Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
Ремизов А.Н. Медициналық және биологиялық физика (1)
| 2 1 . 1 1 - с у р е т
пенің аркасында жұмыс айнымалысын барабан аркылы жұмыс істейтін кұрал электрокимограф. Кимографтың мәнісі — тасымалдаушының біркалыпты айнамен немесе бетінің біркалыпты орын ауыстырылуын уакытқа тәуелді байланыска кой- ып деректі алу. Жазу тілінің немесе жарык дағының ығысуы өлшеп отырған шамаға тура пропарционал болады. Ол графикте ордината бойынша өзгереді (21.11-сурет), тасымалдаушының (кағаз, фотопленка) біркалыпты орын ауыс- тыруы абсциссаның t уақытқа тура пропорционал екендігін көрсетеді. Нәти- жесінде алынған қисықу =Д/) тәуелділік графигін береді. Медициналық ақпаратта колданылатын өздігінен жазушы құралдар электр сигналын механикалык орын ауыстыруға түрлендіреді. Физикалык тұрғыдан оларды сезімтал гальванометрлер деп карастыруға болады, өйткені олар өте аз шамалы токты тіркей алады. Бұл құралдардағы ток катушка, тізбек немесе рама арқылы өткенде тұрақты магниттің магниттік өрісімен әсерлеседі. Әсерлесу нәтижесінде оның қозғалмалы бөлігі (магит, сымды рама немесе тұзак бөлігі) ток күшіне пропорционал ауытқиды, яғни электр сигналына пропорционал. Козғалмалы бөлігімен жазушы элемент косылған, ал козғалмалы тасымал- даушының бетіне із калдырады: арнайы тамшылы калам, өздігінен жазушы- ларда орналаскан шыны капилляр, немесе жарык сәулесін шағылыстыратын айна және т.б. Мысал ретінде 21.12-суретте ағыс бойыншаша өздігінен медициналык кү- ралдың сызбасы көрсетілген. Мұнда 1 — электромагнит, онын орамдарымен тіркелетін электр сигналы өтеді; 2 — цилиндр формалы тұрақты магнит, ол 3 шыны капилярмен байланыскан. Капиллярдын 4 түтігінен кысымнын арка сында сия өшіріліп шығады, о л у із қалдырады, демек оның шамасы магниттін ауыткуына және электромагниттегі ток күшіне де пропорционал. Өздігінен жазушының маңызды сипаттамасының бірі олар тіркейтін жиіліктің диапазо ны. Оның козғалмалы бөлігінін инерция моменті неғұрлым көп болған сайын, тіркелетін шаманың накты мәнінен соғұрлым ауытку көп болады. Жиілікті тіркеудің кең мүмкіндігі жарык сәулелі осциллограф деп айтылатын аналогты тіркеуші кұралдарда болады. Жарьіқ сэулелі осциллографтың бөлігі тегістеуші гальванометр (21.13-сурет) 1 тұракты магниттен, 2 тұзак түріндегі металл жиіліктен (шлейф) ол аркылы |