Бегежанова Райхан Карымжановна
ТАҚЫРЫП. Арнайы мектепте ондық бӛлшектерді
жүктеу/скачать 1,34 Mb. Pdf көрінісі
|
| 15
ТАҚЫРЫП. Арнайы мектепте ондық бӛлшектерді оқыту әдістемесі Ондық бӛлшектер жай бӛлшектерінің бір түрі болып қарастыры- лады, бірақ бӛлімінде нӛлдері бар бір орналасады. Ондық бӛлшектерді оқыту міндеттері: Ондық бӛлшектерді оқу, жазу және орнын табу икемділіктерін қалыптастыру; Ондық бӛлшектерді салыстыру, түрлендіру икемділіктерін қалыптастыру; Ондық бӛлшектермен арифметикалық амалдарды орындау; Зияты зақымдалған оқушылармен ондық бӛлшектерді ӛту олардың сан туралы ұғымын кеңейтеді, санақ бірліктері туралы кӛзқарастарын толықтырады және оларды сарамандық іс-әрекетке даярлауда маңызы орын алады. Ондық бӛлшектер жай бӛлшектерге қарағанда күнделікті ӛмірде жиі кездеседі. Сонымен қоса, бұл сандар ӛлшеу, санап шығару және құрастыру практикасында кеңінен қолданылады. Зияты зақымдалған оқушылар мен ондық бөлшектердің ерекшеліктері мен қиындықтары И.Г. Терехованың (1988,1991) зерттеулері ондық бӛлшектер туралы балалардың келесі ерекшеліктерін кӛрсетеді: 1. Басқалардан жеңіл болып жай бӛлшектер түрінде жазылынған 17/100, 1/10 танылады; 2. Ондық бӛлшектер жазылуы балалармен игеріледі, бірақ ондық разрядтың орны туралы нақты кӛзқарастары болмайды. Негізігі қателік- тері: алымның жазылуы немесе бүтін мен алым бүтінің орнына жазы- лады. Сондықтан олар алым мен бӛлімнің ортасына үтір қоя салады: 37/100=37,100. 25+9/100=259,100 93 Сондықтан үтірге дейін тұрған сан алым болып саналады да, үтірден кейінгі сан бӛлім болып саналады. 3. Ондық бӛлшектерді оқу барысында үлестердің атауын оқушы- лар бӛлшектің мәні байланыстырылмаған (0,1; 0,01; 0,001 оннан 1 бӛлігі). Бірақ оқушылардың кӛбісі үлестерінің атауының үтірден кейінгі таңбалардың санына байланысты екендігін жақсы игерген. (1-ондықтар, 2- жүздіктер). 4. Зияты зақымдалған оқушылардың кӛпшілігінде ондық бӛлшек- тердің құрылымы туралы нақты кӛзқарастары жоқ. Кӛбіне бұл бӛлімнің маңызын түсінбейді және үтірден кейінгі сандардың маңызын түсінбейді. 5. Үтірден кейінгі таңбалардың бірдей саны бар бӛлшектерді салыстыру барысында ептеген ғана қиыншылықтар кездеседі. Үтірден кейінгі таңбаларды әртүрлі бӛлшектерді салыстыруда үлкен қиындықтар- ға ұшырайды. Мұндай кезде оқушылар бӛлшек бӛліктерін бүтін бӛліктер ретінде қарастырады. Мысалы: 6,4<4,22 0,8<0,80 6=4 4<22 Л.А.Гринко (1993 ж) ӛзінің зерттеу жұмысының барысында келесіні анықтайды: 1. Ондық бӛлшектермен арифметикалық амалдарды орындау барысында оқушылар үтірге кӛңіл аудармайды. Бӛлшектерді бүтін сан- дарретінде санайды. Цифрларды (оң жақтағы шеткі цифрларды) тігінен тізіп, бір-біріне қолсады немесе алады разрядтық жазу бұзылады. 2. Алгоритмді қателесіп қолданады. 3. Нӛлдері бар бірге кӛбейткенде және бӛлгенде үтірдің орнын шатастырады. 4. Кӛбейту мен бӛлу барысында үтірді ұмытып кету немесе дұрыс орналастырмау; 3. Метрикалық жүйенің (ӛлшемдері туралы (Ю.Ю.Пумпутис, М.И.Сагатов)) оқушылардың нақты кӛзқарастарының жетілмегендігінің кӛрсеткен арнайы зерттеуінің нәтижелері бӛлшектердің құрамы мен аталуы туралы білімдерінің әлсіздігі (Алышева, Соколова, Перова) дайындық кезеңінің қажеттілігін белгілейді. Дайындық кезеңінің мазмұныңда үш негізгі кезеңді кӛрсетуге болады: бӛлімдерді құрас- тыруды, құрамын қайталау; ӛлшемдерінің модельдерін жұмыс жасау; ондық жүйесінің мәнін қайталау. Ұзындық ӛлшемінің моделімен жұмыс жасауына тоқталайық, оның мақсаты метрлерін ондық үлестерінің кӛр- некілік арқылы бекітілуі саналады. Оқушылар модельдерді кӛлемі бойынша салыстырып, олардың нәтижесін «ірі, ұсақ» терминдерімен белгілейді. Іріге неше ұшақ ӛлшем сиятындығын санайды. Бұндай мо- дельдерді балалар түрлі обьектілерінің кӛлемін ӛлшеу үшін қолданады. ӛлшем нәтижелерін сандар арқылы жазады. Балалар кестелер құрасты- рады. Дайындық кезінде келесі ӛлшемдерді белгілеуді үйренеді: 1 метрде неше см? 1м=100 см. Метрден см алу үшін неше бірдей 94 бӛлшектерге бӛлдік? Неше үлес алдық? 1 см метрінің қанша үлесін құрайды. Метрінің жүзден бір үлесі нешеге тең?: 1см=1/100м; 1/100м=1см жүктеу/скачать 1,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|