4. Тұлғалық құрылым ерекшеліктері Қабілеттер , тұлға потенциалы ретінде қиын құрылымға ие, оған мыналар кіреді:
1.
Қабілеттің әлеуметтік жақтары белгілі бір қызмет әрекетініің қоғамдық қатынастар
сипатында анықталады.
2.
Қабілеттің психологиялық жақтары яғни психикалық танымдық, эмоциалық, ерік
үрдістері және сапасы мен қасиеттерінің көрінуі мен психикалық түзілудің болуы.
3.
Қабілеттің физиологиялық жақтары бұл адамның анатомды –физиологиялық және жүйке
жүйесінің ерекшеліктері, яғни туабіткен қабілет ерекшелігі.
Қабілет – бұл адамдардың алған білімдерінің, ептілігі мен дағдыларының, әртүрлі
қызметтерді жасай алу жетістігінің жеке ерекшеліктері.
Адамның қабілеті көмегімен бірнеше қызметпен айналысуға бейім. Қызметінің қиындығы,
әртүрлігі мен қоғамдық мағынасына байланысты қабілеттің үш деңгейін ажыратады:
дарындылық – адамға қызметтің бірнеше түрімен айналысуға мүмкндік беретінекі
топтың да қабілеттілігінің байланысы.
дарын – жаңашылдығымен, біртуарлығымен, жоғарғы жетістігімен ерекшеленетін еңбек
өнімін алудағы қабілет жиынтығы.
біртуарлық – адамның қоғамдық маңызды, көтерілісті нәтижеге қол жеткізудегі
дарындылықтың жоғарғы сатысы.
Қабілет – бұл адамның берілген қызмет барысында сатті орындаушылығының ерекшелігін
көрсететін жеке – психологиялық ерекшелігі. Адам белгілі бір қызмет саласына қабілетті болып
тумайды. Қабілет дұрыс білім мен тәрбие негізіндде дамып адамға беріледі.
Қабілетті дамытудың екі деңгейін ажыратады –шығармашылық және қайта өңделу. Адам
қабілеттің дамуының бірінші деңгейінде дайын білімді сіңіруді, қызметтің бір түрін меңгеруді
үйренеді. Екінші деңгейінде адам жаңа, жалғыз, өзі үшін белгісіз қызмет түрін ашып оны үйренуге
тырысады.
Қабілет тарихи үрдісті еңбекті үйренуде ғана емес, оны құруында да түзіледі, бұл дегеніміз
адамның табиғатын дамыту болып саналады.
Негізгі ұғымдар: жұмыс коллективі, басшы, бағынушы, еңбек коллективі, тұлғалық
құрылым, микродәреже, миссия, қабілет, дарындылық, өмірлік стратегия, ресми қарым- қатынас,
формальды емес қарым-қатынас, Жұмыс коллективі және оның құрылымы, «Басшы-бағынушы»
арасындағы қарым-қатынас, еңбек коллективіндегі қиыншылықтар мен оларды жеңу, тұлғалық
құрылым ерекшеліктері.