Жеке бас гигиенасының қазіргі кездегі мәселелері
Аурудың алдын алудағы жеке бас гигиенасының рөлі. Жеке бас
гигиенасының негізгі әлеуметтік мәселелері.
Тері және ауыз қуысы гигиенасы. Киім және аяқ киім гигиенасы.Киім
тігуге арналған маталар мен жасанды теріден жасалған маталарды гигиеналық
зерттеу әдістері.
№5 кредит сабақтарының тақырыптық жоспарының үлгілері
Дәрістердің тақырыптық жоспарының үлгісі
№
Тақырыптары
1.
Денсаулық
қоршаған
ортадағы
бала
организмімен
қарым
қатынасының адекваттылығы.
2.
Емдік-профилактикалық
мекемелердің
орналасуына
және
жоспарлануына қойылатын гигиеналық талаптар.
3.
Соғыс уақытында санитария-гигиеналық шараларды ұйымдастыру
негіздері.
4.
Әскер құрылымында және басқа да күш бөлімдеріндегі еңбек
гигиенасы.
Жалпы сағаты: 5
21
Практикалық сабақтардың тақырыптық жоспарының үлгісі
№
Тақырыптары
1.
Аурухананың жоба бойынша бас және ситуациялық жоспарын
гигиеналық бағалау.
2.
ЕПМ арнайы бөлімдерінің ішкі жоспарын гигиеналық бағалау.
Ауруханаішілік инфекциялар, олардың алдын алу.
3.
Балалар мен жасөспірімдердің дене бітімі дамуы мен денсаулық
жағдайын зерттеу және бағалау әдістері.
4.
Дала жағдайында әскер құрылымының тамақтануына санитариялық
бақылауды ұйымдастыру және жүргізу негіздері.
Жалпы сағаты: 10
Оқытушының жетекшілігімен студенттердің өзіндік жұмысы
(ОСӨЖ) тақырыптарының үлгісі
№
Тақырыптары
1.
Оқушылардың күн тәртібін және оқу кестесін бағалау.
2.
Балалар мекемелерінің орналасуын, жоспарлануын гигиеналық
бағалау.
3.
Балалар мекемелерінің құрал-жабдықтарына және жиһаздарына
қойлатын гигиеналық талаптар.
4.
Киім мен аяқ киім гигиенасы. Киім тігуге арналған маталар мен
жасанды терілерді гигиеналық зерттеу әдістері.
5.
Соғыс жағдайында әскердің сумен жабдықталуын санитариялық
қадағалауды өткізу мен ұйымдастыру негіздері.
6.
Жалпы әскери ұйымдарда еңбек гигиенасын жүргізу.
Аралық бақылау
Жалпы сағаты: 15
Студенттердің өзіндік жұмысы (СӨЖ) тақырыптарының үлгісі
№
Тақырыптары
1. Аурухананың ішкі ортасының ұйымдастырылуына қойылатын
гигиеналық талаптар.
2. Тұрғын үй гигиенасы.
3. Балалардың санитария-эпидемиологиялық саулығының қамтамасыз
етілуін санитариялық қадағалау.
4. Оқушыларды оқытудың, білім берудің, еңбекке тәрбиелеудің
гигиеналық негізі.
22
5. Балалар мен жасөспірімдерді дене шынықтыруға тәрбиелеудің
гигиеналық негіздері.
6. Балалар пайдаланатын заттарға қойылатын гигиеналық талаптар.
7. Тері және ауыз қуысы гигиенасы.
8. Әскери ұйымында және басқа да күш бөлімдеріндегі еңбек гигиенасы.
Жалпы сағаты: 15
Ескерту:
* - ЖОО пәннің мазмұнын 20%-ға дейін орны өзгерте алады
** - ЖОО дәріс, практикалық сабақ, ОСӨЖ, СӨЖ тақырыптарының 40%-ын өзгерте алады.
4 ОҚУ ЖӘНЕ ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІ
Дәрістер: шолу және мәселелік.
Практикалық сабақтар: ортада және тамақтану тағамдарында әртүрлі
нысандардан сынамалар алу әдістемелерін, қоршаған орта факторларын бағалау
және өлшеу әдістерін игеру, қоршаған орта факторларының адам организміне
әсерін зерттеу әдістерін, алдын алу шараларының қағидасын, семинарлар,
шешімдер мен ситуациялық тапсырмалар, шағын топтағы жұмыстар (PBL, TBL,
SBL): жұмыстық ойындар, әртүрлі талдау, жағдайларды модельдеу.
Оқытушының жетекшілігімен орындалатын студенттердің өзіндік
жұмысы (ОСӨЖ): өткен практикалық сабақтардың жеке сұрақтарын тереңдете
оқу, рефераттар дайындау, презентация, дискуссияларға дайындалу, клиникалық
аудит жоспарының үлгісін қорғау, топпен және жеке орындалған жұмыстардың
нәтижесін талқылау, туындаған сұрақтар бойынша оқытушыдан кеңес алу,
аралық бақылауды өткізу.
Студенттердің өзіндік жұмысы (СӨЖ): әдебиеттермен, электрондық
базалармен жұмыс жасау, компьютерлік оқыту бағдарламаларымен жұмыс,
ғылыми жоба, ситуациялық тапсырмаларды шешу, тест тапсырмаларын
шығару, рефераттар дайындап, қорғау, эссе.
5 СТУДЕНТТІҢ БІЛІМІН БАҒАЛАУ
Ағымдық бақылау: тест өткізу, ауызша және жазбаша сұрау, зертханалық
жұмыстар орындау, ситуациялық тапсырмаларды орындау, программалық
бақылау, тапсырмаларды орындау нәтижелерінің жазылуын тексеру, шағын
топтарда жұмыс жасауда жеке және топтық бағалау .
Аралық бақылау: коллоквиум.
Қорытынды бақылау: емтихан.
23
6 ҚҰРАЛ-ЖАБДЫҚТАР
Құралдар: зертхана жабдықтары, гигиеналық зерттеулер өткізулерге
арналған
аспаптар,
мультимедиалық
аспаптар,
графопроектор,
компьютерлер, бейне аппаратуралары.
Жабдықтар: зертханалық ыдыстар, химиялық реактивтер, оқу құралдары,,
оның ішінде мультимедиалық; оқу жобалары, кестелер, бейнефильмдер,
слайдтар, жағдайлық есептер, тестік тапсырмалар.
7. ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ*
Қазақ тіліндегі
1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е.
Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.
2. Абсаттарова К.С. ПЭЕМ жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. –
Алматы, 2005, 85 б
3. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы.
Алматы, 1997. – 29 б.
4. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.
5. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев
және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.
Орыс тіліндегі
негізгі:
1. Пивоваров Ю.П,, Королик В.В., и др Гигиена и основы экологии челове-
ка., 4-е исп. И доп.-Ростов- на Дону «Феникс», 2008- 415 с.
қосымша:
1. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР МЕДИ-
ЦИНА,2000.-608с.
2. Гончарук Е.И., и др. Общая гигиена: пропедевтика гигиены. – 2-е изд.,
перераб. и доп. – К.:Вища шк.,1999. – 652 с.
3. Голубев В.В. и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей до-
школьного возраста. – М.: Издательский центр «Академия». 2000.- 200с.
4. Коммунальная гигиена /Под ред. К.И. Акулова, К.А.Буштуевой. - М.:
Медицина, 2001.- 607 с.
5. Королев А.А. Гигиена питания. – М.: Издательский Центр «Академия».
2006. – 528с.
6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.- М.:Медицина.2001.-
384 с.
24
7. Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена - Алматы:НИЦ
«Гылым»,2003.- 464с.
8. Беляков В. Д., Жук Е. Г. Военная гигиена и эпидемиология. – М.:
Медицина, 1988.
9. Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студен-
тов ВУЗов - М.: Издательский Центр «Академия», 2005. – 288с.
10. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М.,. Бекмагамбетова Ж.Д., Жакашов Н.Ж.,
Тогузбаева К.К. Гигиена: Учебник для вузов/ Под ред. У.И. Кенесариева.-
Алматы: «Самара-Принт», 2009.-688 с.
Ескерту: *- Әдебиеттердің тізімі жыл сайын жаңартылуы мүмкін.
АВТОРЛАР
1.
У.И. Кенесариев – С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина
университетінің жалпы гигиена және экология кафедрасының меңгерушісі
м.ғ.д., профессор.
2. Г.М. Аликеева - С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина
университетінің жалпы гигиена және экология кафедрасының аға оқытушысы,
м.ғ.к.
3. Калишев М.Г. - Қарағанды мемлекеттік медицина университетінің тағам
гигиенасы, жалпы гигиена және экология кафедрасының доценті.
4. Байдуйсенова А.У. Медицина білімі мен ғылымының инновациялық
технологиялар Республикалық орталығының әдіскері, доцент.
5. С.Ш. Сламкулова - С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина
университетінің жалпы гигиена және экология кафедрасының оқытушысы.
6. Алимова Н.Е.- С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина
университетінің жалпы гигиена және экология кафедрасының аға оқытушысы,
7. Навроцкая Н.И. – «Астана медицина университеті» АҚ жалпы гигиена және
экология кафедрасының меңгерушісі, доцент.
8. Токанова Ш.Е. – Семей қаласының мемлекеттік медицина университетінің
жалпы гигиена мен эпидемиология кафедрасының меңгерушісі, профессор
9. Жандаулетова М.Б. – Семей қаласының мемлекеттік медицина
университетінің жалпы гигиена мен эпидемиология кафедрасының– Семей
қаласының мемлекеттік медицина университетінің жалпы гигиена мен
эпидемиология кафедрасының оқытушысы
27
ТИПОВАЯ УЧЕБНАЯ ПРОГРАММА
____________________________________________________________________
БАКАЛАВРИАТ
ОБЩАЯ ГИГИЕНА
По специальности: 5В110400 - «Медико-профилактическое дело»
Объем часов – 225 (5 кредитов)
Министерство здравоохранения Республики Казахстан
Астана 2011
28
Предисловие
1 Разработана и внесена Республиканским центром инновационных тех-
нологий медицинского образования и науки, Казахским национальным
медицинским университетом им. С.Д. Асфендиярова, АО «Медицинский
университет Астана», Карагандинским государственным медицинским
университетом, Западно-Казахстанским государственным медицинским
университетом им. М.Оспанова, Государственным медицинским универ-
ситетом г. Семей, Южно-Казахстанской государственной фармацевтиче-
ской академией.
2 Введена впервые
3 Типовая учебная программа разработана в соответствии с государст-
венным общеобязательным стандартом образования Республики Казах-
стан 2009 г. по специальности 5В110400 - «Медико-профилактическое
дело»
4 Типовая учебная программа утверждена и рекомендована к изданию
приказом министра Здравоохранения РК №734 от 26 октября 2011 г.
29
СОДЕРЖАНИЕ
1. Пояснительная записка………………………………………………...
30
2. Распределение часов дисциплины…………………….………………
33
3. Содержание дисциплины и примерные тематические планы лек-
ций, практических занятий, СРСП, СРС …………………………
33
4. Методы обучения и преподавания……………………….…………… 48
5. Оценка знаний……………………………………….……….…...........
49
6. Оборудование и оснащение…………………………….…....………... 49
7. Список рекомендуемой литературы………………………..…………
50
30
Настоящая типовая программа не может быть тиражирована и распростране-
на без разрешения Министерства здравоохранения Республики Казахстан
1 ПОЯСНИТЕЛЬНАЯ ЗАПИСКА
Гигиена – основная профилактическая отрасль медицины, изучающая за-
кономерности влияния природных и антропогенных факторов окружающей
среды на организм человека и общественное здоровье и разрабатывающая ги-
гиенические нормативы, санитарные правила и мероприятия, реализация кото-
рых направлена на обеспечение оптимальных условий для жизнедеятельности,
сохранения и укрепления здоровья людей, предупреждения заболеваний.
Гигиена является многопрофильной дисциплиной, каждый из разделов ко-
торой охватывает самостоятельную область гигиенической науки и практики:
коммунальная гигиена, гигиена труда, гигиена питания, гигиена детей и подро-
стков и др. Вместе с тем, особое место в системе подготовки будущих бакалав-
ров общественного здравоохранения занимает общая гигиена, являющаяся ос-
новополагающим разделом гигиенической науки - пропедевтикой гигиены,
призванной впервые ввести студента в мир гигиены.
Цель дисциплины: дать представление о гигиене, как науке, в целом, ее
фундаментальных основах, принципах и методологических подходах и зало-
жить базис методических знаний и умений, необходимых для освоения законо-
дательной базы, теоретических и прикладных аспектов предупредительного и
текущего санитарного надзора при изучении профилированных гигиенических
дисциплин.
Задачи дисциплины:
ознакомить с теоретическими и методологическими основами гигиены и
принципами гигиенического нормирования факторов окружающей среды.
дать представление о природе и характере воздействия на здоровье индиви-
дуума и общественное здоровье различных факторов окружающей среды в
условиях обитания и производственной деятельности человека.
обучить методикам исследования наиболее распространенных факторов ок-
ружающей среды и их влияния на здоровье человека.
научить определять основные направления оздоровительных мероприятий.
Конечные результаты обучения (компетенции)
Студент
должен:
компетенции
знать
предмет, цель, основные задачи и методы исследований, при-
меняемые в гигиене, взаимосвязь с другими науками;
историю возникновения и основные этапы развития гигиены,
31
роль ведущих гигиенистов в ее развитии;
закономерности влияния различных факторов окружающей
среды на организм, характер и формы проявления;
принципы и особенности гигиенического нормирования хими-
ческих, физических, биологических и социальных факторов
окружающей среды;
методические подходы к исследованию и оценке различных
факторов окружающей среды и их влияния на организм чело-
века;
основные направления организации мероприятий по преду-
преждению неблагоприятного воздействия факторов окру-
жающей среды на здоровье человека;
основы организации санитарно-эпидемиологической службы.
Формы и методы работы санитарных врачей;
сущность основных нормативных правовых актов и методиче-
ских документов, являющихся базой санитарного законода-
тельства;
формы и методы санитарного просвещения;
содержание, объем и порядок проведения санитарно-
гигиенических мероприятий, возлагаемых на медицинскую
службу в военное время.
уметь:
определять интенсивность инфракрасной и ультрафиолетовой
радиации и оценивать бактерицидный эффект УФ-излучения;
определять приоритетность выбора водоисточников;
проводить хлорирование и коагуляцию воды;
оценивать фактическое питание по меню-раскладке;
проводить контроль за организацией работы пищеблока;
определять запыленность воздуха рабочей зоны, дисперсность
и пневмокониозоопасность пыли.
определять содержание в воздухе рабочей зоны углекислого и
угарного газа, оксидов азота и серы, аммиака;
определять токсичность и класс опасности производственных
ядов по показателям токсичности и опасности;
описывать размещение и планировку ЛПО и детских учрежде-
ний по чертежам проектов и топографическим картам и оцени-
вать их соответствие гигиеническим требованиям;
в войсках: отбирать пробы готовой пищи и воды для исследо-
вания в лаборатории, проводить санитарную экспертизу пище-
вых продуктов, а также исследования их при заражении РВ и
ОВ в объеме, соответствующем возможностям медицинской
службы полка (бригады);
выявлять факторы риска возникновения и распространения в
32
войсках заболеваний, в том числе, инфекционных, и разраба-
тывать меры по их профилактике;
осуществлять контроль за осветлением и обеззараживанием
воды в полевых условиях.
осуществлять контроль за осветлением и обеззараживанием
воды в полевых условиях.
владеть
навыками:
производить отбор проб воздуха, воды, почвы, пищевых про-
дуктов, готовой пищи, тканей для проведения санитарно-
гигиенических исследований и оформлять сопроводительную
документацию;
проводить исследования и оценку параметров микроклимата,
качества воздушной среды, освещения, отопления и вентиля-
ции в жилых, общественных и производственных помещениях,
рекомендовать мероприятия по их оптимизации;
проводить исследования органолептических свойств, солевого
состава и показателей органического загрязнения воды и оце-
нивать ее качество;
проводить исследование физико-механических свойств почвы
и оценивать санитарное состояние почвы по санитарно-
химическим, токсикологическим, микробиологическим, гель-
минтологическим и энтомологическим показателям;
Достарыңызбен бөлісу: |