Балдыр — жан-жануарлардың мекені, тіршілік-
терінің көзі. Бентосты Балдырға (теңіз, мұхит
түбінде тіршілік етеді) қарағанда планктонды
Балдырдың (суда қалқып жүретіндер) саны
анағұрлым басым, сондықтан олар көптеген
организмдердің қорегі болып табылады. Ағынсыз
суларда
өсетін
Балдыр
шіріп,
сапропельге
айналады.
Сапропельден шайыр, бензин, керосин, техника
майлар, лактар алынады. Балдырдың қалдығы
балшыққа
емдік
қасиет
береді.
Қызыл
Балдырдан өндірілетін агар тамақ өнеркәсібінде
пайдаланылады, оларды мата бұйымдарының
және қағаздың құрамына беріктік беру үшін
қосады
Балдырдан алынатын альгин мата
тоқуда желім есебінде жасанды
талшықтар,
пластмасса
өндіруде
және табиғи тыңайтқыш, малға жем
ретінде пайдаланылады, сондай-ақ,
күлінен калий, натрий тұздары, иод
өндіріледі. Шығыс Азия елдерінде
ламинария қоңыр Балдыры “теңіз
капустасы” деген атпен, ал жасыл
Балдыр (ульва) “теңіз салаты” деген
атпен тамаққа қолданады
Көк – жасыл балдырлар өте өзгергіш және сыртқы ортаның қолайсыз
жағдайына тез бейімделеді. Олар тұщы және теңіз суларында, топырақтың
бетінде, топрыақта жалаңаш жар тастардың бетінде, қардың астында және
ыстық қайнар бұлақтарда да өмір сүреді. Кейбір планктонды түрлері
ыластанған сулардың көкшіл түске боялуына («цветение») әкеліпсоқтырады
(анабена туысы – Anabena), ал екінші біреулері, шіру процесінің өнімдерін
минерализациялап, суды тазартады. Көк – жасыл балдырлардың топырақта
кездесетін түрлері – формидиум (Phormidium) және плектонема (Plectonema)
ауадыға азотты ьойына сіңіруге қабілетті келеді. Ностоктың (Nostoc)
колониясын қоршап тұратын шырышты заттарға, ауадыға азотты бойына
сіңіретін бактериялар қоныстанады. Көптеген түрлері саңырауқұлақтармен
селбесіп, қыналар түзеді.
Таралуы және
шараушылықтағы
маңызы.
Көбеюі
Достарыңызбен бөлісу: |
