Бекітемін директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары м а Д. Кубенов 2021 ж. Қысқа мерзімді жоспар
жүктеу/скачать 3,87 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Пирамиданың қималар ы .
- Дұрыс пирамида.
| 3. Өз бетінше анықтама беріп көр.
4. Пирамида дегеніміз жазық көпбұрыштан, табан жазықтығында жатпайтын нүктеден және осы нүктені көпбұрыштың нүктелерімен қосатын барлық кесінділерден құралған көпжақ. Жазық көпбұрыш – пирамиданың табаны, көпбұрышта жатпайтын нүкте – пирамиданың төбесі. Пирамиданың төбесін табанының төбелерімен қосатын кесінділер пирамиданың бүйір қырлары деп аталады. Пирамиданың беті табаны мен бүйір жақтарынан құралады. Әрбір бүйір жағы үшбұрыш болып келеді. Пирамиданың биіктігі деп пирамиданың төбесінен табан жазықтығына түсірілген перпендикулярды атайды. Егер пирамиданың табаны п – бұрышты болса, онда ол п – бұрышты пирамида деп аталады. Параллель проекциялау ережелеріне сәйкес пирамиданың кескінін төмендегідей салады. Алдымен табаны салынады, бұл қандай да бір жазық көпбұрыш. Сонан соң пирамиданың төбесін белгілейді де, оны бүйір қырлары арқылы табанының төбелерімен қосады. Пирамиданың қималары. Пирамиданың төбесі арқылы өтетін жазықтықтармен қиғандағы қималары үшбұрыштар болып келеді. Пирамиданың көршілес емес екі бүйір қыры арқылы қиғанда шығатын қималар диагональдық қималар деп аталады. Диагональдық қималар – үшбұрыштар. Пирамиданы табан жазықтығына параллель жазықтықпен қиғандағы қима – табанындағы көпбұрыш болып табылады. Дұрыс пирамида. Егер пирамиданың табаны дұрыс көпбұрыш болып, ал биіктігінің табаны осы көпбұрыштың центрімен дәл келетін болса, онда ол дұрыс пирамида деп аталады.Дұрыс пирамиданың осі деп оның биіктігін қамтитын түзуді айтады. Дұрыс пирамиданың бүйір қырлар тең. Дұрыс пирамиданың бүйір жақтары тең, олар – тең бүйірлі үшбұрыштар. Дұрыс пирамиданың бүйір жағының төбесінен жүргізілген биіктігі апофема деп аталады. Пирамиданың бүйір беті деп оның бүйір жақтары аудандарының қосындысын айтады. Теорема. Дұрыс пирамиданың бүйір беті табандарының периметрінің жартысы мен апофемасының көбейтіндісіне тең. Дәлелдеу. Егер табан қабырғасы а, ал қабырғасының саны п болса, онда пирамиданың бүйір беті мынадай болады: мұндағы l – апофема, ал р – табанының периметрі. Теорема дәлелденді. Барлық жақтары дұрыс үшбұрырыштар болатын үшбұрышты дұрыс пирамида тетраэдр деп аталады. жүктеу/скачать 3,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|