Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
| молекуламен
әсерлесуден болатынлык/ан жүты.іу за н и н модскуланын кси*лр снпаттамаларымен байланыстыруға бо.тады Айталык п жарык квантын жутатын молекулалардин кон цсж ряимяси болеын Малекуланын жұтылуыныи тиімді қимасын о ден беді ілсяік (фоіон тускенле молекула устал алатын каядайда бір ау- данУ. Егер тік-бұрьтгга параллел гпм ледтш аудаяы S болса <29.2-сурет). онда онын карастырыя отьір- ған кабатынын келемл Sdx, ал оңдагы молекулалар саны nSdx боданы. Ьул модекуданын тиімпі кямасьшын жаш іці ну лям ы о aSdi. Ьул кабатка Ф = /5 фитондар шшны туселі кяманын жалпы ауданьщдағы молекула- нын тиімлі кимасынын ауданынын улесі: o n S d x ---- -— “ ой d>c. S (28-5) тгңдеущдел кабатка тускен фоэондардзш б<р боли модсл^дид тылады. екткені аулащшрдьш катшнасы б»р фоюннндш Ос.яысі капдттык молекулдлармен әсерінш ыктималдыльи-ые аньолсШдд.Қабаі ищ кутылғак фотсждардьнп улес, жчрыктьщ ағынз: ^ а Ф Ф л . ^ н с & ф қ м н д ь і . і » і і и ісі ’ аркылы сипатшшды. О ш айтыдаандард ьш негізшдс. келесі іендік алд; налы й і —jj~ *= -o rttk она интеградда> және штгенциалда> аркылы іаОаіынынмх.и (&.1) Ърі тендеутт (29.4) теняеушен аиырмашылы+ы молъкуляныч. и пщшлсі р ентен читалык милекулалалар жарык жуіаіын ертндш ш иииие орналаокан о о я с ш і . молярла; концентраиияеы^С^я/А^. мунан й - п г квбеипшшлн түряеняірре wi = р < Ж =у/С. мұндағы х’ = о- j V a — жұтылудың табиғи молярлы көрсеткіші. Оның физика- лык мағынасы ерітілген коспадағы барлык молекулалардан бір мөлінің жұтуы- ның тиімді қимасының қосындысы. Осы түсінікті колдана отырып (29.7) мына түрде жазуға болады (Бугер— Ламберг—Бер заңы): /,= V X'° (29.8) Тәжірибелік жұмыстарда Бугер-Лемберг—Бер заңы келесі түрде жазылады: /,= /„• 1 0 хС/, (29.9) мұндағы х — жүтылудың молярлы көрсеткіші х ~ 0,43х’, өйткені е = 10043. Көбі- несе х кандай да бір толкын үзындығына катысты болғандыктан оиы жұтылу- дың монохроматты молярлы көрсеткіші (хх) деп атайды. Берілген дене немесе ерітінді аркылы өткен сәулс ағынының осы денеге түскен сәуле ағынына катынасыи өткізгіштік коэффициент! деп атайды. Оны карқындылықтардың қатынасы ретінде өрнектейік: т = /,//„ . (29.10) Өткізгіш коэфицентіне кері шаманын ондык логарифмін ерітіндінің опти- калық тыгыздыгы деп атайды: Z) = lg(l/T) = lg(/„//,) =х*С/. (29.11) Бугер—Ламберг—Бер заңы негізінде боялған ерітіндідегі заттыц мөлшерін аныктауға мүмкіндік беретін фотометрлік әдіс колданылады ( концентра- ция-іы колориметрия). Бүл әдістерде ерітінді аркылы өткен жарык ағындары, өткізгіштік коэффициент! және оптикалык тыгыздыгы тікелей өлшенеді. кх =/,(Х) және хх = / Д ) тәуелділігі затгың жүтылу спектрін береді. Жүтылу спектрі заттың күйі тураты және атомдар мен молекулалардың энергетикалык деңгейлерінін кұрылымы туралы акпарат көзі болып табылады (§29.4 және 29.5 караңыз). 29.3. Ж АРЫ Қ ТЫ Ң ШАШ ЫРАУЫ Жарыктың шашырауы деп жарык тареиатын ортада жарық шогырының т)уш багытка ауытку кубы.шсын айтамыз. Жлрыктын шашырауынын негізгі шарты — негізгі ортаға қатысты оптикалык бігтексіідікхе ие ортанын бодуы. яғни оның баска сыну көрсеткішінің болуы. Жлрыктын днфракшіясы мен интерференциясы арасында ортақ ұксастык cap. а і ек: күбылыстын да (бөгеттің) тоскауылдың катынасына немесе бір- тяісіЗкДэске жәнетаткын үзындығынатәуелдіболуы. Бүл кұбылыстардыңайыр- у.алгыльаы. днфракшіянын интерференциясының екінші ретті толкынмен болуы. ал жүктеу/скачать 28,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|