Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
| ф» = _ "96500Г 1п 48 = - 98 мВ
Көріп тұрғанымыздай, жасушаның ішкі жағындағы потенциал жасуша сыр- тындағы потенциалға карағанда теріс. Мембранада потенциал айырымы пайда болады. Бұл мәселені нактырак 13-тарауда карастырамыз. 12.7. АҒЗА — АШ ЫҚ ЖҮЙЕ Термодинамиканың алғашқы дамуы өнеркәсіптік өнімдердің кажеттілігі- нен туындаған еді. Бұл этапта (XIX ғ.) оның негізгі жетістіктері заңдар түрін- де тұжырымдалып, циклдер әдісі және термодинамикалык потенциалдар идеал үдерістерге; тепе-теңдік және кайтымды үдерістерге колдану үшін да- мытылды. Биологиялық жүйенің термодинамикасы бұл кезенде дамымады. Тек кана Майердің бүл кезендегі жүмысын атап өтуге болады. Ол матростардың көк- тамырының канының түсі бойынша, тропикалык жағдайда өмір сүрген жағ- дайдағы, тірі жүйелер үшін энергияның сакталу заңын/термодинамиканың бірінші заңын тұжырымдады. Термодинамиканың бірінші заңы энергияның сакталу заңы ретінде түсінікті болғандыктан, ол биологиялык жүйелер үшін бүл жерде карастырыл- майды, өйткені қалыпты физиология курсында ол толығымен камтылған. Біз биологиялык жүйеге қатысты термодинамиканың екінші бастамасына токтау- ды жөн көрдік. Биологияіық нысандар ашық термодинамикалык, жуйе болып табылады. Олар қоршаған ортамен заттармен және эенргиямен алмасады. Жалпы алғанда тірі организм — дамитын жүйе, ол стационарлы күйде бол- майды. Бірақ қандай да бір аз уақыт аралығында оны стационарлы биология лык жүйе деп карастыруға болады. Осы түжырым негізінде кейбір мәселелерді карастырайық. Ағза үшін — ста ционарлы күйді dS = 0, S = const, с15 > 0, d5 < 0 (§12.6 қараңыз) жазайык. Бұл энтропияның шығару өнімдерінде болатындығын көрсетеді, кабылдау өнімдерінде емес. Ағза — коршаған орта жүйесінде энтропия артады, яғни ок- шауланған жүйедегі сиякты ағзаның энтропиясы бүл жағдайда тұракты күй- де сакталады. Энтропия жүйенің бей-берекет кезіндегі шамасынын өлшемі, сондыктан (§ 1 2 . 2 караныз) ағзаның реттілігі коршаған ортаның ретгілігінің азаюынын аркасында жүзеге асырылады деп карау керек. Кейбір патологиялык күйде биологиялыкжүйенің энтропиясы өседі (dS > 0 ) ол стационарлыктың жоктығы, бей-берекеттіктің артуынын мысалы, обыр (рак) ауруы кезінде жасушалардың ретсіз көбеюі ретсіз түрде жүреді: жүктеу/скачать 28,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|