2)
Б ш м берудеп аксиологиялык (кундылыктык) багытта
жас урпакка улттык, жалпы адамзаттьщ кунылыктарды мецгерту,
адамгерш ш к кундылыктар непзшде адам тулгасын жет!лд
1
ру,
оныц элeyмeттiк катынастарга икемделу мэселелер! мацызды
болып табылады.
Аксиология (грек тш н щ «axia» - кундылык жэне «logos» - ш м )
- кундылыктардыц табигаты жайлы жэне дуниедеп кундылыктар
жуйес
1
туралы философиялык ш м .
Кундылык угымы философияда, элеуметтануда, психологияда
кецшен карастырылган. Философияда «кундылык» угымы - тулга
ушш мацызды, пайдалы, взш жeтiлдipyгe жэне адамзат когамыныц
дамуына cenTiri бар адамныц шынайылыкка деген катынасыныц
M3Hi.
Психологияда
кундылыктар
когамдагы
моральдык
катынастардыц формасы ретшде карастырылады. Бipiншiдeн,
кундылык - жеке тулганьщ (немесе элеуметт топтыц, ужымньщ)
адамгершшк мэш, абыройы жэне когамдьщ институттардыц
32
(отбасы, мектеп, бала бацгиа, цогамдъщуйымдар.университеттер
т.с.с.) адамгершшш сипаттары болып карастырылса, еюшшден,
моральдык санага катысты кезкарастар: моральдьщ нормалар,
принциптер, жаксылык пен жамандык, адалдьщ, бакыт туралы
тус
1
н
1
ктер.
Кептеген зерттеушшер кундыльщтьщ мынандай белгшерш
атап керсетедк мацыздылыгы, пайдалылыгы, жагымдылыгы,
абыройлыгы, элеуметтт мэш.
Педагогикалык
кундыльщтар
жалпыадамзаттык
кундылыктармен тыгыз байланысып, epuiin жатыр деуге болады.
Элеуметтш езгерютерге байланысты когамньщ да, тулганын,
да, мектептщ де кундылык багдары езгерш отырады. BipaK
тамырлары терецде жаткан, кеп гасырлар бойы адамзаттьщ
дамуына багдар 6epin келе жаткан гуманизм, адалдьщ, адами
борыш, табигатты аялау, сулулык сез
1
мдер! сиякты мэцгийк
кундылыктар педагог мэдениетшщ непзш калайтын ipreTacbi. Ал
педагогикалык аксиологияныц мэш педагогикалык ic-эрекеттщ
езгешел
1
пмен, тулганы калыптастырушылык жэне элеуметпк
мэшмен аныкталады.
Педагог
ic-эрекетше
байланысты
кундыльщтарды
В.А.Сластенин темендегщей жуйелейд1:
- тулганьщ элеуметпк жэне кэаби ортадагы езшщ релш
аныктауымен байланысты кундылыктар (педагог ецбегтщ элеуметтт
мэш, педагогикалык, ic-эрекеттщ жогары багачануы, т.б.);
- кдрым-катынас кажеттийктерш канагаттандыратын кунды
лыктар жэне онын, шецбершщ кедейе Tycyi (балалармен сугпспеншшк
царым-цатынас, эрттестертен, ужыммен угЪесшс)/ царым-
цатынастары, рухани цундылыцтармен алмасу т.б.)',
-дербесшыгармашылыкты дамытугабагыттайтын кундыльщтар
(кэЫби-шыгармашылъщ
iскерлттерд!
дамыту мумктшшш,
элемдтмэдениетке цызыгуы, озт унелм жетшд!ру1 т.б.)’,
- езш-ез
1
юке асыра алуга мумкшдш беретш кундыльщтар
{педагог ецбегтщ коп цырлылыгы, элеуметтт жагдайы нашар
балаларга комек корсете алуы, т.б);
- жеке кажеттшктерш канагаттандыруга мумюндш беретш
кундьшыктар {цызметте царай мемлекет тарапынан ецбек ацысын
алуы, жазгы демалыс узацтылыгы, цызмет бойынша ocyi т.б.).
3) K,a
3
ipri бийм беру саласындагы к ^ р еттШ к багыт бойынша
33
тулганьтц мецгерген теориялык б ш м ,
6
iлгк, дагдьтлары аркылы кез
келген мэселеш ©з бетшше
Достарыңызбен бөлісу: |