Аминқышқылдары дегеніміз – молекула құрамында көмірсутек радикалымен байланысқан амин тобы – NH2 және карбоксил тобы – СООН болатын заттар.
Оларды карбон қышқылдарының туындылыры деп қарастыруға болады, себебі молекула құрамындағы көмірсутек радикалдарындағы сутегі атомын амин тобы орнын басқан.
Табиғатта Аминқышқылдардың 150-ден астам түрі бар.
Олардың 20-сына жуығы ақуыздар түзілісінде аса маңызды қызмет атқаратын мономер блок-топшалар,осы амин қышқылдарының жартысы организмде синтезделмейді.
Білік пен дағдыны қалыптастыру. Қолдану. (15 мин.)
Органикалық заттарды атаудың Халықаралық жүйелеу алгоритмін еске түсіріңіздер.
Төменде берілген аминқышқылын алгоритм негізінде атаңдар.
Халықаралық атаулар жүйесі бойынша қышқылдардың атына сәйкес тізбектегі амин тобының орны цифрмен көрсетіледі.
Рационалды Аминқышқылдары тарихи қалыптасқан жүйе бойынша атау үшін карбоксил тобынан кейінгі көміртектен бастап, грек әріптерімен белгілейді де, сол әріптердің көмегімен амин тобының орнын көрсетеді.
α – аминмай қышқылы γ – аминмай қышқылы
Тривиалды Одан басқа табиғатта кездесетін түрлерінің тривиалды атаулары да болады.
Мысалы: NH2–CH2 – COOH – глицин
Әр аминқышқылының тривиалды (дәстүрлі) атауы бар.
Кейде бұл ашылу көзімен байланысты:
аспарагин алғаш рет аспарагусете (спаржа) табылды;
