Білім беруді дамыту орталығЫ

Сабақ 7
 Тақырыбы: Жұмыс.Қуат. 
Мақсаты:
Оқушыларды ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге дағдыландыру. 
F күші әсер еткен дене қандай да бір 1-2 траекторияның бойымен қозғала отырып, s жол 
жүріп өтсе, ондағы механикалық жұмыс (А, Дж) мына формуламен анықталады. 
А=∫ 𝐹
2
1
dr=
∫ 𝐹
2
1
cos
άds=∫ 𝐹
2
1
s
ds 
мұндағы dr-элементар орын ауыстыру векторы,ds-элементап жол.
Денені бір орыннан екінші орынға қозғап апаруда күштің істеген жұмысы 
механикалық жұмыс деп аталады. 
Дененің қозғалу бағытында әрекет ететін күштің механикалық жұмысы күшке де 
жүрілген жолға да тура пропорционал. 
s
F
A


Мұндағы: А-жұмыс; Ғ-күш; s – жүрілген жол 
Егер ленеге оның әрбір нүктесінде күш әсер етсе,онда ол күштер өрісінде тұр деп айта 
аламыз. Мысалы, Жер бетіне жақындағанда дене ауырлық күшінің өрісінде болады, 
кеңістіктің әрбір нүктесінде оған вертикаль төмен бағытталған P =mg күші әсер етеді.
Серпімділік, гравитациялық және ауырлық күштердің істеген жұмысы дененің жүрген 
жолына емес, тек оның бастапқы және соңғы орнына байланысты. Бұндай қасиетке ие 
күштерді консервативті күштер, ал күштер өрісін потенциалдық өріс деп атайды.
Бірлік уақыт ішінде істелінетін жұмысты сипаттайтын скаляр шама қуат (N, 1 
Вт=1Дж/с) деп аталады. 
Жұмыстың орындалу тездігін сипаттайтын шаманы қуат деп атайды. 
t
A
N

Мұндағы: N-қуат; А-жұмыс; t-жұмыс істеуге кеткен уақыт. 
t
A
N
îðò

Қуатты өлшеудің бірлігіне 1 секундта істелетін 1 Джоуль жұмыс алынады. 
Тапсырма 1  
a) Массалары әртүрлі екі қыз бала баспалдақпен жарыса жүгіріп, үйдің үшінші қабатына бір 
мезгілде көтерілді. Бұл жағдайда олар бірдей қуат өндіре ме? Жауабыңызды түсіндіріңіз.
b) Төменде суретте қол арасы мен электр арасы берілген. Олардың қуаттарын 
салыстырыңыз. «Механикалық қуат» терминін қалай түсінесіз?
12 

жүктеу/скачать 0,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: