Ббк 36. 82 я 73 а 89 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
Əртүрлі дақылдардың сусымалылық қасиеттерінің
жүктеу/скачать 9,2 Mb. Pdf көрінісі
|
| Əртүрлі дақылдардың сусымалылық қасиеттерінің
көрсеткіштері 28-кесте Дақылдар Табиғи құлама
бұрышы, градус
Үйкелу бұрышы, градус
Үйкелу коэффициенттері Болат
бойын- ша
Ағаш бойын-
ша Болат
бойын- ша
Ағаш бойынша
Резина бойынша
Тары 20-27
11 11
0,31 0,33
0,36-0,40 Бұршақ
24-31 2-14
2-15 0,26-
0,33 0,26-0,35 0,27-0,37 Қытай бұршағы
25-32 2-16 3-15 - - - Бидай 23-38
20 20
0,35- 0,65
0,30-0,58 0,39-0,56 Қара бидай 23-38 20 20
0,32- 0,58
0,37-0,78 0,45 Жүгері
30-40 13
13 - - - Арпа 28-45 20 20-27 0,38-
0,58 0,32-0,70 0,53 Күріш 27-48
- - - - - Күнбағыс 31-45 - - 0,49 - 0,60 Майкене 34-46
- -
- - Сұлы 31-54 15-35
18-36 0,40-
0,58 0,36-0,78 0,48-0,50 321
Астықтың сусымалылығы оның құрамына, дəндердің түріне, пішініне, өлшеміне, пайдаланып отырған материалдың затына, оның жазық бетінің күйіне байланысты. Ең төмен үйкелу жəне құлама бұрыштары, оларға сəйкес ең жоғары сусымалылық дөңгелек, шар тəріздес жылтыр беттерге тəн. Дəндердің пішіні шар тəрізділіктен ауытқыған сайын жəне олардың сырт бетінің бұдырлығы артқан сайын астықтың сусымалылығы кемиді. Сусымалылыққа басқа факторлар да (ылғалдылық, қоспа мөлшері жəне т.б.) елеулі əсерін тигізеді. Дəндердің құрамында кездесетін қоспалар оның сусымалылығын төмендетеді. Ал астықтың құрамындағы жеңіл қоспалар (сабан, топан) шырмауық, арамшөп тұқымдары көп болған жағдайда, сусымалылық мүлдем жоғалады. Мұндай астықты алдын ала тазартпай қоймаларға, əсіресе, элеватор қоймаларына салып орналастыруға болмайды. Себебі кейін дəндерді қайта түсіру, шығару қиындайды, тіпті, қораптың шығару тесіктері бітеліп қалуы да мүмкін. Дəндердің ылғалдылығы жоғарылаған сайын оның
сусымалылығы айтарлықтай төмендейді. Астық сақтау барысында оның өздігінен қызуының, басылып-нығыздалып қалуының салдарынан сусымалылық мүлдем жоғалуы ықтимал. Сондықтан сусымалылықты астықтың қандай жағдайда сақталып жатқандығының көрсеткіші ретінде қарастыруға болады. Өнімдерді жеңіл сусымалы жəне қиын сусымалы деп екіге бөледі.
Жеңіл сусымалы астық массасы дəндерінің арасындағы ішкі үйкеліс коэффициентімен сипатталады. Қиын сусымалы өнімдер бөлшектерінің арасындағы ішкі үйкеліс жəне ішкі айқасу (сцепления) коэффициенттерімен сипатталады. Олардағы айқасу күші өте жоғары болғандықтан еркін жылжуына кедергі келтіреді. Бұндай өнімдерге ұн, крахмал, шрот, əртүрлі түйіршіктелген сусымалы материалдар жатады. Өнімдердің жеңіл жəне қиын сусымалылығына байланысты ішкі коммуникациялық құбырларда өнімдерді тасымалдап жылжыту үшін табиғи құлама бұрыштары мына шамада болуға тиіс: – өте сусымалы өнім – 25-30 град; – сусымалы өнім – 30-38 град; 322
– сусымалы өнімге жақын – 38-45 град; – байланысқан өнім – 45-55 град; – өте байланысқан өнім – 55 град; Сусымалы қасиет астық массасын қораптарға, силостарға толтырғанда немесе оларды босатқанда көп зерттеліп өзгешелік жақтары анықталынады. Бұл қасиет қойманың еденіне жəне қабырғасына қысым түсіреді. Сондықтан олардың күштік, үйкелістік жəне
құрылымдық-механикалық қасиеттерін зерттегенде ескереді.
жүктеу/скачать 9,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|