Кез келген ортаға бейімделу және ӛмірге қажетті функцияларды атқарады. Әсіресе маймылдар мен адамда инстинктивті қозғалыстардың жүйке әрекетіне негізделген сенсорлық психиканың бейнеленуі байқалады. Инстинктивті ішкі механизмдер мен рефлекторлық жүйелер маңызды рӛл атқарады.
Ішкі механизмдері–яғни нейросенсорлық жүйенің жиынтығы, сыртқы ортаның ықпалына, организмнің белгілі бір қылық-әрекетактілері. Рефлекторлық жүйелері–жануарлардың қылық-әрекетінің генетикалық түрлері:
сыртқы тітіркендіргіштерге анализатордың бағытталуы;
танып білуі;
тежелуі немесе жүйке орталықтарының белсенділігі.
Туа біткен ішкі механизмдер арқылы жануарлар ӛзіне қажет тітітіркендіргіштерді ӛзіне қабылдайды, бағалайды және соған лайықты жүйке орталықтары арқылы жауап беруі белсенді не тӛмен болады. Инстинктивтік іс-әрекет немесе шаралар мынандай фазалардан тұрады.
-ізденісфазасы–бұл фазада жануарлар негізгі тітіркендіргіштерге сүйене отырып, әрекет жасайды;
-аяқталуфазасы–яғни жануарлар тіршілігіне қажетті дағдыларды меңгереді;
-генетикалық–генетикалық ӛзіне ғана тән қозғалыстардың айқындалуы.
Инстинктивті мінез-қылықтың негізгі факторлары ішкі және сыртқы болып бӛлінеді.
Ішкіфакторларғагомеостазбенбиоритмжатады:
гомеостаз–организмнің ішкі жағдайын қалыпта, тұрақтылықта сақтап отырудағы белсенділігі, яғни ӛзін ӛзіреттеу. Жануарлардың организмі үнемі ішкі тепе-теңдікке ұмтылады. Сондықтан ішкі ритмнің бұзыуы және физиологиялық функцияның қалыпты деңгейдің ауытқушылығы, жануарларды бір қалыптык үйге тұрақтылық қажетелейді. Биологиялы қритмдер(ырғақтылықтар) немесе биоритм космостық уақытпен организмнің ішкі тұрақтылығы, ішкі ритмнің сәйкестеліп келетін ритмикалық қозғалыстар әрекеті, мысалы:әтештің шақыруы.
Сыртқы инстинкті факторларға негізгі тітіркендіргіштер жатады
Негізгітітіркендіргіштер–яғни сыртқы тітіркендіргіштің организмге әсері және инстинкті мінез-қылықты тудыруы. Ӛзінің әртүрлілігі мен және ӛзіне тән ерекшеліктері мен дағдыланады. Негізгі тітіркендіргіштердіңтүрлері:
-физикалық(көлемі,түртүсі,иісі)жәнехимиялық(кеңістікқарым- қатынастар, стимулдардың векторлары) мыс:аралардың қозғалысы;
-қимылқозғалысқакелтірушіяғни қимыл қозғалыстың белгі түрі қалыптасады;
-бағыттаушыбелгілі бір реакцияға байланысты пайда болатын тітіркендіргіштер;
ІІІ. Рефлексия: семантикалықкарта