Тұқымды дайындау сұрыптау, зарарсыздандыру, өсімді ынталандыру процес-
терінен тұрады.
111
Сұрыптау сапасыз, әлсіз және ауру тұқымдарды жоюға бағытталған. Бұл про-
цесс бірнеше жолмен жүзеге асырылуы мүмкін. Ең оңайы – електен өткізу. Барлық
тұқымды ірі тұқым мөлшерінен саңылаудың диаметрі сәл кішкентай електен өт-
кізіледі. Бұл әдіс – қырыққабат тұқымына қолайлы.
Ең тиімді әдіс – көзбен көру арқылы таңдау әдісі. Тұқымдық материал үстел-
ге жұқа етіп жайылады және көзбен тексерілгеннен кейін кішкене, қараңғы және
басқа да стандартты емес тұқымдар алынып тасталады.
Тұқымдарды
залалсыздандыру ондағы әртүрлі аурулардың қоздырғыштарын
жою үшін жүргізіледі. Бұл процесті бірнеше жолмен жүзеге асыруға болады. Пісіру
– тұқымдарды 50°C температурада 20 минут бойы қыздырады, содан кейін суық
суға салқындатып кептіреді.
Буға пісіру – тұқымдарды бірнеше минут бойы буда ұстап, содан кейін жақсы-
лап кептіреді.
Тұқымдарды 0,1% марганец қышқылды калий, 20% тұз қышқылына әртүр-
лі дезинфекциялық ерітінділерде жібітуге рұқсат етіледі. Осыдан кейін жібіген
тұқымдарды таза сумен мұқият шайып кептіру керек.
Тұқымның көбі өте ұзақ өнеді.
Өсуін жеделдету үшін өсімді ынталандырудың
әртүрлі әдістерін қолдануға болады.
6.4. МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АГРОБІЛІКТІЛІК
6.4.1. Салаға кіріспе және аймақтың табиғи-климаттық
жағдайында мал таңдауға ұсыныстар
Бүгінгі күні ірі қара малдан түрлі өнімдерді сатудан пайда табуға мүмкіндік
береді. Мал шаруашылығында үш бағыт бар: ет, сүт және ет-сүтті.
Қазақстандағы ірі қара малдың асыл тұқымдары
112
«БАСТАУ БИЗНЕС» ЖОБАСЫ АЯСЫНДА КӘСІПКЕРЛІК
НЕГІЗДЕРІН ОҚЫТУ БОЙЫНША ОҚУ ҚҰРАЛЫ
