3-сұрақ. «Егіс алқабы үлкен болса, әрқашанда мол өнім алынады» деген тұжырым дұрыс па? Өз жауабыңызды түсіндіріңіз.
Бұл сауалдың жауабы екі бөлімнен тұрады: 1 – тұжырым дұрыс немесе қате; 2 – өз таңдауын түсіндіру.
Сұрақтың бірінші бөліміне жауап беру үшін 2 кестедегі деректерді талдау керек. Алдымен, екі кестеде де елдер мәндердің кему ретімен: үлкенінен кішісіне қарай орналастырылған. Әрі қарай елдердің құрамын талдап, мемлекеттердің басым көпшілігі екі кестеде де бар екенін, бірақ ауытқулардың да бар екенін көреміз. Екі кестеде де рейтингідегі алғашқы 5 ел бірдей. Демек, рейтингілерді салыстыру керек. Енді осы таңдамада тексереміз: мақта алқабы мен өндірісі бойынша рейтингідегі орны сәйкес келе ме? Ең үлкен алқаптар Үндістанда болғанымен, өндірістегі көшбасшы ел Қытай екенін көреміз. Бұл ретте егіс алқабының ауданы бойынша Қытай 3-орында, ал мақта өндірісі бойынша Үндістан 3-орында тұр. «Егіс алқабы үлкен болса, әрқашанда мол өнім алынады» деген тұжырым қате деп қорытынды жасауға болады.
Сұрақтың жауабы: тұжырым қате;
ең үлкен алқаптар Үндістанда, ал өндірістегі көшбасшы ел – Қытай.
4-сұрақ. Берілген елдердің қайсысы ірі мақта өндірушілері болып табылады? Жауапқа елдердің нөмірін көрсететін цифрларды жазыңыз.
Мали
Үндістан
Нигерия
Қытай
АҚШ
Түркіменстан
Бұл сұраққа жауап беру үшін, мәтіннің қажетті ақпарат жазылған бөлігін – «Мақта өндірісі жылдар бойынша» кестесін таңдау қажет.
Кестеде 10 ел бар. Берілген елдердің ішіндегі 3 ел: Қытай, АҚШ пен Үндістан кестеде көрсетілген. Олар жоғарғы үш орынға жайғасқан. 1985 жылдан 2005 жылға дейін олар кестеде берілген елдердің арасында көшбасшы болып тұр. Жауабы: Қытай, АҚШ, Үндістан.
Осы тапсырманы орындау арқылы неге көз жеткіздік? Пәндік білім алу үшін оқу стратегияларын қолданып, оқу әрекеттерін меңгеру қажет.
Екі кестесі бар ұсынылған мәтін – оқулығыңыздағы параграфтың үзіндісі деп ойлаңыз.