«Бастауыш сынып оқушыларының ойлау қабілетін дамыту» тақырыбында орындалған диплом жұмысына пікір
Ойлау процесінің даму деңгейін анықтау және дамыту әдістемелері
жүктеу/скачать 482 Kb.
|
Дип.-Бастауыш-сынып-оқушыларының-ойлау-қабілетін-дамыту
- Бұл бет үшін навигация:
- Логикалық ойлауды дамыту әдістемесі.
| 2.3. Ойлау процесінің даму деңгейін анықтау және дамыту әдістемелері.
Бастауыш сынып оқушыларының ойлау процесі осы жас кезеңінің ішінде екі сатыда жүретінін ескеру қажет. Бірінші сатыда (ол шамамен 1-2 сыныптағылар) балалар ойлау әрекетінде нақтылы заттарға, оның дәл баламаларына, бейнеленулеріне сүйенеді. Ал 3-4 сыныптарда оқушылар ұғымдардың кейбір белгілері арасындағы тектік-түрлік қатынасты, яғни топтастыруды игере алады (мысалы: стол – зат есім), олардың логикалық ойлауы анық көрініс беріп, талдау мен топтастыру, жүйеге келтіру және сол сияқты күрделі оперецияларды жасайды. Осы жас шағындағы балалардың ойлау процессін зерттеуге арналған әдістемелер мол. Олардың ішінен балалардың интеллектуалдық дамуына әсері өте үлкен, логикалық мағынасы барларын осы жерде келтіреміз. Логикалық ойлауды дамыту әдістемесі. Мақсаты: балалардың логикалық ойлауын дамыту. Балалардың таным процестерін дамытуға арналған көптеген графикалық және сөздік жаттығулар жасалған. Ұсынылып отырған графикалық-сандық тест. Орындау ережесі: 1 санынан 19-ға дейін мына шеңберлердің ішіне орналастыру қажет. Әр шеңбердің ішіне бір сан жазылады. Сандардың әр қайсысын бір рет қолдануға болады. Сан қайта қолданылса ол қате болып есептелінеді және жаттығу орындалмайды. Сандарды дұрыс орналастырғанда қарама-қарсы орналасқан үш шеңбер ішіндегілердің қосындысы 30-ға тең болуға тиіс. Бір санды ортадағы дөңгелек ішіне, ал қалған 18 санды шеңбер бойынша айналасында орналасқан дөңгелектер ішіне жазып шығу керек. Сандарды толық орналастырып болғаннан соң әр диагональ бойында орналасқан үш санды бір-біріне қосып шыққанда олардың қосындысы 30-ға тең болатындай ретін табу керек. Орындауға 10 минут уақыт беріледі. Егер бірінші реттен ретін таба алмаған бала тағы уақыт беруді өтінсе, оған екінші және үшінші рет орындап көруге мүмкіндік берген дұрыс. Сондықтан орындауға берілген уақыт баланың логикалық ойлауына шектеу қоймауы керек. Дұрыс жауабы: Ортадағы шеңберге 10 санын орналастыру керек. Сонан соң, сыртқы шеңберлер ішіне 1 санынан бастап 9-ға дейін ретімен жазып шығамыз. Олардың қарсы тұсында диагональ бойымен орналасқан барлық шеңберлерге сандарды суммасы 30-ға тең болатындай етіп жазып шыққанда тапсырма дұрыс орындалады. Оқушылардың әрекеттеріне психолог араласпай, өздері шешу жолын дербес табуына мүмкіндік беруі қажет. Балаларға тапсырманы үндемей отырып орындау керек екені ескертіледі, ал шешу жолдарын қадағалау үшін психолог әр баланың жұмысын орындау парағына қарап, тапқан логикасының дұрыстығын өзі белгілеп отырады. Оқушылар тапсырманы орындау барысында оның шешімін табудың көптеген варианттарын жасап көрді. Олар ортадағы шеңберге бір санын қоюдан бастады. Бір-екі вариантты жасап көргеннен соң мәселені дұрыс шешу үшін ортадағы санды табу керек екенін түсінгендер дұрыс орындап, басқа оқушыларға көмек көрсете бастады. Бұл жерде баланың логикалық ойына үлкен әсерін тигізетін нәрсе – олардың ортадағы санды табу қажет екеніне түсінгені. Орындау барысында тапқырлық, шығармашылық көрсеткен балалардың саны 4 болды. Жүргізілген зерттеу нәтижесі келесі кестеде көрсетілген. 4-а сыныбы оқушыларының логикалық ойлауды өлшеу тапсырмаларын орындауы
Кестеде көрсетілгендей шешу жолын бірден тапқан балалар саны 8 пайыздан аспады, ал екінші және үшінші санды қойып барып тапқандар саны 42 пайызға жақындады. Осы тапсырманы 6-б сынып оқушыларымен жүргізгенде олардың көрсеткіштері 4-ші сынып оқушыларының көрсеткіштерінен төмен болды. Осы зерттеу нәтижесіне сүйене отырып балаларды шығармашылық тапсырмаларды орындауға ерте баулымаса олардың логикалық ойлауының дамуына мүмкіндік болмай қалады деген тұжырымдама жасадық. Келесі кезеңде балаларға зак ұсынған логикалық ойды дамыту тестерін орындаттық. жүктеу/скачать 482 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|