Бегежанова Райхан Карымжановна
жүктеу/скачать 1,34 Mb. Pdf көрінісі
|
Бегежанова Р.К. Мүмкіндігі шектеулі балаларға математиканы оқытудың арнайы әдістемесі-2
|
14 ТАҚЫРЫП. Арнайы мектепте жай бӛлшектерді оқыту әдістемесі Математика курсының негізгі ұғымы болып сан ұғымы саналады. Бастауыш сыныптарды оқушылар кӛптеген натуралды сандармен және олармен жасалынатын арифметикалық амалдармен танысады. Жоғарғы сыныптарды бӛлшектерді ӛту мен байланысты олардың сан туралы кӛзқарастары кеңейеді. Бӛлшек сандар кӛбіне түрлі кәсіби еңбек салаларында ӛлшемдерді белгілеуге қолданылады. Сондықтан бӛлшектерді оқу маңызды іс-тәжірибелік деңгейде қолданылады. Математика бағдарламасы бойынша бӛлшектердің екі түрін оқыту қарастырылады: жай бӛлшектер және ондық бӛлшектер.Бӛлшектерді оқу циклін бірнеше кезеңдерге бӛлуге болады: 1. Бӛлшектерді оқу пропедевтикасы (дайындық жұмысы) (4сынып); 2. Жай бӛлшектерді жүйелі оқу (5-6 сыныптар); 3. Ондық бӛлшектерді жүйелі оқу (6-7 сыныптар); 4. Жай және ондық бӛлшектермен орындалатын амалдар (8-9 сыныптар). Бӛлшектер тарауын оқу міндеттері: - бӛлшектің құрамы туралы мәлімет беру; - бӛлшектердің ӛзгеруі туралы мәлімет беру; - бӛлшектерді салыстыру және мәлімет беру; - бӛлшектердің негізгі қасиетін білу, бӛлімі мен алымын біркелкі кӛбейтсе немесе қысқартса, бӛлшек ӛзгеріссіз қалады; 89 - бӛлшектермен орындалатын арифметикалық амалдарды орындауға үйрету (арнайы мектептегі математикалық материалдың спецификасы бӛлшекті тек тұтас санға кӛбейту мен бӛлу). Кӛрсетілген міндеттерді шешу үшін педагогикалық процесте келесі жағдайларды қамту қажет (И.Г.Терехова бойынша): 1. бұл тарау бойынша ұғымдарды қалыптастыру үшін сезім мүшелерімен сезінетін тірек материалды қолдану қажет; 2. спецификалық, математикалық терминологияны қолдану барысында оны ұғынуға бағытталған арнайы жұмысты жүргізу; 3. заттық-сарамандық іс-әрекетпен схемалық кӛрнекілікке одан кейін математикаылқ жазуға бірізділікпен ауысу; 4. математикалық ұғымдар мен ойшыл амалдарды жүзеге асыру. «Бӛлшектер» тарауы бойынша білімдерді, іскерлік пен дағдыларды қалыптастыру жеткілікті мӛлшердегі кӛрнекілік дидактикалық материал- ды қолданумен іске асады: натурал заттар, олар бірдей бӛлшектерге жеңіл бӛлінеді: - заттардың макеттері, олар бірдей бӛлікке бӛлінуі қажет; - бірдей бӛлшектерге бӛлінегн түрлі материалдан жасалған геометриялық фигуралар (фанер, қағаз, картон). - бірдей бӛлшектерге бӛлінген бейнелері бар заттар мен геометриялық фигуралардың бейнесі бар кестелер; - бӛлшектер мен олардың атауы жазылған кестелер; - бӛлшектерді салыстыру мен түрленуді бейнелейтін процесстері бар кестелер. Тарауды ӛту барысында кӛрнекілік материал ретінде тек симметриялық пішінді кӛрнекіліктер қолданылады. Зияты зақымдалған оқушылардың жай бӛлшектерді оқудағы ерек- шеліктері мен қиындықтары. «Бӛлшектер» тарауы бойынша материал- дың жаңашылдығы оның ӛмірілік іс-тәжірибелік мәні зияты зақымдалған оқушыларда қызығушылық арттырады. Бӛлшектердің құрамымен таны- су, жазу, салыстару мен арифметикалық амалдарды орындау ерек- шелігімен танылады. Зияты зақымдалған оқушылардың ойлау ерекшеліктеріне байла- нысты бұл тарауды оқу қиындықтар туғызады. Оны Н.Ф.Кузьмина- Сыромятникова, М.Н. Перова, И.Г. Терехова, М.С. Соколова, В.В. Эк, Т.В. Алишева және т.б авторлардың зерттелінде кӛрсетілген. Зияты зақымдалған жоғарғы сынып оқушылары бӛлшектерді дұрыс оқып айтса да, оның құрамы туралы түсініктері жоқ. Олар схемада бейнелеген бӛлшекті танымайды, бӛлшекті компоненттердің мәнің дұрыс түсінбейді және тұтас сандар ретінде санайды. Оқушылар ұғымды қолданса да , олардың мазмұның түсінбейді. Оқушыларда бӛлшектерді дұрыс және бұрыс дифференциялдау қиындатылған. Сондықтан оқушылардағы бӛлшек сандар туралы білімдерінің формальды екенін дәлелдейді. Осы материалды ұғындыру үшін кӛрнекі-бейнелік ойлауды дамыту бағы- тындағы жұмысты жетілдіру қажет. Бӛлшектер ұғымын меңгеру қиындық- 90 тары арифметикалық амалдарды орындау барысында да байқалады. Оларға тән қателіктер: 7 /11+2/11=11/22; 5/7-2/7=3/0; 5+4/9+3+2/9=7+7/9; 2/3+6=8/3=2/9=26/3=236=2/3+6 Кӛбейту мен бӛлу кезінде қысқартулар қолданылмайды, қосуды кӛбейтумен алмастырады. жүктеу/скачать 1,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|