«Балтасап негізгі мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Зат есімдердің көпше түрінің жасалуы

жүктеу/скачать 2,41 Mb.

бет	3/84
Дата	16.10.2023
өлшемі	2,41 Mb.
	#115948

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 84

THE CASE Зат есімнің тәуелдік жалғаулары

Зат есімдердің көпше түрінің жасалуы

Ереже Rules	Жекеше түрі Singular	Кӛпше түрі Plural	Есте сақтаңыз Remember
Зат есімнің тҥрін жасау ҥшін тҥбірге -s жалғауы жалғанады.	a table a dog a cat	two tabls two dogs two cats
Зат есімдер –ch, -s, -ss, sh, tch, -x әріптеріне аяқталса, - es жалғауы жалғанады.	a dish a match a class a box	two dishes two matches two classes two boxes
Зат есім –у әрпіне аяқталып, оның алдында дауыссыз тҧрса -es жалғауы жалғанады да, -у әрпі –i әрпіне айналады.	a story a city	two stories two cities

Егер зат есім жекеше тҥрде –у әрпіне аяқталып, оның алдында дауысты әріп тҧрса, онда –у әрпі ӛзгермейді, кӛпше тҥрде тек –s жалғауы жалғанады.	a key a day	two keys two days
Зат есім жекеше тҥрде -f немесе -fe әріптеріне аяқталса әрпі v әрпіне ӛзгереді де, -es жалғауы жалғанады.	a knife a shelf	two knives two shelves	Ереже бағынбайтын кейбір зат есімдер: ▪ a cuff-cuffs ▪ a handkerchief- handkerchiefs ▪ a roof - roofs ▪ a safe- safes ▪ a belief – beliefs ▪ a chief - chiefs ▪ a cliff – cliffs
Жекеше тҥрде зат есім –о әрпіне аяқталса және –о әрпінің алдында дауыссыз әріп тҧрса, онда зат есімге –es жалғауы жалғанады.	a tomato a hero zero volcano tornado mosquito	two tomatoes two heroes zeroes / zeros volcanoes / volcanos tornadoes / tornados mosquitoes / mosquitos	▪ a kilo – kilos ▪ a photo - photos ▪ a piano – pianos ▪ radio - radios ▪ a video - videos ▪ a zoo - zoos ▪ a hippo - hippos ▪ tattoo – tattoos ▪ a rhino – rhinos
Күрделі зат есімдерге кӛптік жалғау басты мағыналы сӛзге жалғанады.	customhouse hotel – keeper mother-inlaw manservant	custom-houses hotel – keepers mother-in-laws man-servants
Кейбір зат есімдердің көпше тҥрі ешқандай ережеге бағынбай, сөздегі дауыстыны өзгерту арқылы жасалады.	a man a woman a foot a mouse a tooth a goose	men women feet mice teeth geese
Кейбір зат есімдердің жекеше түрі мен көпше тҥрі бірдей.	a deer a species a sheep a fish	deer species sheep fish
Латын, грек және француз тілінен енген зат есімдер сол тілдердегі кӛпше тҥрінің формасын сақтайды.	a formula a datum a bureau an index hypothesis thesis bacterium cactus	formulae data bureaux indices hypotheses theses bacteria cacti

THE CASE Зат есімнің тәуелдік жалғаулары

Ағылшын тілінде екі септеу бар: жалпы септеу (The Common
Case) және тәуелдік септеу (The Possessive Case)

The Common Case (Жалпы септеу)

Жалпы септеудегі зат есімдер орнына қарай әртҥрлі функцияны атқарады. Егер зат есімдер, сӛйлемде баяндауыштың алдында тҧрса, ол бастауыш болады. Егер зат есімдер сӛйлемде баяндауыштан кейін тҧрса, ол тура толықтауыш болады.
Мысалы: The student recognized the teacher. Студент оқытушыны таныды.
The teacher recognized the student. Оқытушы студентті таныды.
Баяндауыш пен тура толықтауышты білдіретін зат есімдер арасында жалпы септеудегі басқа адамды білдіретін зат есім тҧруы мҥмкін. Ондай зат есім жанама толықтауыш болады.
Мысалы: The teacher showed the students a diagram. Оқытушы диаграмманы студенттерге кӛрсетті.
Зат есімдер жалпы септеуде әртҥрлі демеуліктермен қолданылады.
Мысалы: I have received a letter from my sister. Мен апамнан хат алдым.
He bought a toy for his son. Ол баласына ойыншық сатып алды.
► Тәуелдік септіктегі зат есімдер жекеше тҥрде -„s жалғауы арқылы жасалады.
▪ My friend‟s house - Менің досымның үйі
▪ Nurgul‟s brother - Нұргүлдің ағасы
► Зат есім кӛпше тҥрде болса, онда s жалғауы және апостраф қойылады.
▪ My friend‟s letters - Менің достарымның хаттары
▪ The women‟s dresses - әйелдердің кӛйлегі
►Кҥрделі зат есімдерге s жалғауы соңғы сӛзге жалғанады. ▪ The commander-in-chief‟s order. ▪ My brother-in-law‟s library
►Заттарға „of‟демеулігі қолданылады
▪ The door of the garage (not the garage‟s door) - гараждың есегі
▪ The name of the book - кітаптың аты
▪ The owner of the restaurant - мейрамхананың иесі
► Мезгіл ҥстеулерінің (today‟s, tomorrow‟s, this evening‟s, Monday‟s) тәуелденуі жалғауы жалғану арқылы жасалады.
▪ Next week‟s exam has been cancelled.
▪ Have you got yesterday‟s newspapers?
▪ Alihan has got two weeks holiday.
▼Есте сақтаңыз
It was a three-hour journey.
▪ a three hour-journey (not a three-hours journey)
▪ a six-week French course (not weeks)
▪ two 14-year-old boys (not years)
▪ a three-page letter (pages)
THE АRTICLE – АРТИКЛЬ
Ағылшын тілінде артикльдердің екі тҥрі бар: белгісіздік “a/an” (Indefinite Article), және белгілілік “the” (Definite Article) ► Белгісіздік артиклі: A/AN: А + дауыссыз дыбыс (consonant)
► Егер сӛз дауыссыз дыбыстан басталса, зат есімнің алдына

жүктеу/скачать 2,41 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 84