Принцип – бұл кейбір ілімдердің, оқып-үйренудің және т.б. негізгі, бастапқы жағдайы. Басқарушы ой, қызметтің негізгі ережесі.
Басқару атқарымы– көбінде ұйымдастырушылық құрылымға бағдарланған, ал басқарудың принціпі адамдардың іс-әрекетіне бағытталған.
Басқару атқарымы ұйымның басшысы не істеу керектігін анықтаса, ал онда принцип – оның қалай іске асырылатынын білдіреді.
Принциптердің жыины әрқашанда ашық және айқын болады, ол жаңа басқару тәжірибесінің негізінде артып отырады.
[2]
Ұйымды басқару келесі негізгі принциптері бойынша құрылады:
адамдардың құрылымдағы сәйкестік принциптері;
дара басшылық принципі немесе бір тұлғаның әкімшілік жауапкершілігі;
департаменттеу принципі;
басқарудың мамандандырылған принципі;
басшылық ауқымы принципі;
тікелей иерархиялық шектеудің принципі;
өкілеттілікті табыстау принципі;
арақатынас принципі;
сыйақы принципі.
Белгілі болғандай, басқару адамдардың іс-әрекеттігінің арқасында жүзеге асады, сондықтан басшы өз қызметінде психологиялық үдерістердің динамикасын, топтық тәртіптің, тұлғалардың қарым-қатынасын анықтайтын заңды іс-әрекеттерді ескеруі қажет.
[2]
адамдардың құрылымдағы сәйкестік принциптері – ұйымда жұмыс істейтін адамдардың зейіндеріне қатысты құрмау керек, нақты анықталған мақсатқа жететін құрал ретінде және осы мақсатқа жету жолын анықтайтын адамдарды қабылдау керек;
дара басшылық принципі немесе бір тұлғаның әкімшілік жауапкершілігі – әрбір жұмысшы тек өзінің басшысының алдында ғана жұмысы туралы есеп беруі қажет және ол тек сол басшыдан ғана тапсырма алуы тиіс;
