үндеуінде:  «...  біз  тарихи  мүмкіндіктерді,  әдеби-мәдени  мұраларды  таныта 

тәрбиелеуді  мектепке  дейінгі  кезеңнен  бастап,  үзіліссіз  жүзеге  асыруға  тиіспіз.  Осы 

арқылы  жастарды  адамгершілікке,  өз  еліне  сүйіспеншілікке,  отаншылдыққа 

тәрбиелеуге тиіспіз», – деген болатын. 

Қазақстан  Республикасының  2015  жылға  дейінгі  білім  беруді  дамыту 

тұжырымдамасының  негізгі  бағыттары  мектепке  дейінгі  ұйымдардың  оқу-тәрбие 

үрдісінде жұмыс мазмұнын, оның әдіс-тәсілдерін жетілдіруді жас ұрпақты болашақ 

өмірге  даярлаумен  тығыз  ұштастыра  жүргізу  талабын  қойды.  Соған  сәйкес, 

тәрбиенің  алғашқы  негіздерін  беретін  мектепке  дейінгі  ұйымдардың  ұстаз-

педагогтарына,  ата-аналарға  үлкен  жауапкершілік  жүктеліп  отыр.  Өйткені  жан-

жақты  жетілген  жеке  адамды  қалыптастырудың  іргетасы  отбасынан,  тәрбие 

ұйымдарынан басталып, тәлім-тәрбие арқылы қаланатыны белгілі.  

Өтпелі  кезең  өзгерістеріне  орай  халыққа  білім  беру  жүйесі  де,  реформалануда. 

Білім  беруді  қоғам  мүддесіне  сәйкес  қайта  құру,  оқыту  мен  тәрбиелеу  мазмұнын 

жаңарту,  әдебиет  пен  мәдениетті  өркендету  бағытында  бірсыпыра  шаралар  жүзеге 

асырылып,  жас  ұрпаққа  жаңа  оқу  бағдарламалары  мен  оқулықтары,  оқу-әдістемелік 

құралдары жасалып, мектеп өміріне енгізілді. Мұнда көздеген ең басты мәселелердің 

бірі  –  болашақта  қоғам  мүддесін  өтеуге  қабілетті,  жан-жақты  дамыған,  өз  еліне 

сүйіспеншілігі  зор тұлғаны  қалыптастыру.  Бұл  міндеттер  мемлекеттік  құжаттарында, 

оның ішінде ҚР «Білім» туралы Заңында, атап көрсетілген. 

Ұлттық  әдебиет  әр  кезде  ұрпақ  тәрбиесіне,  оның  қалыптасуына  игі  ықпал  етіп 

отырады. Соның ішінде балалар әдебиеті үнемі өсіп, кемелденіп отыруға тиіс. Себебі, 

бала  табиғаты  өзгеріске,  дамуға,  жаңалыққа  бейім  болады.  Егер  балалар  әдебиетіне 

қатысты зерттеу еңбектеріне қарап отырсақ, мемлекет әр кезде бұл саланың дамуына 

назар аударып отырған екен. Оған дәлел ретінде XX ғасырдың жиырмасыншы жылдары 

жарық  көрген  «Жаңа  мектеп»  журналында  жарияланған  Қазақстан  Оқу 

комиссариатының нұсқау хатынан мынадай үзінді келтіруге болады: «Мазмұн жайынан 

балаларға  арналған  кітапшалар  жазу  үшін  ел  әдебиетін  пайдалануға  болады.  Кітап 

балаға  ой  салатындай  қызықты,  тілін  байытатындай  әсерлі  болуға  тиіс.  Бала 

кітабындағы кейіпкерлер айқын болсын. Бала кітапты бал жалағандай сүйетін болсын».   

Жалпы, қазақ балалар әдебиетінің әр алуан мәселелерін арқау еткен еңбектер мол 

жарияланған.  Мәселен,  Қ.  Жармағамбетовтің  “Балалар  әдебиетіне  ерекше  көңіл  бөлу 

керек”,  Қ.  Бекхожиннің  “Балалар  әдебиетін  өркендете  берейік”,  Ө.  Тұрманжановтың 

“Балалар  әдебиеті  туралы  бір-екі  сөз”, М.  Әлімбаевтың  “Балаларға  арналған өлеңдер 

туралы”, “Балаларға поэзия керек”, Н. Ғабдуллиннің “Балаларға арналған өлеңдер”, А. 

Нұрқатовтың  “Балаларға  арналған  шығармалар  туралы”  т.с.с.  мақалаларды  атауға 

болады.  

Қазақ      балалар    әдебиетінің    жай-күйі,    дамуы,    шығармашылық    өкілдері    Ш. 

Ахметов, Б. Ыбырайым, Қ. Ергөбек мақалаларында арнайы сөз болды. Сондай-ақ, Ш. 

Ыбыраев, Ш. Әлібеков, К. Матыжанов, К. Ісләмжанұлы т.б. авторлардың қазақ балалар 

 

749 

 

фольклорын  қарастырған  еңбектерінде  де  балалар  әдебиетіне  қатысты  ой-пікірлер 

айтылады. Балалар әдебиетіне көптеген жанрлар мен көркемдік амал-тәсілдер тән.  

Қазақ  балалар  әдебиеті  –  қоғамдық-тарихи,  мәдени  құбылыс.  Қазақ  әдебиеті 

тарихында  балаларға  арналған  жазба  поэзияның  алғашқы  үлгілері  ХІХ  ғасырдағы 

ағартушы-демократ ақындар шығармашылығы арқылы көрінгенімен, біртұтас ұлттық 

әдебиет  аясында  өзіндік  даралық  белгілері  біртіндеп  жетіліп  келген  қазақ  балалар 

поэзиясының түпкі көркемдік негіздері ұлттық мәдени-әдеби мұраларда жатыр.  

Балаларды  қызықтыратын  шығармалар  –  қызықты,  жаңашыл,  ойнақы,  юморлы, 

тәрбиелік ықпал мол болуы шарт. Демек, балалар поэзиясы эмоциялық ахуал туғызуға, 

әр  қилы  сезімдер  мен  әсерлердің  тыныс-ырғағын  жеткізуге,  көтеріңкі  көңіл-күй 

сыйлауға, сонымен бірге, ойын арқылы жаңа білім алуға деген қызығушылығын оятуға 

ұмтылғанда ғана нәтижелі болмақ. 

Сатира – өмірдегі алуан түрлі құбылыстарымен байланысты болатын ерекше жанр. 

Орыс  зерттеушісі  М.  Бахтин  өз  еңбектерінде  «күлкі  мәдениеті»  (смеховая  культура) 

деген  тіркесті  қолданған  екен.  Бұған  өз  кезінде  ғылыми  ортада  онша  мән  бермеген. 

Себебі,  сатира  мен  юмордың  негізі  болып  табылатын  комизмнің  жағымсыз 

құбылыстарды сынап, әшкерелеп, күлкіге айналдыруын сыпайылықпен, мәдениетпен 

ұштастыру онша үндесе қоймайды. Алайда, алға жылжыған ғылым саласында сатира 

әдебиет  пен  өнердің  қоғамда  алатын  орнын,  қаламгердің  шығармашылық  болмысын 

айқындайтын  өлшемге  пара-пар  болды.  Яғни,  күлкі  мәдениеті  шығармашылық  ой-

қиялды  биік  моральға  негіздеп,  адамдарға  ой  салатын,  жағымды  мінез-құлыққа 

жетелейтін ұғымға айналды. 

Қазақ әдебиеттану ғылымындағы белгілі академик  З. Қабдолов сатира табиғатын 

былай  деп  түсіндіреді:  «Сатирамен  суреттелер  құбылыс  –  керексіз,  кесір  құбылыс. 

Сатира өмірдегі кеселді, келеңсіздікті, кері кеткендікті қаза қопарып, көптің көз алдына 

– көрініске шығарады, қағып-сілкілейді, мысқылмен түйрейді, сықақ етеді, көпті одан 

түңілтеді».  Бұдан  анық  аңғарылатын  жағдаят  –  сатира  аса  жауапты  және  қиын  өнер. 

Қоғамдағы  кесір  құбылысты,  кері  кеткен  жағдайды  қазып  көрсету,  қалың  көпшілікті 

одан түңілту тіпті оңай емес. Келесі бір тұжырымды «Сатира негіздері» деп аталатын 

көлемді  монографиялық  еңбектің  авторы  Темірбек  Қожакеев  пікірлеріне  сүйене 

отырып  сабақтасақ.  Ғалым:  «сатира,  юмор  дегеніміз  адам  баласының  алуан  түрлі 

сезімдерімен, қабілет-қасиеттерімен, әлеуметтік тұрмыс күйімен, қоғамдық ортасымен 

тікелей байланысты. Солардың өзіндік ерекшелікпен көрініс табуы. Сатира, юмор – әрі 

көңілді, жеңіл, әрі зілді, қуаныш-ренішке бейім өнер. Олардың күші де осында. Оларды 

ұлы мақсаттарға, елді ұлы істерге жұмылдыруға, жұрт жүрегінде қайырымды сезімдер 

туғызуға, жаңа қоғам құруға кесел келтіретін кесір-кесепаттарға өшпенділік оятуға кең 

пайдалануымыз қажет»,  – деп атап көрсетеді. Сілтемені ұзақтау болса да толықтау етіп 

алған себебіміз бар, пікірдің ең алдымен академик Қабдолов ойымен астасып жатқаны, 

яғни    кесір  құбылысты  сатираның  ымырасыз  әшкерелейтіні,  одан  әрі  профессор  Т. 

Қожакеевтің  пайымдауынша  сатираны  ұлы  мақсаттарға  пайдалануға  болады,  әсіресе 

жаңа  қоғам  құру  кезінде,  демек  сатираның,  юмордың  қуат-күші  бүгін  де  керек  және 

оларды тиімді қолданған абзал.  

ХХ ғасырдың екінші жартысында сатира қаруының тым күшті және құдіретті бола 

түсті.  Сейіт  Кенжахметов,  Оспанхан  Әубәкіров,  Шона  Смаханұлы  тәрізді  сатира 

 

750 

 

сайыпқырандарымен  қоғам  санасатын,  қажет  кезінде  қаймығатын,  тіпті  қатты 

құрметтейтін,  әсіресе  кесір  де  кеселді  құбылысқа  жол  беріп  алғандарда  қатты  үрей 

болатын.  Сатира  қазір  де  өмір  сүріп  келеді,  соның  ішінде  сатиралық  әзіл-сықақ 

театрлары  молайды.  Қазіргі    заманда  «кеселді,  келеңсіздікті,  кері  кеткендікті  қаза 

қопарып,  көптің  көз  алдына»  айнадағыдай  жарқыратып  көрсететін  сатираны  биікке 

көтеру қажет. Өткен ғасырда қазақ әдебиетінде сатиралық элементтердің көрініс беруі 

қазақ  прозасында,  қазақ  комедиялық  туындыларында  байқалған.  Бұл  бір  жағынан 

қаламгердің  алға  қойған  мақсатын,  авторлық  ұстанымын  айқындап  берді.  Бұл  тұста 

диалог  тәсілі  мол  қолданылған.  Себебі,  адамдардың  күлкілі  әрекеті  олардың  тіл 

қатысымдары  арқылы  толықтырылып  отырған.  Осыған  байланысты  көркем 

шығармаларда диалог комедия, диалогты өлеңдер пайда болды.  

Халық ауыз әдебиеті үлгілерінің балалар тәрбиесіндегі орны жайында ой өрістете 

келіп,  Ш.  Ыбыраев:  “Ауыз  әдебиетінің  кез-келген  жанрларынан  балаларға  үлгі 

боларлықтай,  тәрбиелік  маңызы  зор  шығармаларды  көптеп  кездестіреміз.  Бірақ  олар 

балалардың  өзіне  ғана  арналған,  болмаса  балалардың  өз  шығармаының  нәтижесінде 

пайда  болған  ауызша  сөз  өнерінің  белгілерін  сипаттай  алмайды.  Ал,  ертегі,  аңыз-

әңгімелер, төрт түлік жырларының, жұмбақтардың үлкендерге де, балаларға да қатысы 

бар”, – деген пікір айтады. Шындығында да, ауыз әдебиеті түрлері үлкеннің де, баланың 

да  рухани игілігіне айналған қазыналар.  Халық  әдебиеті  мен  балалар поэзиясындағы 

сабақтастық әркезде байқалған. Жазба әдебиеттің бір саласы ретінде жеке арна тартқан 

балалар  поэзиясы  халық  ауыз  әдебиетінің  негізгі  түрлерінің  барлығынан  да  өзінің 

көркемдік-тәрбиелік  ерекшеліктерімен  үндесетін  көркемдік  сипаттарды  ғана  іріктей 

қабылдап, жаңғырта пайдаланған. 

Халық  ауыз  әдебиеті  мен  балалар  поэзиясы  сабақтастығы  мәселесінде  назар 

аударатын  тағы  бір  тұс  бар.  Ол  –  балалар  фольклоры.  Зерттеуші  Ш.  Ыбыраев  қазақ 

балалар фольклорының санамақ, бесік жыры, тұсау кесу жыры, төрт түлік жырлары, 

ойын  өлеңдері,  өтірік  өлеңдер,  тақпақтар,  қаламақ,  сұрамақ,  арнау-тілек  өлеңдері, 

мазақтау сияқты жанрлық түрлерін көрсетеді. Фольлортанушы ғалым атаған түрлердің 

қай-қайсын  да  бүгінгі  балалар  поэзиясынан  кездестіре  аламыз.  Бұл  тұрғыдан  бүгінгі 

балалар  поэзиясы  ғасырлар  бойына  қалыптасқан  балалар  фольклорының  жаңа 

қоғамдағы заңды мұрагері, заңды жалғасы болып табылары шүбәсіз.  

Бүгінгі балалар поэзиясында кездесетін балалар фольклорына тән түрлер сыртқы 

пішіні жағынан ешқандай өзгеріске ұшырамаса да, кей тұстарда мазмұнынан уақыттың 

дамуына орай әлеумет санасында пайда болған жаңа түсініктердің әсері болары анық. 

Уақыт  әсері  бұл  түрлердің  балалар  поэзиясында  қолданыс  деңгейінен  де  аңдалады. 

Мәселен,  санамақ,  бесік  жыры,  төрт  түлік  жырлары,  өтірік  өлең,  тақпақ,  мазақтау 

сияқты  түрлер  жиі  пайдаланылса,  тұсау  кесу  жыры,  ойын  өлеңдері,  арнау-тілек 

өлеңдері, қаламақ, сұрамақ тәрізді үлгілер сирек ұшырасады.  

Кейінгі  топты  құрайтын  түрлердің  сирек  қолданылу  себебі  қазіргі  балалар 

ойындарының  өзгеруімен  байланысты  екендігі  анық.  Өйткені  бұлар  –  түрлі  ойындар 

барысында  іріктеу,  топтау,  таңдау  мақсатында  пайдаланылатын  өлеңдер.  Ал  балалар 

поэзиясында  жиі  қолданылатын  түрлерге  келсек,  санамақ,  бесік  жыры,  төрт  түлік 

жырлары  үлкендердің  балалармен  қарым-қатынасында  пайдаланылса,  өтірік  өлең, 

жұмбақ,  жаңылтпаш,  тақпақ,  мазақтаулар  қызықты  мазмұнымен  ерекшеленеді. 

 

751 

 

Аталмыш  түрлерге  балалар  ақындарының  жиі  көңіл  қою  себебі  де  олардың  осы 

ерекшеліктеріне байланысты. Осы орайда зерттеуші С.Қирабаевтың: “Бұл өлеңдердің 

көркемдік  сыпаттарында  да  едәуір  өзгешеліктер  бар.  Бұлар  әнге  арналмайды,  тақпақ 

үлгісінде жатқа айтуға лайықталып шығарылады. Сондықтан, онда ән ырғақтарына келе 

бермейтін,  ауызша  сөздің  интонациялары  мол  болады.  Өйткені  бұл  жырларды 

орындаушылар, көбінесе, ән айта білмейтін мектеп жасына дейінгі балдырғандар. Өлең 

тілінің  жас  баланың  жаттауына  лайық  ойнақылығы,  түсінуге  жеңілдігі,  сол  негізде 

мазмұнды  терең  аша  білуі  де  оны  орындаушылардың  жас  ерекшеліктеріне  сәйкес 

беріледі.  Бұлар  балаларға  арналған  халық  жырларының  мазмұндық,  формалық 

жақтарының  бірлігін  танытады”,  –  деген  пікірінің  дұрыстығына  ден  қоя  отырып, 

балалар фольклоры мен балалар поэзиясындағы жалғастықты аңдауға болады. 

 

Пайдаланылған  әдебиеттер: 

1 Назарбаев Н.Ә. Қазақстанның болашағы – қоғамның идеялық бірлігінде // Егемен 

Қазақстан, 2015. – №78 – Б. 13 - 15 

2  Қазақстан  Республикасының  2015  жылға  дейінгі  білім  беру  жүйесін  дамыту 

тұжырымдамасы. – Алматы: Арда, 2003. – 80 б. 

3 Водовозова Е.Н. Царство свободного ребенка. – М.: Карапуз, 2009. – 288 с.  

 

 

КОМПЕТЕНТНОСТНАЯ МОДЕЛЬ ПЕДАГОГА 

В СОВРЕМЕННОЙ ДОШКОЛЬНОЙ ОРГАНИЗАЦИИ 

 

Магина И.Н. 

КГКП  я/с №53 «Алмагуль» 

 

Современное  казахстанское  общество  развивается,  изменяется  стремительно  и 

динамично. Меняются приоритеты в дошкольном воспитании и обучении, происходит 

изменение  традиционных  взглядов  на  законы  детского  развития.  Ребенок  предстаёт 

перед нами педагогами как неповторимая личность. 

Все эти изменения, требует поиска новых путей развития дошкольных организаций 

через модернизацию, внедрение научно-методических разработок, создание программ 

развития,  использования  достижений  передового  педагогического  опыта,  приход  в 

дошкольные  организации  всесторонне  подготовленных,  креативно  мыслящих 

педагогических  кадров.  Поэтому  для  современной  системы  дошкольного  воспитания 

одной  из  важных  является  проблема  реализации  компетентностного  подхода. 

Компетентностный  подход  во  всех  смыслах  и  аспектах  наиболее  глубоко  отражает 

основные аспекты процесса модернизации. Именно в рамках этой «прогрессистской» 

установки делаются следующие утверждения: 

- компетентностный подход - проявляется как обновление содержания образования 

в ответ на изменяющуюся социально-экономическую реальность (И. Д. Фрумин); 

-  компетентностный  подход  как  обобщенное  условие  способности  человека 

эффективно  действовать  за  пределами  учебных  сюжетов  и  учебных  ситуаций  (В.  А. 

Болотов, [2]); 

 

752 

 

-  компетентность  представляется  радикальным  средством  модернизации  (Б.  Д. 

Эльконин); 

- компетентность характеризуется возможностью переноса способности в условия, 

отличные от тех, в которых эта компетентность изначально возникла (В. В. Башев); 

-  компетентностный  подход  -  это  приоритетная  ориентация  на  цели  -векторы 

образования:  обучаемость,  самоопределение,  самоактуализацию,  социализацию  и 

развитие индивидуальности [3]. 

Компетентность  определяется,  как  «готовность  специалиста  включиться  в 

определенную деятельность» (А.  М. Аронов) или как атрибут подготовки к будущей 

профессиональной деятельности (П. Г. Щедровицкий) [6]. 

И. А. Зимняя определяет компетентность как актуальное, формируемое личностное 

качество,  основывающееся  на  знаниях,  интеллектуально  и  личностно  обусловленная 

социально-профессиональная характеристика человека [4]. 

При  компетентностном  подходе  проблема  качества  дошкольного  воспитания  и 

обучения ставится и решается не только с точки зрения знаний, усвоенными детьми, а 

еще  с  точки  зрения  достижений  в  их  психическом  развитии,  которые  на  каждой 

возрастной  ступени  формируются  как  набор  соответствующих  компетентностей. 

Например,  итогом  дошкольного  обучения  и  воспитания  является  не  только 

образовательное  содержание  самих  программ,  т.е.  знания  и  информация,  которые 

ребенок  усваивает  в  дошкольной  организации,  но  и  сформированность  у  них 

необходимого  уровня  развития  воображения,  знаково-символической  функции, 

замещения, умения действовать в соответствии с ролью и правилами. 

Перечисленные функции формируются у ребенка в ходе его игровой деятельности 

со  сверстниками,  организованной  педагогом.  Если  же  в  детском  саду  ребенок  не 

столько играет, сколько учится, то детский сад в минимальной степени способствует их 

формированию  [5].  Особое  значение  при  организации  работы  с  дошкольниками  в 

условиях компетентностного подхода имеет то, что дети могут сделать выбор - работать 

одному  в  подгруппе,  то  есть  в  партнерстве  с  другими  детьми  или  взрослыми,  могут 

самостоятельно выбрать, кто из взрослых станет для них партнером, но может быть, в 

равной степени, и воспитатель, и педагог-психолог или другой специалист ДО в случае, 

ели  это  не  противоречит  их  собственным  планам.  Право  самоопределения  в 

сотрудничестве,  как  с  взрослыми,  так  и  с  детьми,  дает  ребенку  возможность 

приобретения  опыта  установления  и  расширения  социальных  контактов  с  разными 

людьми,  опыта  достижения  договоренностей,  распределения  полномочий  в 

сложившейся подгруппе, управления действиями других людей (в случае, их согласия), 

опыта достижения общего результата и «презентации» общего результата [8]. 

Какие  же  психолого-педагогические  условия  необходимы  для  реализации 

компетентностного образования в дошкольной организации? 

Это: 

-  субъектно-ориентированное  взаимодействие  взрослых  с  детьми,  т.  е.  это  для 

ребёнка  возможность  выбора  деятельности,  партнера  и  средств,  обеспечивающих 

опоры на его личный опыт при освоении им новых знаний; 

 

753 

 

- ориентированность педагогической оценки на относительные показатели детской 

успешности,  т.  е.  сравнение  сегодняшних  достижений  ребенка  с  его  собственными 

вчерашними достижениями, стимулирование самооценки ребенка; 

Содержание профессиональных компетенций педагогов дошкольных организаций 

должно  выстраиваться  на  основе  функционального  анализа  их  деятельности.  Это 

организация  дополнительных  диагностических  процедур  по  оценке  развития  детей; 

проектирование и планирование педагогического процесса по реализации вариативной 

и  инвариаивной  частей  образовательных  программ,  с  учетом  контингента 

воспитанников; организация различных видов деятельности детей по интересам детей, 

обеспечивающим  реализацию  приоритетного  направления  деятельности  дошкольной 

организации;  взаимодействие  с  родителями  в  условиях  вида  ДО;  работа  в  команде 

педагогов  по  развитию  условий,  обеспечивающих  реализацию  приоритетных 

направлений ДО; самодиагностика педагогом уровня профессиональных компетенций, 

профессиональное развитие. 

Образовательный  процесс,  ориентированный  на  социализацию  личности, 

предъявляет определенные требования к компетентности педагога ДО. В том числе: 

— адекватное оценивание педагогических и жизненных ситуаций; 

— понимание действительных проблем своих воспитанников; 

—  конструктивное  решение  задач,  связанных  с  процессом  накопления  опыта 

дошкольником и организацией предметно-пространственной среды; 

—  наличие  профессионально-значимых  личностных  качеств.  Профессиональная  

деятельность  педагога  дошкольной  организации должна основываться на социально-

педагогических факторах. И задача любого руководителя — правильно сориентировать 

педагога в этом вопросе. 

Понятие  «профессиональная  компетентность»  —  это  соответствующие  знания  и 

опыт  педагога,  способного  предвидеть  возможные  результаты,  диагностировать  их, 

анализировать педагогическую ситуацию и моделировать более эффективную систему 

действий  в  процессе  достижения  результатов,  корректировать  собственную 

деятельность  и  обосновывать  пути  ее  дальнейшего  совершенствования».  Одним  из 

главных  условий  развития  профессиональной  компетентности  педагогов  является 

научно-методическое  сопровождение.  Сопровождение  —  залог  успешного  действия 

любой  технологии.  Произошло  изменение  социальной  ситуации,  потребовавшее 

реакции  педагогического  сообщества  в  плане  пересмотра  отдельных  аспектов  своей 

профессиональной деятельности: 

— отказ от структуры традиционного мышления в педагогической деятельности; 

—  осознание  педагогом  необходимости  постоянного  повышения  уровня 

профессиональной  квалификации,  поскольку  от  этого  напрямую  зависит 

эффективность реализации образовательных технологий. Для того, чтобы ребенок стал 

субъектом образовательного процесса, он должен встретить субъекта в лице педагога, 

— в этом заключается вся сущность педагогической работы; 

— наличие активной жизненной позиции, необходимой для установления деловых 

контактов  с  коллегами  (участие  в  творческих  конкурсах,  публикации,  представления 

педагогического опыта на уровне города, области др.) 

 

754 

 

Внимание  к  научно-методическому  сопровождению  вызвано  и  появлением  за 

последние  годы  нового  ГОСО.  Государственный  общеобязательный  стандарт 

дошкольного  воспитания  и  обучения  открывает  возможности  для  преобразований  в 

развивающей  среде  ДО,  для  внедрения  эффективных-  технологий  в  плане 

взаимодействия  всех  участников  образовательного  процесса  и,  вместе  с  тем, 

обеспечивают  методическую  поддержку  педагогам  в  реализации  задач  социального 

становления личности воспитанника. 

Воспитатель  дошкольной  организации  ежедневно  является  свидетелем  и 

участником  процесса  формирования  будущего  гражданина  Республики  Казахстан. 

Современные дети более активные, подвижные, информированные, не похожие друг на 

друга. Чтобы соответствовать современным требованиям педагог-дошкольник должен 

быть: активным, способным к изменениям, внимательным, компетентным. 

Хотим отметить одно из важных условий. На наш взгляд эффективность работы по 

формированию  компетенций  дошкольников  возрастет  во  много  раз,  если  семья  и 

педагоги работают в тесном взаимодействии. Открытость дошкольной организации для 

родителей  или  лиц  их  заменяющих,  сотрудничество  руководителей  и  специалистов 

детского  сада  с  семьей  -  путь  к  успешному  развитию  дошколят.  Поэтому 

первостепенными  являются  вопросы  реализации  компетентностного  подхода  в 

педагогическом просвещении родителей и взаимодействии детского сада с семьей. 

Для  реализации  данной  цели  используются  различные  формы  работы  с 

родителями. Это и родительские собрания по актуальным вопросам, и дни открытых 

дверей.  Эффективна  работа  с  родителями,  когда  проводится  различные  виды 

анкетирования, в том числе и анонимное, индивидуальные беседы и консультации по 

запросам родителей. Совместные утренники, развлечения, досуги, выставки, конкурсы, 

работа  в  процессе  реализации  групповых  проектов  сближает  педагогов,  детей  и 

родителей,  делает  их  единомышленниками.  Важно  систематически  информировать 

родителей о проводимой в ДО работы для родителей. 

Семья  и  детский  сад  как  первичные  институты  социализации  способны 

обеспечивать  полноту  и  целостность  социально-педагогической  и  культурно-

образовательной  среды  для  жизни,  развития  и  самореализации  ребенка, 

предупреждения  каких-либо  отклонений.  Главное,  чтобы  они  не  дублировали  друг 

друга,  а  гармонично  дополняли  [1].  В  контексте  социального  и  психолого-

педагогического  благополучия  ребенка  взаимодействие  дошкольной  организации 

целесообразно  выстраивать  на  основе  глубокого  знания  своеобразия  семейного 

воспитания ребенка. Организация взаимодействия детского сада и семьи предполагают 

дифференцированный подход при организации работы с родителями. 

Для осуществления дифференцированного подхода специалистами детского сада к 

родителям  необходимо  соблюдение  как  общепедагогических,  так  и  специфических 

условий:  взаимное  доверие  во  взаимоотношениях  между  педагогом  и  родителями; 

соблюдение  такта,  чуткости,  отзывчивости  по  отношению  к  родителям;  учет 

своеобразия  условий  жизни  каждой  семьи,  возраста  родителей,  уровня 

подготовленности  в  вопросах  воспитания;  сочетание  индивидуального  подхода  к 

каждой семье с организацией работы со всеми родителями группы; взаимосвязь разных 

форм работы с родителями; одновременное влияние на родителей и детей; обеспечение 

 

755 

 

в  работе  с  родителями  определенной  последовательности,  системы.  Такая 

дифференциация помогает найти нужный контакт, обеспечить индивидуальный подход 

к  каждой  семье.  Все  вышеперечисленное  напрямую  обеспечивает  специалистам 

развитие специальной компетенции в сфере социального взаимодействия и позволяет 

совершенствоваться в личностном и профессиональном планах. 

Организация  взаимодействия  с  семьями  воспитанников,  прежде  всего,  должна 

быть  основана  на  знании  правовых  основ  регулирования  этого  процесса,  который 

разворачивается  в  едином  образовательном  пространстве.  Знание  нормативно-

правовых  документов  международного  и  республиканского  уровней,  конкретной 

дошкольной  организации  позволяет  педагогу  юридически  грамотно  построить 

отношения с семьей и воспитательно-образовательный процесс, с учетом защиты прав 

ребенка,  а  так  же  прав  и  обязанностей  родителей  и  педагогов.  Только  компетентное 

управление взаимодействием с семьей и педагогический такт воспитателя могут помочь 

родителям  найти  наиболее  правильный  путь  к  взаимопониманию  с  ребенком, 

установить с ним деловые и эмоциональные контакты. 

Таким  образом,  можно  сделать  вывод  о  том,  что  компетентностный  подход  в 

дошкольном  воспитании  и  обучении  нацеливает  педагога  создавать  условия  для 

выявления  и  развития  полноценного  личностного  ресурса  каждого  ребенка. 

Современный  педагог-дошкольник  должен  в  воспитании  и  обучении  детей 

использовать системно-деятельный подход. Он должен научить ребёнка-дошкольника 

умению видеть задачу с разных сторон, анализировать множество решений, из единого 

целого  выделить  составляющие,  не просто  вооружить  его знаниями,  а  сформировать 

умение и желание учиться всю жизнь. 

жүктеу/скачать 14,44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: