Білім беру бағдарламасы бойынша шымкент-2019 Әож 11


ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы франция. К.А. Сен-Симон, О. Тьерри, Ф. Гизо, Ф. Минье, Ж. Мишле



бет27/42
Дата14.10.2022
өлшемі1 Mb.
#43075
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   42
Байланысты:
358544 8

3.ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы франция. К.А. Сен-Симон, О. Тьерри, Ф. Гизо, Ф. Минье, Ж. Мишле.
1811 жылдың Ресейде кеден тарифінің қабылдануы салдарынан Француз өнімдеріне жоғары колемде баж салықтары салынды. Бұл Француз- Орыс қатынасының нашарлауына себеп болды.Наполионың есебі бойынша егер ол ресейде жеңіске жетсе Оның ең басты жауы Англияны қиратады.
Наполион әскерінің қатарында одақтастарымен қоса 400 мыңадам болса, орыс әскерлері 200 мыңдай адам еді. 1812 жылы 24 маусымға қараған түні Наполион әскері Неман өзенінен өтеді. Барлығы наполионың жеңісіне сенімді еді.
Наполин жеке-жекежатқан орыс әскерін бір-бірлеп талқандауға ұмтылады. Бірақ орыс әскерлері тез шегініп кетіп, біргебастады.1812 жылдың 7 қырқүйегінде Мәскеу түбінде Бородино даласында сол кездегі ірі шайқастардың брі өтті. Наполионойлаған тілегіне жете алмады. Ресей соғысты жалғастыры отырып англияменде бұрынғыша саудасын тоқтатпады. Наполионың қарсыласын талқандау жоспары сәтсіздікке ұшырады. Ресей үшін бұл отан соғысы еді. Бүкіл елден әскерй қажеттілікке қаражат жиналды. 1812 жылдың 14 қыркүйегінде басқыншылар Мәскеуге кірді бірақ Мәскеу қаңырап бос қалған еді. Наполион Императорға бітімге келуді ұсынғанмен жауап болмады, Наполиан әскері Мәскеудебірай төрт күн ғана болды. Француз армиясының тылында фартизандық қозғалыс өрісалған еді. Аөық түлік қоры таусылған Наполион 18 қанда Мәскеуді тастап шығуға мәжбүр болды. 1812 жылдың қараша айының соңында Француз әскері өте көп шығынмен Березина өзенінің екінші жағ ына өтті. Сол жылы желтоқсан айының ортасында Неман өзенінің Ресейден қашқан Француз әскерінің 20 мыңнан аспайтын жауынгерлер ғана өтті.
Наполион Фарижге келісіменқайта жаңа армия жина бастады. 1813 жылдың көктеміндефранцияға қарсы алтыншы куалиция құрылды. Оның құрамына Ресей, Англия, Испания, Португалия, Пруция, Швеция кірсе, кейінірек австрияда қосылды. Наполиоға қарсы бүкіл еуропа көтерілді. Коалиция мүшелері Наполиондық әскерлерді толық талқандағанға дейін соғыс жүгізу жөніндегікелісім шарт жасасты.
1813 жылдың 16-19 қазанында Лейпциг түбінде жарты миллионнан астам жаунгер қатысқан шайқас болды. 700 зеңбірегі бар 190 мың француз әскеріне жеңіліс тауып қарсы тұрды. Тарихта бұл шайқас « халықтар майданы» деген атпен белгілі. Француз әскері жеңіліас тауып,рейн өзенініңғ екінші жағына шегінді. 1814 жылдың басында одақтастар әскері Францияжеріне, ал 1814 жылдыңнаурыфзында фариж қаласына кіреді. Фарижде бұрынғы сыртқы істер миністірі Шарл Морис Талерон башылық еткенуақытша өкмет құрылды. Наполион тақтан бас тартты. Ал 1814 жылдың мамырында ол италия жағалауында Элба аралына жер аударылды. Франция 18 ғасырдың соңы мен 19 ғ басында басып алған барлық жер иелігінен айырылып оның шекарасы бұрынғы 1792 жылғы шекараға сай бекіттілді.
Одақтастардың және франциядағы бұрынғы Француз ақсуектерінің талабына орай Бурбондар билігі қалпына келтірілді.Король болыпХVІІІ Людовик деген атпен 1793 жылы өлтірілгенХVІ Людовиктің інісі граф Прованскии отырды.
Қалыптасқан жағдайды пайдаланып 1815 жылдың 1 наурызында мыңшақты жауынгерлерімен және аз ған афицерлерімен Франыияның оңтүстік жағалауына келіп түсіп Фарижге бет алды. Барлық жерде оны халық қуана қарсы алды. ХІІІ Людовик жәнеоның маңайындағыларТюилриден қашты. Банопартың билік басына оралуыОсылай ешқандай қантөгіссіз өтіп оның «жүз күндік» билігі басталды.
Наполион Фарижден Белгияға соңғы жорығын бастады. 1815 жылдың 18 маусымда Ватерлоотүбінде Наполион әскерімен одақтасчтар әскері арасында шайқас болды. Наполион жеңіліс тапты. 22 маусым күні Наполион ағылшындарға тұтқынға түстіекінші рет тақтан бас тартып аулие Елена Аралына жер аударылдыда бірнеше жылданкейіняғни 1821жмамырыда сол жерде дүние салды.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   42




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет