Балалардағы орталық және перифириялық жүйке жүйесінің

ладио), «р» мен «и» (Айбатыр – Айбатыи), «ж» мен 
«д» (жоқ – доқ), «т» мен «н» (тамақ – намақ), 
«б» мен «п»(банан – панан), «в» мен «б» (автобус –
абтобус) және т.б. Бұл қателіктердің негізінде
артикуляция мәселесі жатыр


Бала 1 жас пен 2 жас аралығында «бірсөзді 
сөйлемді» жиі қолданады. С.Н.Цейтлиннің пікірінше, 
«баланың алғашқы сөздері – оның алғашқы ойы
болады. Бұл – «голофраза» деп аталады [3,209]. Бұл 
сөз белгілі бір ойды беретін, жағдайды түсіндіретін 
құрылым». Ғалымның пікірін тілдік деректермен
дәлелдеуге болады. Мысалы, 
бала автобусты көрсетіп «абтобус» дейді. Бұл 
сөздің негізінде «әне, автобус» немесе «автобус келе
жатыр (өтіп бара жатыр, тұр)» сөйлемдері жатыр. 
Баланың сөздік қорынын аздығынан сөйлемді 
толық айта алмайды, бір сөзбен жеткізеді. 
Осылайша бала бір сөзбен бір сөйлемнің мағынасын 
түсіндіреді

2 жас шамасындағы бала біртіндеп екісөзді сөйлем 
құрастыра бастайды. Ғалым С.Н.Цейтлин «Язык и 
ребенок: Лингвистика детской речи» атты ғылыми 
еңбегінде баланың сөйлеу үдерісінде қолданған 
сөйлемдерді бірсөзді, екісөзді, үшсөзді сөйлемдер деп
қарастырған . «Бұл сөйлемдер - көбінесе субьект пен 
оның әрекеті («мамам келе жатыр»), әрекет және 
обьект әрекеті («мама, берші») немесе әрекет және 
әрекет орны («кітап анда»)» дейді Ж.Қ.Дүйсенова мен 
Қ.Н.Нығметовалар. Тіл білімінде бұндай 
сөйлемдерді екісөзді сөйлем деп атайды. Бұндай 
құрылымды сөйлемдерге қарап, бала тіліндегі алғашқы 
морфологиялық бірліктерді көруге болады. Кейіннен
бала жасына сәйкес инсан мен предикат, нысан мен 
предикат арасындағы байланыс (септік, жіктік, тәуелдік 
жалғауларын) айқындала түседі.