Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9
§22.5-тағы (22.18) формуласын талдау кезінде оң кері байланысты кү-
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
Ремизов А.Н. Медициналық және биологиялық физика (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 2 3 . 1 - с у р е т
§22.5-тағы (22.18) формуласын талдау кезінде оң кері байланысты кү- шейткіш генератор рөлін аткаратыны айтылған еді. Генераторды (23.1-сурет) күшейткішпен (22.8, б-сурет) салыстырайык. Екеуінде де күшейтілетін сигнал эмиттер мен базаның ортасына беріліп, күшейтілген сигнал коллектор-базадан алынады. Генератор жағдайында күшейтілген сигналдың бір бөлігі индуктивті сигнал аркылы эмиттер-базаға қайтадан жетеді. Тербеліс амплитудасы шексіз өсе бермейді. Біріншіден, Е батареясы белгі мәнді энергия көзі ғана, сондыктан ол тербелістің амплитудасын шексіз ұс- тай алмайды. Екіншіден, амплитудалык сипаттама шекті сызыкты бөлікке ие (22.2-суретті караңыз), ал сызықты бөліктің шекарасынан шығу (суреттегі шт рих^ сызықтар) күшейту коэффицентінің азаюын көрсетеді. Міне сондықтан, үдеріс периодты болады, ол гармониялыкка жакын. Бұл сызба Lk Ck контурдың өздік тербелісінің жиілігіне тең тербелісті генера- циялайды. Бұл жиілікті контур-индуктивтілік және сыйымдылық параметрлерін өзгерту аркылы өзгер- 2 3 . 1 - с у р е т туте болады. Конструктивті максатта Ск айнымалы сыйымдылык жасалады. Сызбаның /?6және С6 элементтері базада ығысудын керекті кернеуін туғызу үшін кажет, ал ол жұмыс нүктесінін оптималды ор- нын аныктау үшін (22.2-сурет аркылы графиктегі А нүктесі) кажет және кернеу көзін тізбек аркылы эмиттер-базамен косылып кетпеуін камтамассыз етеді. 23.3. ИМПУЛЬСИВТІ «РЕЛАКСАЦИЯЛЫ» ТЕРБЕЛІСТЕР ГЕНЕРАТОРЫ Релаксациалы тербелістер генераторларынын көптеген вариантгарынын ішіндегі екі карапайым түрін карастырамыз. Ол сызбанын біреуі (23.2-сурет) — ^7неонды шамда колданатын генератор. Мүндай шамлар і/^кернеуінін накты қатаң мәнінде жағылады, ал £/ кернеуінен кемігенде өшеді. Үдеріс Сконден- саторды зарядтаудан басталады. Шығу кернеуінің уақытка тәуелсіздігі гра- фигінде бұл этап ОА бөлігімен көрсетілген, ол (18.20) тендеуімен сипаттайды. А нүктесінде конденсатордағы кернеу 1/ж мәніне жетеді, ол неонды шамдағы газдың иондалуын тудырады, сонан соң шам жанып конденсатор сол аркы- лы разрядталады [(18.19) қараңыз]. В нүктесінде кернеу U -ғ а тең, шам өшеді және онын кедергісі артады. Конденсатор кайтадан зарядталып, үдеріс кай- таланады. (18.20) тендеуінен көрініп тұрғандай R және С параметрлерін өзгерту ар- кылы мұндай сызбадағы кернеудің өсу жылдамдығын өзгертуге болады. Ке- дергінің өсуі Е уақыттың артуына алып келеді да ОА бөлігі еңістеу болып келеді. АВ бөлігіндегі кернеудің өзгерісі неонды шамның разряды кезінде болады, де- мек, ол оның сипаттамаларына тәуелді. Сызбаның параметрлерін тандап алу арқылы (23.3-сурет) накты графикті, ара тэріздес кернеу деп аталатын (23.4-су- рет) идеалды графикке келтіруге болады. Бұл гафиктегі кернеудің уақытқа тәуелділігінін түрі ара тісіне ұксайды. Т уақыт аралығында кернеу (7,-ден U2 -ге дейін сызыкты өседі, ал т уакыт ара- лығында минимал мәніне дейін сызықты кемиді. Егер кернеудін уакытка ка- тысты сызыкты өсуіне дәлірек жакындауын аныктау кажет болса күрделі сызба колданылады. Ара тәріздес кернеу электронды осциллографты түзетуде колда- нылады (§23.4 караңыз). Реакциялы тербеліс генераторы ретінде мультивибратор колданылады, оның сызбасы 23.5-суретте көрсетілген. Бұл сызбанын жұмысын түсіну үшін транзистордың базадағы кернеуге катысын кыскаша кайталайык. /?6| резисто ры р— л-өтуге параллель жалғанған. Егер бүл резистор аркылы ток жоғарыдан төменге өтсе, онда транзистор базасының потенциалы коллектор базасынан жоғары. Бұл транзистордын электрөткізгіштігін арттырады және ол аркылы тоқ эммиттерден коллекторға өтеді. Ал /?6| резисторы аркылы жүктеу/скачать 28,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|