Байынқол Қалиұлы
кислый ( қышқыл ), кусок
жүктеу/скачать 1,2 Mb. Pdf көрінісі
|
Байынқол Қалиев
| кислый
( қышқыл ), кусок ( кесек ), тупой ( топас ), толстый ( толып кету ), жир ( шыр бітпеген ), пустой ( бос ), чемодан ( шабадан//шамадан ), сундук ( сандық ), тень, темно ( түн ), край ( қыр ), алый ( ал қызыл ), бурый ( бурыл ), серый ( сұр ), копать ( қопару ), топтать ( таптау ), тлеть ( түлеу ), таскать ( тасу ), искать ( іздеу ), жечь ( жану ), сев ( себу ), бурить ( бұрғылау ), ткать ( тоқу ) т.б. сөздері қайдан шыққан?! «Өзге жұрт шет тілінен келген сөздерді өз тілінің заңдылығына бағындырып алады екен. Біз де солай етелік. Болмаса оның орнына басқа бір балама сөз іздеп табалық» десең, «Жоқ, халықаралық терминдер барлық тілде еш өзгеріссіз алынады. Оның үстіне тілімізде халықаралық терминдер неғұрлым көп болса, балаларымызға шет тілін үйрету соғырлым жеңіл болады», - деп, өзеуреп шыға келетіндер көп. Қарсыластарымыз айтқан бұл екі пікірдің екеуі де – жаңсақ пікірлер. 72 Ең алдымен «халықаралық терминдер барлық тілде еш өзгеріссіз алынады» деген ой дұрыс емес. Халықаралық терминдер деп жүргендеріміз кімнің сөзі? Гректің сөзі ме, латынның сөзі ме? Жоқ, ағылшын мен немістердің бірінікі ме? Егер грек пен латын сөздерінің бірі десек, онда мысалға гректің kinema сөзін алалық. Бұл сөзді ағылшын, француз, италяндықтар kinema деп айтады және оны осылай жазады (олардың бұлай атауы заңды – Б.Қ.). Ал орыстар мен немістер оны кино деп өзгертіп алған. Латынның socialis сөзін ағылшындар мен орыстар – socialism, француздар – socialisme, немістер – sozialismus деп өзгертіп қолданады. Француздың passеport сөзін ағылшындар – passport, орыстар – паспорт, немістер – pass деп, өздерінше өзгерістермен қабылдаған [6] т.б. Бір топ тілдерге ортақтығына қарағанда, kinema, socialism, passeport сөздері – халықаралық терминдер. Олай болса, жоғарыда аталған тілдер бұл халықаралық терминдерді неге өзгеріссіз алмады?! «Халықаралық терминдер тілімізде неғұрлым көп болса, оқушылар мен студенттерге шет тілін үйрету соғырлым оңай болады» деген екінші пікір де мүлде қате. Егер халықаралық терминдерге шет тілін үйрету әдісі тұрғысынан қарасақ, онда шет тілін оңай, жақсы үйретудің ең жеңіл жолы – өз ана тіліңді мүлдем тастап, сол үйретпек болып отырған шет тіліне біржолата көше салу (орыс тілін солай үйреніп жүрген жоқпыз ба!). Сонда шет тілін үйрену оңай болмақ түгілі, тіпті оны үйренудің, үйретудің қажеті де болмай қалады. Несін үйренесің, ол да өзіңнің ана тілің болады да шығады. жүктеу/скачать 1,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|