Батыс қазақстан облыстық білім басқармасы білім беруді дамыту орталығЫ

 
141 
3-тапсырма. 
Тапсырма сипаттамасы: 
•  Ғылыми білім саласы: Физикалық жүйелер 
•  Құзіреттілік: құбылыстарды ғылыми тұрғыдан түсіндіру 
•  Мәнмәтін (контекст): жеке  
•  Танымдық деңгейі: жоғары 
•  Ғылыми білім түрі: мазмұндық білім 
•  Жауап формасы: толық жауап (мәтін, сурет түрінде) 
                   Марина  жылдам  жүргізуді  ұнатады.  Оның  көзі    өте 
жақсы  көреді    және  жылдам  реакциясы  бар.  Алайда  ол  келесі 
фактілерді жақсы біледі ме? Жүргізуші жолда кедергілерді көрген 
сәттен  бастап және көлік толық тоқтағанға дейін кенеттен тежеу 
салдарынан  тоқтау  жолы  деп  аталатын  жолды  өтеді.  Көліктің 
тежеу басталған сәтте жылдамдығы жоғары болған сайын  тоқтау 
жолының ұзындығы да неғұрлым көбірек болады. Тоқтау жолы екі 
құрам  бөліктен  тұрады  (суретті  қараңыз).  Бірінші  құрам  бөлік  - 
автомобиль  жүргізушінің  кедергілерді  көрген  сәттен  бастап 
«еденге тежегішті қатты басқанға» («реакция кезіндегі жол») дейін 
жүретін жолдың ара қашықтығы. Екінші құрам бөлік- бұл тежеу 
қашықтығының өзі («тежеу кезіндегі жол»). 
 
Тапсырма:  Жоғарыдағы  суреттен  «реакция  уақытындағы 
жолдың»    ұзындығы    шамамен  жүргізушінің  кедергіні  көрген 
кездегі  көліктің жылдамдығына пропорционал екендігі көрінеді.  
Неліктен 
«реакция 
уақытындағы 
жолдың» 
ұзындығы 
жүргізушінің    кедергіні  көрген  кездегі  көліктің  жылдамдығына 
пропорционал  болуын түсіндіріңіз. 
  Реакция кезіндегі жол           Тежеу кезіндегі жол 
Тоқтау жолы 
40 км/сағ 
17 м 
80 км/сағ 
53 м 
120 км/сағ 
106 м 

 
142 
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________ 
Бағалау жүйесі 
Балл 
Критерий мазмұны 
2  
Жауапта реакция қалыптасқанға дейін  автокөлік 
жүргізуші кедергіні көрген кездегі  
жылдамдықпен жүре беретіндігі айтылған. 
Сондықтан реакция кезіндегі  жол шамамен 
реакция кезіндегі жылдамдықты уақытқа 
көбейткенге тең, яғни бұл жол жылдамдыққа 
пропорционал. Мысалы: 
• ол тежегішті басқанға дейін сол жылдамдықпен 
жүреді, яғни жол жылдамдықты уақытқа 
көбейткенге тең;  
жылдамдық, онда жол осы жылдамдыққа уақытқа 
көбейтілгенге тең; 
• s = vt, мұндағы s - реакция уақытындағы жол, t - 
реакция уақыты, v - кедергіні көрген кездегі  
жылдамдық. 
1 
Тек жол- бұл жылдамдыққа көбейтілген уақыт  
екендігі айтылады. Ешқандай түсіндірме 
берілмейді. Мысалы:  
•  s = vt (тек формуланы жазады); 
•  жол –уақыт кезінлегі жылдамдық, яғни ол 
жылдамдыққа пропорционал. 
0 
Басқа жауаптар 
 

жүктеу/скачать 8,73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: