Кездейсоқ оқиғалар Кей жағдайда тәжірибенің жәке нәтижелерінің өзіндік мәні болмауы
мүмкін. Айталық, рулетка ойынында ойыншы ақшаны «жүп» санға койса,
онда ұяшықтың накты нөмірінін маңызы жоқ. Ұтыс — жұп санында, ұты-
лыс — так санында. Демек, бұл жағдайда екі оқиға «ұтыс» — жұп саны түскен-
де, «ұтылыс» — так саны түскенде. Баска сандарда окиға болмайды.
Медициналык зерттеу кезінде нәтижелі мәнді окиғаларға жиі токталады.
Мысалы, канның құрамындағы глюкозаны аныктау кезінде 3 түрлі оқиға қа-
растырылады:
қалыпты (3,9—6,4 ммоль/л);
қалыптан төмен; қалыптан жоға- ры. Ал баска накты көрсеткіштің (мысалы 5,18 ммоль/л тәжірибелік маңызы
жоқ. Бұл мысалда «калыпты» окиға — 3,9—6,4 ммоль/л аралығындағы сандар
жиынтығы.
Кездейсоқ оқиға деп немесе жәй оқиға деп, практикалық мәні бар тәжірибиенін нәтижелер жиынтыгын айтамыз. Мұндай нәтижелер бүл окиғаларға қолайлы делінеді. Егер тәжірибенін корытындысы қолайлы нәтижелердін бірі болса, онда окиға орын алды дейміз. Ыктималдык теориясында кездейсок окиғалар латын әріпінің бас әріптері-
мен белгіленеді (
А ,
В, С...). 2.2. ОҚИҒАЛАРҒА ЖҮРГІЗІЛЕТІН АМАЛДАР. ҚАРАМ А-ҚАРСЫ
ОҚИҒА. ҮЙЛЕСІМСІЗ ОҚИҒАЛАР
Оқиғаның пайда болуын аныктау үшін, сол тәжірибенің барлық нәтиже-
лерін атап шығу керек және олардың қолайлысын көрсету керек. Кейбір жағ-
дайда бұлай істеу күрделі, ал кей жағдайда оңай.
Мысалы, атқыш нысанаға ок атсын. Бүл жағдайда
екі нәтиже болмак:
А (дәл
тию) немесе
В (тимеу). Бүл нәтижелер карапайым оқиғалар.
Енді ол
екі рет атсын.
Бүл жағдайда торт карапайым нәтиже болады:
1)
А х және
А2 — екі рет тию;
2)
А І және
В2 — тию және тимеу;
3)
В{ және
А2 — тимеу және тию;
4)
В{ және В2 — екі рет те тимеу.
Екі рет атқаннан кейін тию окиғасын Сдеп белгілейік. Оған үш нәтиже ко-
лайлы:
С = {(А ^әне Aj), (А,және В2), (В, және Aj)}.
Курделі оқиғаны сипаттау үшін оларды карапайым окиғаларға жүргізілген
амалдар корытындысы ретінде көрсетеді. Мұндай амалдарға окиғаларды
қосу және
көбейту жатады.
А
