Ббк 36. 82 я 73 а 89 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
Ылғал ауа параметрлерінің күйі
жүктеу/скачать 9,2 Mb. Pdf көрінісі
|
| Ылғал ауа параметрлерінің күйі. Ылғал ауа күйі барлық
газдар сияқты кез келген 2 параметрді байланыстыру: температура, қысым, көлем жəне тығыздықпен анықталады. Ылғал ауа ρ қысымында, t температурасында тұр делік. Санамызбен одан V көлемін бөліп алайық (2а-сурет). Бұл жағдайда онда ылғал ауаның m салмағы болады, ол m қ.а. – құрғақ ауа салмағы мен m б – бу салмағынан құралады, яғни, m=m қ.а. +m б . Енді осы көлемнен қандай да бір тəсілмен температурасын өзгертпестен, құрғақ ауаны мүлдем алып тастаса, онда су буының салмағы – m б қалады. Көлемдегі қысым төмендеп ρ б тең болады. Оны құр будан пайда болатын су буының парциальды қысымы (яғни жартылай) деп атайды(2ə-сурет). Будың тығыздығы ρ б деп
будың салмағының m (кг) сол бу алып тұрғын оның көлеміне 28
V (м 3 ) қатынасын айтады (дəл сол көлемді ылғал ауа да алып жатады), яғни:
. / V m б б (7)
Дəл сол сияқты егер су буын алып тастаса, V көлемде ρ қ.з
парциальды қысымымен құрғақ ауа массасы m қ.а қалады(2б- сурет). Құрғақ ауа тығыздығы ρ б =m қ.а /V, ал ылғал тығыздығы ρ′ = ρ′ қ.а
+ р′ б тең болады. Дальтонның заңына сəйкес ылғал ауаның жалпы қысымын р деп ылғал ауа құрамындағы құрғақ ауа мен су буының (газды қоспа) парциальды қысымдарының қосындысы түрінде алуға болады:
. . б а к р р р (8)
Жер бетіне жақын тұста қоршаған ауаның атмосфералық қысымы В жəне оған қатысты (7) қатынасын келесі түрде жазуға болады:
В = р′ қ.а + р′ б . (9)
Кейбір астық кептіргіштерде, мысалы тікелей ағысты шахталық кептіргіште ауа қысымы (кептіру агенті) атмосфералық ауадан 1...2% ерекшеленеді. Сондықтан мұндай кептіргіштерде есептеу жүргізу үшін əдетте (8) теңдеуді пайдаланады. Егер қысымда едəуір айырмашылықтар болса, (7) жалпы формуланы пайдаланады. Ылғалды ауаның меншікті көлемі (м 3 /кг) деп ылғал ауа көлемінің сол ауа кіретін құрғақ ауа мен будың жалпы қосындысына қатынасы, яғни:
29
Алайда, есептеулерде басқа шаманы υ 0 (м 3 /кг): ылғал ауа көлемінің ауаның құрғақ бөлігінің массасына қатынасын пайдаланған қолайлы.
(11) жүктеу/скачать 9,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|