Білім беру бағдарламасы бойынша оқитын студенттерге арналған дәрістер жинағы Алматы 2021



Pdf көрінісі
бет11/40
Дата14.10.2023
өлшемі1,3 Mb.
#114079
түріБағдарламасы
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   40
 
2
2
sin


k
а
=
,
(6.18) 
мұндағы
k=
1,2,3,... 
Егер аймақтар саны тақ болса, 
С
бақылау нүктесіндегі жарық 
күшейетіндіктен оның максимум шарты: 
 
2
)
1
2
(
sin


+
=
k
а
(6.19) 
болады. 
Бұл екі теңдеуден мынадай қорытынды шығады. Егер саңылаудан өткен 
екі шеткі сәулелердің жолдар айырымы жұп жарты толқын ұзындығына тең 
болса, онда дифракцияланған жарық сәулелері бірін бірі әлсіретеді, ал сол 
жолдар айырымы тақ жарты толқын ұзындығына тең болса, онда 
дифракцияланған жарық сәулелері бірін бірі күшейтеді. 
 
6.5 Бір және көп саңылаудағы дифракция 
Бір өлшемді дифракциялық тор 
– бір жазықтықта жатқан және ені 
бойынша мөлдір емес аралықтарымен теңдей бөлінген, ендері тең параллель 
саңыраулар жүйесі. Саңылаулардағы Фраунгофер дифракциясын қарастыра 
отырып, біздің көргеніміздей экрандағы қарқындылықтың үлестірілуі 
дифракцияланған сәулелердің бағытымен анықталады.


32 
Тордағы 
дифракциялық 
сурет 
бүкіл 
саңылаулардан 
келетін 
толқындардың өзара интерференцияларының нәтижесі ретінде анықталады.
Егер әрбір саңылаулардың ені 
а
-ға тең болса, ал саңыраулар арасындағы 
мөлдір емес бөліктер ені 
b
болса, онда 
b
a
d
+
=
шамасы дифракциялық 
тор 
тұрақтысы
(тор периоды) деп аталады. 
Жазық монохроматтық толқындар тор жазықтығына тік түседі. Өйткені 
саңылаулардан келетін сәулелердің оптикалық жол айырымдары аталған бағыт 
үшін бүкіл дифракциялық торлар шеңберінде бірдей болады және мына 
өрнекпен анықталады: 


sin
sin
)
(
d
b
a
CF
=
+
=
=

.
(6.20) 
Егер осы жолдар айырымы жарты толқын ұзындығының жұп санына тең 
болса, онда дифракцияланған жарық сәулелері бірін бірі күшейтеді де 
дифракциялық жолақ жарық болады, оның күшею (максимум) шарты



k
k
d
=
=
2
2
sin
, (6.21) 
мұндағы
k=
1,2,3,... 
Егер осы жолдар айырымы жарты толқын ұзындығының тақ санына тең 
болса, онда дифракцияланған жарық сәулелері бірін бірі әлсіретеді де 
дифракцияланған монохрамат жарықтың нашарлау (минимум) шарты
мынаған тең болады: 
2
)
1
2
(
sin


+
=
k
d
,
(6.22) 
мұндағы
k=
1,2,3,... . 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   40




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет