Білім беру бағдарламасы үшін жылу энергетикасы Нұр- султан 021 тақырып. Энергетикалық кәсіпорындардың сипаттамалары
жүктеу/скачать 261,58 Kb.
|
Сур. 1. Энергетикалық кәсіпорындардың негізгі капиталы мен негізгі құралдарының құрылымы Өндірістік емес негізгі қорлар өнім жасау процесіне қатыспайды (тұрғын үйлер, балабақшалар, клубтар, стадиондар, емханалар, санаторийлер және т.б.). Негізгі өндірістік қорлар қызмет мерзіміне және өндірістік процесте тағайындалуына сәйкес топтарға бөлінеді: Ғимараттар (өндірістік мақсаттағы сәулет-құрылыс объектілері: цех корпустары, қойма үй-жайлары, өндірістік зертханалар және т. б.)); Құрылыстарға (тоннельдер, эстакадалар, автомобиль жолдары, жеке іргетастағы түтін құбырлары және т. б. өндіріс процесін жүзеге асыру үшін жағдай жасайтын инженерлік-құрылыс объектілері). Электр энергетикасында: Бөгеттер, дамбалар, суағарлар, күл үйінділері, градирнялар, шашыратқыш бассейндер, мазут сақтауға арналған бактар, қатты отынды сақтауға арналған бункерлер мен қоймалар, ыстық және суық су құбырлары және т. б.); беріліс құрылғылары (электр энергиясын, сұйық және газ тәрізді заттарды беруге арналған құрылғылар: электр желілері, жылу желілері, газ желілері, трансмиссиялар, және т. б.)); машиналар мен жабдықтар (қуатты машиналар мен жабдықтар – Жылу және атом электр станцияларының рогенераторлары, қазандық қазандары мен атом реакторлары, бу, газ және гидравликалық турбиналар, ауыспалы және тұрақты токтың элек-тромоторлары; жұмыс машиналары мен жабдықтары-крандар, желдеткіштер, сорғылар, ұнтақтағыштар, диірмендер, яғни күш жетегі жоқ механизмдер, өлшеу және реттеу аспаптары мен құрылғылары, есептеу техникасы-компьютерлер, автоматты машиналар, өзге де машиналар мен жабдықтар және т. б.); өндірістік жабдық құрамына қосылатын конвейерлер мен тасымалдаушылардан басқа көлік құралдары (тепловоздар, вагондар, автомобильдер, мото-циклдар, карлар, арбалар және т. б.)); арнайы құралдар мен жабдықтардан басқа құрал (кесетін, соққы беретін, қысатын, нығыздайтын, сондай-ақ бекітуге, монтаждауға және т. б. арналған әртүрлі құрылғылар); өндірістік мүкәммал мен керек-жарақтар (өндірістік операцияларды орындауды жеңілдететін заттар: жұмыс үстелдері, верстактар, қоршаулар, желдеткіштер, ыдыс, стеллаждар және т. б.)); шаруашылық мүкәммал (кеңселік және шаруашылық қамтамасыз ету заттары: үстелдер, шкафтар, ілгіштер, Сейфтер, көбейту аппараттары және т. б.)); басқа негізгі қорлар. Бұл топтың құрамына кітапхана қорлары, мұражай құндылықтары және т. б. кіреді. Негізгі қорлардың әртүрлі топтарының үлес салмағы (пайызбен) олардың кәсіпорында жалпы құнындағы негізгі қорлардың құрылымын білдіреді. Негізгі қорлардың үлгі құрылымы кестеде келтірілген. 1. Негізгі қорлардың құндық (ақшалай) бағасы олардың жалпы шамасын, құрамы мен құрылымын, серпінін, амортизациялық аударымдардың шамасын айқындау, сондай-ақ оларды пайдаланудың экономикалық тиімділігін бағалау үшін қажет. Негізгі қорларды құндық бағалаудың мынадай түрлері бар: ҚПО бастапқы құны бойынша бағалау, яғни құру немесе сатып алу кезінде (жеткізуді және монтаждауды қоса алғанда) жүргізілген нақты шығындар бойынша, олар дайындалған немесе сатып алынған жылдың бағаларында. мұнда-ҚҚС-сыз баға; Ктр – көлік шығыстары; Кму – монтаждауға және орнатуға арналған шығыстар; Кпр-өзге де шығыстар, мысалы консультациялық қызметтер, кедендік алымдар және т. б. Қалпына келтіру құны (Қфв) бойынша бағалау, яғни қайта бағалау сәтіндегі негізгі қорларды қалпына келтіру құны бойынша бағалау. Бұл құн қазіргі уақытта бұрын құрылған немесе сатып алынған негізгі қорларды құру немесе сатып алу қанша болатынын көрсетеді. Бағалау қалдық құны бойынша ОФо, яғни, бастапқы немесе қалпына келтіру тозуын ескере отырып, яғни құны бойынша, ол әлі ауыстырылды дайын өнімгенемесе сатып алынған. мұнда-ҚҚС-сыз баға; Ктр – көлік шығыстары; Кму – монтаждауға және орнатуға арналған шығыстар; Кпр-өзге де шығыстар, мысалы консультациялық қызметтер, кедендік алымдар және т. б. Қалпына келтіру құны бойынша бағалау (В ОФ), яғни қайта бағалау сәтіндегі негізгі қорларды қалпына келтіру құны бойынша бағалау. Бұл құн қазіргі уақытта бұрын құрылған немесе сатып алынған негізгі қорларды құру немесе сатып алу қанша болатынын көрсетеді. Бағалау қалдық құны бойынша ОФо, яғни, бастапқы немесе қалпына келтіру тозуын ескере отырып, яғни құны бойынша, ол әлі ауыстырылды дайын өнімге 1-кесте
Материалдық өндірістің әртүрлі салаларында негізгі қорлардың құрылымы әртүрлі, сонымен қатар энергетикаға күш беретін машиналар мен беріліс құрылғыларының үлкен үлес салмағы тән. Соңғы жағдай ұзын және қымбат электр беру желілерінің болуымен байланысты. жүктеу/скачать 261,58 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||