Ббк 36. 82 я 73 а 89 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
Дəнді дақылдардың қуыстылығы мен натурасы
жүктеу/скачать 9,2 Mb. Pdf көрінісі
|
| Дəнді дақылдардың қуыстылығы мен натурасы
30-кесте Дақылдар Қуыстылық, % Натура, г/л Бидай 35-45
650-840 Қара бидай 35-45 600-750 Арпа
45-55 500-700
Күріш 50-65
420-550 Сұлы
50-70 400-550
Қарақұмық 50-60
500-650 Жүгері
35-55 680-820
Тары 30-50
600-730 Асбұршақ 40-45 700-800
Зығыр 35-45 500-680
Күнбағыс 60-80
300-440
Сонымен, астық массасының қуыстылығы: ірілігі, майда дəндер жəне кіші қоспалардың мөлшері, біркелкілік сипаты, ылғалдылық шамасы, дəндердің пішіні, бетінің тегістігі, астық қораптары, силостардың, жай қоймалардың өлшемдері, сақталу уақыты, толтыру əдістері сияқты əртүрлі жағдайларға байланысты өзгереді. Егер астық құрамындағы ірі жəне майда дəндер біршамалас болса, ондай астық жиымы тығыз төселіп орналасады да қуыстылығы аз болады. Толықсыған, кедір-бұдырлы дəндер тығыз орналаспайды, мұндай астықтың қуыстылығы көбірек болып келеді. Барлық жағдайда жіңішке жəне қысқа дəндер басқа пішінде дəндерге қарағанда, тығыздау орналасады. Ірі қоспалар астықтың қуыстылығын кəдімгідей көбейтіп, ал майда қоспалар дəндераралық кеңістікке түсіп орналасады да, жалпы қуыстылықты кемітеді. Қуыстылық астықтың ылғалдылығы жоғары болса, ол да жоғары мөлшерде болады. Ылғалданған астық қоймада сақталып жатқанда қабынады, көлемі ұлғаяды да нығыздалады. Осының салдарынан сусымалылығы елеулі
төмендеп, астықтың нығыздалып қалу қаупі төнеді. Астық массасының қуыстылығының шамасы көп болса, қойманың сыйымдылығы үлкен болуға тиіс. Астық массасының құрамына майда қоспа бөлшектері көп болса, олар ауа қуыстығын толтырып, оның шамасын төмендетеді. 328
Қуыстылықтың технологиялық маңыздылығы жоғары: оның шамасына байланысты тездетіп желдету үдерісін жүргізу үшін ауа мөлшерін, аэродинамикалық кедергі қысымын есептеп; сыртқы ауамен желдету, жылы ауамен қыздыру, ыстық ауамен кептіру үдерістерін толық есептеп қажетті қондырғылардың саны мен өнімділігін есептеп анықтайды. Қуыстылыққа байланысты астық массасының жылу жəне ылғал өткізу қабілетін, ауа оттегінің оның ішкі жағына бөлінуін, жалпы сапасын жақсартуға байланысты технологиялық өңдеу əдістерін тиімді жүргізуге (газациялау, дегазациялау, тұқымдық қасиетін жоғарылату, зиянкестерді жою т.б.) болады. Қуыстылықтың бір ғана теріс əсері бар – ол жалпы микроорганизмдер мен зиянкестердің өсіп дамуына жəне таралуына жақсы жағдай тудырады. Астық массасының сұрыпталуына байланысты оның
қуыстылығы өзгереді, сондықтан əр бөлігінде əртүрлі қуыстылығы пайда болады.
жүктеу/скачать 9,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|