Білім беру бағдарламасы кешенді емтиханының мақсаты Білім беру бағдарламасында кешенді емтиханды өткізу ережесі


Дене жаттығуларының физиологиялық жіктелуі және сипаттамасы



бет13/22
Дата16.03.2023
өлшемі0,91 Mb.
#74977
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   22
5.3.2. Дене жаттығуларының физиологиялық жіктелуі және сипаттамасы.
Дене жаттығуларының энергетикалық сипаттамасы. АҮФ қайта түзілуінің анаэробты және аэробты жолдары. Анаэробты және аэробты өнімділік. Спорттық жаттығулардың және қимылдардың жіктелуі: биохимиялық құрылымның қызмет жағдайына бейімделу сипатына, дене сапаларының айқындалуына, бұлшық ет қызметінің тәртібіне, жүктеменің қуаттылығына, қуат көзіне, қуатты жұмсау деңгейіне, күштену сипатына, бағдарлану күрделілігіне, қызметтегі бұлшық еттер көлеміне қарай. В.С.Фарфель бойынша спорт түрлерінің жіктелуі. Әртүрлі салыстырмалы тізбекті қозғалыстардың сипаттамасы: максималды, субмаксималды, үлкен және біркелкі қарқынды шығыны, оттегі сұранысы, оттегіні пайдалануы және оттегі қарыздылығы, негізгі қуат көздері, вегетативті жүйелер жұмысы сипаттамасы, шаршаудың негізгі механизмдері және жұмысқабілеттілікті шектеу факторлары.
Таптаурынды, тізбекті емес қозғалыстардың жалпы сипаттамасы. Күшті және шапшаңдықты-күшті жаттығулардың сипаттамасы. Күштену кезіндегі ағзада болатын өзгерістер. Жарылыс күштері. Кейіптер және статикалық күштенулер. Статикалық күштенудің сыналуы. Нысанды жаттығулар. Баллмен бағаланатын қимыл-қозғалыстардың сипаттамасы. Жайтты қимылдардың сипаттамасы (спорттық ойындар және жекпе-жек қимылдары).


5.3.3. Спортпен шұғылдану кезіндегі ағза күйінің физиологиялық сипаттамасы.
Спорттық қызмет кезіндегі ағзаның күйі. Сөре алдындағы күй. Физиологиялық қызметтердің ерекшеліктері. Сөре алдындағы күйдің әртүрлілігі және олардың басқару әдістері.
Бабына ену. Ағза қызметтері бабына енуінің физиологиялық заңдылықтары және механизмі. Бой қыздыру – сөре алдындағы реакцияларды жетілдіру және бабына енудің қызметін жетілдіру факторлары ретінде.
Бой қыздыру және жарыс алдындағы дем алу үзілісін негіздеу. “Өлі нүкте” және “екінші тыныс алу”. Олардың даму механизмдері. “ Өлі нүктені” жеңу жолдары.
Тұрақты жұмысқа қабілеттілік. Әртүрлі қуатты циклді жаттығулардың “шынайы” және “жалған” тұрақты күйі. “Шынайы ” тұрақты жұмыс қабілеттілік кезінде қимылдардың, вегетативті қызметтердің қуатты алмасуының, гормоналді белсенділіктің, қозғалыстарды үйлестірудің сипаттамасы. Циклді, ациклді және басқа жаттығулардың орындалуы кезеңіндегі тиімді жұмысқабілеттілік күйі.
Шаршау. Шаршаудың анықтамасы және физиологиялық маңызы. Шаршау механизмдері туралы қазіргі кездегі көзқарастар. Шаршау және жұмысқа қабілеттілік. Бұлшық ет қызметі кезіндегі шаршаудың физиологиялық көріністері және даму кезеңдері. Әртүрлі спорт жаттығулары кезіндегі шаршаудың ең әдетті факторлары. Шаршауды бағалаудың белгілері және тесті. Әртүрлі сипатты және қуатты жаттығулар кезіндегі жұмысқабілеттілікті шектейтін негізгі факторлар туралы түсінік.
Қалпына келу. Жұмыс алдындағы, жұмыс кезіндегі және жұмыстан кейінгі қалпына келу үрдістері. Жұмыстан кейінгі өзгерісте ұлпалардағы және жүйке жүйесіндегі ізді үдерістердің көшірмесі ретінде. Оттекті қарыздылық және оның құрылымы. Ағзадағы қуатты қорларының қалпына келуі. Қызметтердің қалпына келу ерекшеліктері: біркелкі емес, кезеңділік, бірмезгілдіксіз, таңдаулылық, сындарлы сипаттама. Жарыстан кейінгі және шынығу сабақтарынан кейінгі қалпына келу үрдістері. Қалпына келу үрдістеріне шынығудың әсері. Қалпына келу үрдістерінің және тынығудың тиімділігін арттыру жолдары.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   22




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет