Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
Ремизов А.Н. Медициналық және биологиялық физика (1)
| E
Ел Е з Е г n=9 Е і п -1 0 / 2 8 . 7 - с у р е т x М2 л=4 A п =3 А А А л=2 W ukt 0 / х 28.9-сурет 28 10-сурет тендеуін күрделірек күштік өріске, мысалы атомдағы электрондарга колдануға болады. Бұл косымша математикалык киыншылыктарға әкеліп соғады, бірак атомдык жүйелердің негізгі ерекшеліктерін өзгертпейді: энергетикалик куй- лердін дискреттілігі, электронный аныкталу ыктималдылығы, |у|2-нын коор- динаталардан тәуелділігі және т.б. 28.6. ШРЕДИНГЕР ТЕҢДЕУІН СУТЕГІАТОМЫНА ҚОЛДАНУ. КВАНТТЫҚ САНДАР Шредингер тендеуімен атом және молекулалардын куйлерш сипаттау жеткілікті кұрделі мәселе болып табылады. Ол ядро өрісінде орналасқан бір электрон үшін карастырады. Мұндай жүйелер сутегі атомы және сутегі атомы тектес иондарға сәйкес келеді (бір рет иондалған гелий атомы, екі есе иондал- ған литий атомы және т.б.). Кейде мұндай жағдайда мәселені шешуде курстан тыс мәселелер карастырьпады. сондыктан сұракты сапалы турде берумен шек- телейік. (28.13) Шредингер тендеуіне екі өзара әсерлесуші нуктелік зарядтар е (электрон) және вакуумде г кашыктыкта орналаскан Ze (ядро) ушін потен- циалды энергияны койып, келесі өрнекті аламыз: £ = (~e)Ze/( 4лгу) = -Ze^/ ^ ш / ) . (28.22) Ядромен курылған өрістін орталык симметриясында есепті шешу декарт- тык тік бурышты координата да емес, сфералык координатада г. Ө. ср ыңғайлы у(г, Ө, «р) =/,(г)/2(Ө)/3(<р). (28.23) Шексіз биік кабырғасы бар потендиалды шункырдағы электрон ушш ше- каралык шарттар функциясымен және ці энергиянын нақты мәндерін Сергеи сиякты, сутегі атомына сәйкес физикалык шарттар да/^ /../.м ү м к ін мәндерін және ф функдиясын береді. Бұл жерде де квант механикалык жуйенін негізгі ерекшелігі-куйдін дискретгілігі көрінеді. Математикада дискре ггіліктін монісі мынада (28.23) тендеуінін әрбір функциясы шешімнін бутін муніне (спектр) ие болады. яғни онын әркайсысына белгілі бір кванп ык сан жауап береді. Тік бұрышты потенциалды шүңкырдағы электроннан атомдағы электрон ным айырмашылығы бір ғана кванттык санмен емес, бірнеше кванттык сан- дармен' сипатталады. Онын біріншісі — негізгі кванттык сан п — 1, 2, 3... Ол электронный энер гия деңгейлерін мына заң бойынша аныктайды: жүктеу/скачать 28,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|