Батыс қазақстан облысы білім басқармасының мектепке дейінгі, жалпы орта

Жҧмыс барысы:

1. 
   Мәліметтерді жинау жүйесінде жаңа экспериментті бастаңыз
   
2. 
   Мәліметтерді жинау жүйесіне спирометрді жалғаңыз.
   
3. 
   Қондырғыларды тұтқалармен жалғаңыз.
   
4. 
   Ӛкпе қызметінің қалдықты сыйымдылығына арналған ӛкпе сыйымдылығын (2,5 литр) және ӛлшенген ауа ағыны жиілігін есептеу негізінде мәліметтерді жинау жүйесін реттеу.
   
5. 
   Барлық мәліметтерді кӛрсетуге арналған график шкалаларын таңдау. Мәліметтерді жинау:
   

1. 
   Мәіметтер жазбасын бастаңыз: оқушы қалыпты тыныс алғанда, терең тыныс алғанда және содан кейін қайтадан қалыпты тыныс алғандағы ӛзгерістерді жазыңыз.
   
2. 
   Ауа ағыны қондырма арқылы ӛтіп жатқанын қадағалаңыз: ол үшін қондырманың конусты жағын алдыңғы тіс аралығына қойып, қондырманы ерінмен ұстаңыз, мұрынды жауып тек ауызбен тыныс алыңыз.
   
3. 
   Жасыл индикатор жанғаннан кейін тыныс алуды бастаңыз.
   

1. 
   4 қалыпты сабырлы тыныс алыңыз.
   
2. 
   Терең тыныс алып, содан кейін бірден максималды күшпен терең тыныс шығарыңыз.
   
3. 
   2 қалыпты, сабырлы тыныс алыңыз.
   
1. 
   Мәліметтер жазбасын тоқтатыңыз.
   
2. 
   Экспериментіңізді сақтаңыз. Алынған мәліметтерді талдау:
   

1. 
   Берілген ӛкпе кӛлемін уақытпен салыстырып, график сызыңыз. Тыныс алу сыйымдылығын, бір секундтағы тез тыныс шығару кӛлемін және тіршілік сыйымдылығын белгілеңіз.
   
2. 
   Алынған мәліметтерден тыныс алу сыйымдылығын, бір секунд ішіндегі тез дем шығару кӛлемін және ӛкпелердің тіршілік сыйымдылықтарын анықтайтын арақашықтықты ӛлшеңіз. Алынған мәліметтерді 1-кестеге жазыңыз.
   
3. 
   Тез дем шығару кӛлемін келесі жолмен, пайыз арқылы есептеңіз: бір секунд ішіндегі тез дем шығару кӛлемін ӛкпелердің тіршілік сыйымдылығына бӛліп, 100-ге кӛбейтеміз. Мәліметтерді 1-кестеге жазыңыз.
   

1-кесте: ӛкпенің функционалдық сынамы кӛлемі мен ӛкпелердің тіршілік сыйымдылығын ӛлшеңіз.

Тақырыпты бекіту үшін талдауға және жинақтауға ұсынылатын сұрақтар:

1. 
   Ӛкпенің кӛлемін ӛлшеу барысында тӛрт алғашқы тыныс алуларда айырмашылықтар байқалады. Оған себеп болған не деп ойлайсыз?
   
2. 
   Максималды тыныс шығару мен тыныс алудан кейінгі екі қалыпты тыныс алу, бірінші тӛрт қалыпты тыныс алуға қарағанда неге жеңілірек болады.
   
3. 
   Ер адамдар мен әйелдердегі тыныс алу кӛлемін салыстырыңыз.
   
4. 
   Демікпемен ауыратын адамдардың тыныс алу кӛлемі қалай ӛзгереді деп ойлайсыз?
   

1. 
   Тыныс шығарғанда кеуде қуысы қандай ӛзгеріске ұшырайды?
   
   1. 
      Диафрагма мен қабырға бұлшық еттері созылады.
      
   2. 
      Диафрагма мен қабырға бұлшық еттері босаңсиды.
      
   3. 
      Қабырға бұлшық еттері жиырылып, альвеолдағы ауа қысымы атмосфералық қысымға қарағанда тӛмен болады.
      
   4. 
      Кӛкірек қуысындағы кӛлем үлкейеді.
      
2. 
   Адамның максималды тыныс шығарғаннан кейін тыныс алатын ауа кӛлемі қалай аталады?
   
   1. 
      Тіршілік сыйымдылығы
      
   2. 
      Тыныс алу кӛлемі
      
   3. 
      Қалдық сыйымдылық
      
   4. 
      Ӛкпелік желдету кӛлемі
      
3. 
   Ӛкпе альвеолалары мен капиллярларындағы кӛмірқышқӛыл газы мен газтекті оттегінің алмасу үдерісі қалай аталады?
   
   1. 
      Осмос
      
   2. 
      Диффузия
      
   3. 
      Фагоцитоз
      
   4. 
      Эндоцитоз