Балаларымызды шетелдіктердің
жүктеу/скачать 3,23 Mb. Pdf көрінісі
|
| ИӘ – Балаларымызды шетелдіктердің асы рап алуына міндетті түрде мораторий жа рия лау керек. Тіпті бұл әлдеқашан істелетін нәр се болуы керек еді және мораторий ғана емес, мүлдем тыйым салынуы қажет еді. Бір ақ біз жайбасарлық танытып отырмыз. Ре сей елі америкалық асырап алушының екі баланы ұрып-соққаны үшін жедел түрде шара қабылдады. Ал біз кейбір асырап алын ған балалардың тағдырының не болып жат қанынан да хабарсызбыз. Оның үстіне еш селт етпейміз. Мен тағы да қайталап айтамын, жатқа ба ла беру қазақ халқының қанында бол ма ған.
– Біздің балаларымызды шетелдіктердің асырап алуына мораторий жариялауға ой- лануымыз керек. Өйткені бүгінгі күні ше- телдегі асырап алынған және жетім бала- лар үйіндегі балалардың құқын қорғайтын көптеген іс-шаралар атқарылып жатыр. Со ның бір мысалы, биыл біз Гага конвен- циясын ратификацияладық. Бұл конвенция шетелдіктер асырап алатын балаларға тіке- лей қатысты. Аталмыш конвенция бойынша біз асырап алынған балалардың тағдырына араласып отыруға мүмкіндік алдық. Тіпті оқыс жағдай бола қалған жағдайда біз ба- лаларымызды қайтарып алуға, олардың өмі
рін үнемі бақылауда ұстауға хақымыз бар. Яғни шетелдіктер асырап алған бала на зар дан тыс қалмайды.
– Мен өзім де баптист бол- дым... Иегова куәгері болдым, студенттік шағымда кришна да болдым. Мен олардың әр бі рін- де екі-үш жылдан болып отыр- дым. Ал Иегова куә гер
лігінде бес жыл болдым. Оңтүстік корея- лық тар дың «Грейс» шіркеуінде де болдым. (www.abai.kz сайтынан) №152 (378) 4 қыркүйек сенбі
2010 жыл ...де д iм-ай, а у ! 3-бетте Сұлушаш ҚУАТЖАНОВА, Алматы қалалық балалардың құқықтарын қорғау департаментінің директоры: Алтыншаш ЖАҒАНОВА, «Руханият» партиясының төрайымы: 3-бет 5-бет 5-бет ОЙ-КӨКПАР Аралас тілді балабақшаларға неге әуеспіз? Кәрістер қазақ фольклорын экрандауға кірісті Мансард отқа оранды www.аlashainasy.kz e-mail: info@аlashainasy.kz 147,29 188,96 4,80 21,66 1,28 10320,1 1457,95 1438,46 76,50 1253,4 МӘСЕЛЕ
Өзімізде өндірілетін көмір неге өзімізде қымбат, шетелде арзан?! Қоңыр күз келген бойда қысы өзге өңірлерден гөрі едәуір ұзаққа созылатын Арқа өңірінің жұртшылығы ерекше қарбалас тірлік ырғағына көшеді. Аймақтағы ауылдық елді мекендерде тұрғын халық мал азығын түгендеп болған соң, қысқы отынды қамдау науқанына кіріседі. Бұл науқанда ауыл, отбасы үшін әсіресе бір қысқа жеткілікті мөлшерде көмір сатып алу мәселесі басты шаруа болып саналмақ. Қазір Қарағанды аймағындағы ауылдық елді мекендерде бір тон
на көмірдің құны шамамен 7-12 мың теңгені құрап отыр! Бұл, ресми тілмен айтқанда, ішкі рет- телмеген нарықтағы көлеңкелі биз нес өкілдерінің қойып отырған ба ғамы. Қысқа қарай бұл баға есе лене өсетіні анық. Қарағанды ма ңындағы шахталардан бол ма- Шетелдіктердің елімізден бала асырап алуы қазақ қоғамында көптен бері талас-тартыс туғызып келе жатыр. Бірі «қазақ ежелден жетімін қаңғыртпаған, балаларымызды жатқа бермейік» десе, енді бірі «бала жат та болса ата-ананың жылуын сезінгені дұрыс» дейді. Тіпті бір кездері «еліміздегі әрбір шенеунік бір-бір баладан асырып алсын» деген бастама да көтеріліп, аяқсыз қалды. Дәл қазір бір анығы – бала- ларымызды шетелдіктер үздіксіз асырап алуда. Және олардың кейбіреуінің «шетелдік» тағдырынан хабар- сыз екеніміз де жасырын емес. Жақында Ресей елі асы- рап алған екі баласын америкалықтар ұрып-соққаны үшін шетелдіктердің бала асырап алуына мораторий жариялады. Бізге де шетелдіктердің бала асырап алуына мораторий жариялайтын кез жеткен жоқ па? Қазақ балаларын шетелдіктердің асырап алуына Ресейдегідей мораторий жариялау керек пе? Ұсақ банктерді жапқаннан ұтамыз ба? Жалғасы 4-бетте БІР ТАЛАП БІРНЕШЕ БАНКТІҢ ӨМІРІН ҚИМАҚШЫ – 2011 жылдың 1 шілдесінен бастап әр банк тің жеке капиталы ең аз дегенде 10 мил- лиард теңгені, ал аймақтық банктер 4 мил- лиард тең гені құрауы тиіс. Ал бұл шамалы уақыт ара лы ғында біздегі ұсақ банктер өзіне инвестор та уып немесе белгіленген межедегі ақшаны қа растырып та үлгере алмайды. Демек, бұл ша ра ның соңы банк секторында дүр белең туғы зып, олардың бір-біріне қосы- «Талаптың күшейтілуі салдарынан «Талаптың күшейтілуі салдарынан біздегі коммерциялық банктердің қатары біздегі коммерциялық банктердің қатары күрт сиреуі мүмкін. Ол, айналып келгенде, күрт сиреуі мүмкін. Ол, айналып келгенде, еліміздің бүтін банк жүйесіне үлкен зиянын еліміздің бүтін банк жүйесіне үлкен зиянын тигізеді». Осы аптада Үкімет басшысы тигізеді». Осы аптада Үкімет басшысы мен Ұлттық банк төрағасына осылайша мен Ұлттық банк төрағасына осылайша депутаттық са уал жолдаған халық қалаулысы депутаттық са уал жолдаған халық қалаулысы Аман жан Жамалов: «Ұсақ банктердің жап пай Аман жан Жамалов: «Ұсақ банктердің жап пай қысқаруының салдарынан банк сек торын да- қысқаруының салдарынан банк сек торын да- ғы көшбасшылық орын жергілікті банк терден ғы көшбасшылық орын жергілікті банк терден шет елдік банктердің қолына кө шуі мүмкін, ал шет елдік банктердің қолына кө шуі мүмкін, ал бұл экономикалық қауіпсіздік сала сындағы бұл экономикалық қауіпсіздік сала сындағы қауіп-қатерді күшейте түсетін фактор болып қауіп-қатерді күшейте түсетін фактор болып табылады», – деп дабыл қағады. табылады», – деп дабыл қағады. Дәулет ТҰРЛЫХАНОВ: ДАТ! 6-б етте Ел спортын дамытуға әлі де өз үлесімді қосамын деп ойлаймын
Ел спортын дамытуға әлі де өз үлесімді қосамын деп ойлаймын ҚА ЗАҚ ЖЕРІНІҢ ХИКМЕ ТТЕРІ Жергілікті жұрт Бегім сұлуды кіршіксіз тазалықтың белгісі санайды. Ағайын ардақ тұтар ол, махаббатқа адалдығымен елдің аузында әлі де жүр. Аңыз түрінде тілге тиек етілетін әңгімені ұйып тыңдайсың. Бегім сұлудың ерекше қадір-қасиетіне таңғаласың. Бұл аңыздың айтылып келе жатқанына он ғасырға жуық уақыт өткен. Әлі де елдің жадынан өшпей келеді. Ұрпақтан ұрпаққа ұлағат болып тараған. Бегім сұлу – тарихта болған адам. Деректерде ХІ ғасырда өмір сүрген делінеді. Атақты Қарабура әулиенің кіндігінен өрбіген. Ол өте көрікті бойжеткен болған деседі. Көрген адам көз алмай қарайды екен. Айдай сұлу аруға сөз салған серілер де аз болмаған. Алайда ешқайсысына мойын бұрмаған. Өзіне сай сыңарын іздеп, жол тосқан көрінеді. Сырдың бойындағы атақты Жанкент шаһары басшысының баласы Санжар хан отау көтеретін шақ туғанда жолдастарымен жолға шығады. Ол Қаратаудың етегіндегі қоныста тұратын Қарабура әулиенің қызы Бегім сұлу жайлы құлағы шалады. Оны көруге ынтыға түседі. Арудың жүрегіне жол табу өте қиын. Алайда оған ес-түссіз ғашық болған Санжар дегеніне жетеді. Бегім сұлуды өзіне қаратады. Екеуі Жанкент маңайында бақытты ғұмыр кешіп жатады. Екеуінің тату-тәтті тіршілігіне талай адам қызғанышпен қарапты. Тіпті кейбір адамдар олардың арасын ашуды көздейді. Сыр жерінде «Бегім ана мұнарасы» деген көне ескерткіш бар. Жергілікті жұрт онда арнайы ат шалдырып жатады. Ескі заманның көзіндей болған аталмыш мұра қаншама ғасырдан бері елдің елеулі орнына айналды. Ескерткіш Арал теңізінің маңайында орналасқан. Жол жүрген адам оны алыстан байқары сөзсіз. Өйткені көне жәдігердің салынуы да ерекше. Мұнара пішінді ескерткіш алыстан көзге түседі. Аққуға айналған Бегім ана Серік САҒЫНТАЙ С.БОНДАРЕНК О, Б.О ТАРБ
АЕВ (фо то ) Жалғасы 5-бетте Жалғасы 4-бетте са делдал фирмалардан көмір тон насын 3-5 мың теңгеге сатып ала тын кәсіпкерлер облыс орта- лы ғынан 100-200 шақырым ауыл дарға барған жол шығынын ақ тау үшін бір көлік қатты отынды бір соғымға баспа-бас айырбастап та жібереді. Қазақстандағы қара ал тынның басты ошағы саналатын Қа рағандыдағы жай – осындай. Көмір бағасы туралы ауылдағы аға йынның әңгімесі қаладағы ел- дің көзқарасымен қабыспайтыны анық. Мәселен, ауылдықтар үшін аса қолжетімді игілік болмай тұр- ған интернет иірімдерінде түрлі сау да-саттық, жарнамалық сайт- тар да Қарағандының, Шұбар көл- дің, Майкөбен кеніштерінен шы- ғары латын көмір тоннасына 1000 тең геден бастап сатылатыны тура- лы хабарландыру жетерлік. Бірақ ауыл тұрғындары интернетпен саудаласуды үйренгенше қай заман, үйренгенімен, шахтадан шыққан көмірді ауылға жеткізер шама қайда?!
путаты.
Жоғарыда аталған Қаржылық қадағалау агент тігінің талабын орындау, шындығында, біз дің банктерге оңайға тимей тұр. Cоңғы мә- лі меттер бойынша, біздегі 38 банктің 18-і ғана оны орындауға қабілетті екен. А б ай ОМАРОВ (к о лла ж) РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ №152 (378) 4.09.2010 жыл, сенбі www.alashainasy.kz 2
САЯСИ БЮРО
Әлемде 150 дамушы мемлекет бар. Олардың алғашқы он елінің ЖІӨ көлемін қосып есептесек, 70 па йыз ды, ал алғашқы 25 елдікін қос қанда, 90 пайызды құрайды. Да
мыған мемлекеттердің қатарына қо- сы
луды кез келген ел армандайды. Әлем
дік банктің даму жөніндегі ко мис-
сиясы жасаған баяндамаға сү йен
сек, дамушы мемлекеттердің ша м амен 25-і ерекше қарқынмен да мып келе жатыр. Оларға мына мем лекеттерді жатқызуға болады: Вене суэла, Аргентина, Ресей, Қы тай, Польша,Үндістан, Венгрия, Бан- гла деш, Иран, Румыния, Түркия, Мы сыр, Чили, Мексика, Алжир, Перу, Ма лайзия, Филиппины, Таиланд, Пәкіс тан, Нигерия, ОАР, Индонезия, Бра зилия, Колумбия. Осылардың арасында алғашқы бесеуінде алдағы 20 жыл барысында дамыған мемлекеттерді қуып жетуге мүмкіндік бар. ТІЛ Алайда Парламент Мәжілісінің депу- таты Алдан Смайыл бұл «тәубешілдікпен» келіспеді. Он жылға жасалған бағдарлама да депутаттың көңілінен шықпапты. «Егер біз тілдің көсегесін көгертеміз десек, тіл туралы тек қана шындықты айтуымыз керек, – деген депутат ащы шындықтың бе тін бір тырнады. – Мен өз басым өткен жыл дардың ішінде қазақ тілінің көсегесі кө герді, республиканың барлық жерінде ме рейі үстем болды дегенге қосылмаймын. Себебі, көріп отырсыздар, қай жерге бар- саңыздар да жиналыстардың көбісі, не- гізінен, орыс тілінде жүреді. Үкімет толық қа зақша сөйлеген жоқ, қала әкімдіктерінің бәрі бірдей жиналыстарын қазақ тілінде өткізеді деп ешкім айта алмайды. Жалпы, қазақ тіліне деген оң көзқарас халықта бар, ал шенеуніктерде жоқ». Қала әкімдіктерінің ішіндегі тіл дегенде емешегі езіліп, бүйрегі бұрып тұратын Астана әкімдігі дегенге де Алдан Смайыл күмәнмен қарады. Бауыржан Омаров «Астана қаласының әкімдігі Алаш қоз ға- лысының 90 жылдығына арнап «Әлем қазақтарының рухани сұхбаты: тіл, мәде- ниет және Алаш мұрасы» атты халықаралық кон ференция өткізіп, дүниежүзінің 11 елін мекендейтін 30 шақты танымал қазақты шақырып, шаңырағына жинап, сөйтіп туған тілдің рухын бір көтергенін айтқан еді. Астана әкімдігі он шақты басқарманың іс-қағаздарын таза қазақ тіліне көшіріпті. Өзге өңірлер тек қана мемлекеттік қызмет- кер лерді тегін оқытып, қалғандарына не ақшасын қимай, не басқасын ойланып отырғанда, Астана әкімдігі денсаулық сақ- тау, мәдениет, спорт, білім беру мекеме ле- рінің және ұлттық мәдени орталық қызмет- кер леріне ақысыз тіл үйретуге шешім қабылдаған. «Бұл шешім жемісін беріп те жатыр. Кәріс қазақша хал сұрайтын, орыс қазақша мал сұрайтын жағдайға жетіп қалды», – деген еді комитет төрағасы осы жиында. Алайда Алдан Смайыл: «Астана әкімдігінің аппаратының қанша пайызы қа зақ тілінде сөйлейді, қанша пайызы қа- зақ тілінде іс жүргізеді деген сұраққа жауап бере аласыз ба? Қанша пайыз екенін менің ішім сезеді. 60 пайызға жетті ме, 90 па- йызға жетті ме, жоқ әлде бұрынғысынша 10-20 пайыздың айналасында жүр ме? Қай облыстық әкімдік пен қай қалалық әкімдікте шенеунік 100 пайыз қазақ тілінде сөйлейді дегенге сенесіздер? Ондай жоқ АЛАШ-АҚПАРАТ Елбасы елордадағы жаңа тұрғын үй кешендерін аралады Мемлекеттік хатшы ҚХР Компартиясының хатшысымен кездесті Солтүстік шұғыласы» тұрғын үй кешені 165 бизнес-кластық пәтерден тұрады, оның 30 пәтері үлескерлерге тиесілі. Қал- ған 135-і алдағы кезде сатып алу құқығы негізінде жалға берілетін болады. Барлық пәтерлер толық әрленген әрі қоныстану үшін дайын. «Изумрудный кварталдың» жалпы алаңы 112 мың шаршы метр. Бұл екі нысанның қаржыландырылуы «Самұ- рық-Қазына» жылжымайтын мүлік қоры» АҚ тарапынан Астана қаласындағы құры- лыс объектілерін аяқтау жөніндегі дағда- рыс қа қарсы мемлекеттік бағдарлама ая- сынд а жүргізілді. Брифинг барысында Пре зидент журналистерге Астананың жаңа әкім шілік орталығы құрылысының жоспары тура лы айтып берді. «Бұл жерде «Хабар» агенттігі, «Қазақстан» корпорациясы орна- ла сатын медиаорталық салынатын болады. Мұнда өзге де телекомпаниялар көшіп келе ді. Осында фильмдер жасалып, қоғам- дық іс-шаралар өткізілетін, заманауи сту- дия мен жабдықталатын жаңа медиакешен орна ласатын болады, – деді Елбасы. Соны- мен қатар Оқушылар сарайы, Қазақстан тарихының мұражайы, опера және балет театры және өзге де ғимараттар бой көтермек. Мемлекет басшысы өз сөзінде «Қазақ станның Тәуелсіздігінің 20 жылды- ғына орай елордада спорт, денсаулық сақ- тау, әлеуметтік-мәдени мақсаттағы жаңа ны сандар пайдалануға беріледі» – деп атап өтті.
Кездесу барысында тараптар Астана мен Бейжің арасындағы екіжақты ықпал- дас
тық жөніндегі ұстанымдарын, атап айтқанда, сауда-экономикалық байланыс пен ше кара маңы ынтымақтастығын пысық- тап, ха лық аралық ұйымдар шеңберіндегі қаты нас тарды, халықаралық және аймақ- тық қауіп сіздік мәселелерін талқыға салды. Сон дай-ақ Қырғыз елінің ағымдағы жағ- дайы жөнінде де әңгіме өрбіді. «Бүгінгі күні Қырғыз еліне көмек көрсету бойынша жан-жақты күштерді біріктіру осы елдегі жә не бүкіл өңірдегі тұрақтылықты, эко- но микалық өрлеу мен қауіпсіздікті қам та- масыз етуде маңызды рөлге ие болмақ», – деп атап өтті өз сөзінде Қ. Саудабаев. Со ны мен бірге Мемлекеттік хатшы Елба сы Н.Назарбаев пен ҚХР Төрағасы Ху Цзинь- тао
ның өткен маусым айында Астанада жүргізген келіссөздерінің Қазақстан-Қытай стратегиялық әріптестігін одан сайын нығайтуға септігін тигізіп отырғанына на- зар аударды. Ол сөз арасында қытайлық қонақ ты Қазақстанда жүзеге асып жатқан 2010-2014 жылдарға арналған Үдемелі ин
дустриялық-инновациялық даму бағ- дарламасымен таныстырды. Қанат ҚАЗЫ Қазақ тіліне деген оң көзқарас халықта бар, ал шенеуніктерде жоқ бұл елде», – деп, өз пайымын ортаға сал- ды. Шымбайға батса да шындықты айту керектігін ескертіп: «Мен қазақ тілінің өсіп кетуіне жан-тәніммен тілектес адаммын. Бірақ тілектес болу бір басқа, шындықты айту бір басқа. Егер осының бәрінің басын ашып айтпайтын болсақ, дәл сол кемші- ліктерді жоюдың нақты жолын мына бағ- дарламадан таппайтын болсақ, біз тағы да он жылды бостан-босқа жоғалтамыз», – деді. Алдан Смайыл «Тіл туралы» Заң оңтай- ланбай, бағдарламаның жүзеге асуы бе- кер шілік деп есептейді. «Біз «Тіл туралы» Заң ды қашан өзгертеміз, қашан толықтыра- мыз? Бұл бағдарлама заңдарды түзейтін бағдарлама болу керек. Заңсыз ештеңе істей алмайсың. Бағдарлама заң емес. Біз мұ ны керемет әдемі жасауымыз мүмкін, бір ақ бағдарламадағы айтылған нәрсе- лер ді жүзеге асыру кезінде оны қолдап, жетілдіріп отыратын заңдар болмаса, ол жа йына қалады», – дей келіп, депутат жо- бада «тілді міндеттеу» дегеннің жоқ екенін де алға тартты. «Тілді міндеттемейтін бол- сақ, қазақ тілін қолданысқа қалай енгі зе- міз? Міндеттейтін жерде тілді міндеттеу ке рек. Атқару билігінде, атқару орында- рын да отырған басшыларға тілді білуге мін деттейтін уақыт жетті. Мұнда «доктри- на ны негізге алдық» дейді, доктринада тіл міндеттеледі, ендеше неге бағдарламаның осы жерін доктринаға сәйкес етпедік? Док- тринада, керек болатын болса, қазақ тілін білмейтіндерге азаматтық бермеу жөнінде мәселе бар, ол неге жоқ бағдарламада?» – деп, мәселені төтесінен қойды.
Сингапур премьер-министрі – әлемдегі ең көп жалақы алатын саясаткер Дәстүрлі тізім биыл да түзілді. ЕО сая- саткерлерін байлығы бойынша Ирлан дия- ның премьер-министрі Брайан Ко уэн бірінші сатыда тұр. 50 жастағы сая сат кердің жылдық жалақысы 342,4 мың долларды құрайды екен. Жылына 319,8 мың доллар табатын Франция пре зи денті Николя Сарко зия екінші орынға тұ рақ
таған. Ал Германия канцлері Ан гела Меркель 303,8 мың дол ларымен ал- ғаш қы үштіктің қатарын то лық тырды. Бұ дан кейінгі орындарда Ұлы британия үкі метінің жетекшісі Дэвид Ка мерон (300,4) тұр. Ал енді дүниежүзі бо йынша ең көп жалақы алатын саясаткер – Син га пурдың үкімет басшысы Ли Сянь Лун. Оның бір жылдық табысы – 2,75 млн дол лар. БАСҚОСУ
«Еліміздің басты құжаты – Қазақстан Рес публикасының Конституциясы қазақ елін демократиялық, зайырлық, құқық- тық және әлеуметтік жағынан нығайту жолында өз міндетін толықтай атқарып отыр. Алайда біздің міндет осымен тоқталып қалу емес. Ата Заңымызға Алаш ардақтылары армандап өткен адами құндылықтарды сынамалай енгізу басты мақсат болуы тиіс. Бұлар адамның денсаулығына қолайлы жағ- дай жасау, қоршаған ортаны қорғау, бел гілі санаттағы азаматтарға қолдау көр сету секілді ережелер», – дейді Ерлан Қа рин. «Нұр Отан» ХДП хатшысының ай- туын ша, бұл аталып өткен артық шы- лықтар тіп ті өзге елге үлгі болып отырған Еуропа мем лекеттері Конституцияларына қарағанда, нақтырақ көрсетілген. Бас құжатта батыстың Конституциялық құқықтық дәстүрі де қалыс қалмаған. Ата Заңымыз 15 жылдық тарихында елде терең экономикалық және саяси реформалар жүргізуге мүмкіндік берді. Осының арқасында бәсекеге қабілетті экономикасы бар, демократиялық қоғамы бар мемлекет қалыптасты. Алайда әлі де болса ол тікелей қолданыстағы нормативтік құқықтық актіге айнала алмай отыр. Конституция заңды
лығын үстем ету жолындағы мұндай кем шілік тер, әсіресе азаматтар- дың құқықтары мен бостандығын сақтау және оны қамта ма сыз ету салаларында кездесіп жатады. Сол себепті конферен- цияға қатысушылар Ата Заңымыздың үстемдігін қамтамасыз ету үшін заңнаманы жетілдіру жолында мем лекет пен қоғамның күш-жігерін бір дей пай- далану керек деп есептейді. «Конс- титуцияның әлеуеті оны жүзеге асыруға мем
лекет қана емес, сонымен бірге күллі қо ғам болып белсене қатысқан жағдайда ғана ашылады. Бүгінгі күні мынаны ұғыну қажет: Елдің барлығы негізгі заңға бағын ған жағдайда ғана Конституция толықтай елге қызмет ететін болады», – деп атап өтті Конституциялық Кеңестің мүшесі Аманжол Нұр- мағанбетов.
жүктеу/скачать 3,23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|