Білім және ғылым министрлігі

52 
Шлиманның қазбалары мен В. Дерпфельдтің жүйелендіруінің маңызы. Эллада 
мәдениеті мен оның дәуірлері. Микена қаласы. Орта Микен уақытындағы 
күмбезді мазарлар. Микен қоғамының тұрмысы мен өнері. Пилостық 
тақтайшалар. Халықтың негізгі кәсібі. Көзешілік кәсібі. Мыс пен қола 
бұйымдар. Көркемөнер кәсібінің түрлері. Крито-микендік мәдениеттің 
Шығыстың ұлы өркениеттері мен Еуропаның варварлық әлемімен тоғысында. 
Орта Еуропаның қола дәуірі. Унетиц мәдениеті. Унетиц мәдениетінің 
жергілікті топтары (1. Солтүстік Батыс Словакия, төменгі Австрия, Моравия; 
2. Шығыс, Орталық және солтүстік-батыс Чехия; 3. Саксония; 4. ГФР-ның 
орталық бөлігі; 5. Жоғарғы және төменгі Лужица; 6. Ұлы Польша). Унитиц 
мәдениетінің негізгі дәуірлері. Ерте дәуірдің жерлеу ғұрпы мен мүліктері. 
Кейінгі дәуір қоныстары. Бағаналы құрылыс үйлері мен жартылай жертөлелер. 
Көзе. Соқалы егіншілік. Жерлеу ғұрыптарының түрлері. Обалы жерлеу 
мәдениеті. Металлургияның дамуы. Қанжарлар. Найза, жебе және секира 
(секиромплат) қола ұштары. Көзелер. Амфора. Әртүрлі табақтар., 
тостағандарұзын мойынды құмыралар. Майсбирнбаумдағы (төменгі Австрия) 
көзелер қоймасы, Загордағы (Словакия) көзе шеберханасы дунай жазығы мен 
Бавария, Чехия мен Карпат қазаншұңқырындағы қоныстар ізі. Жерлеу даласы 
мәдениеті. Лужицк мәдениеті. Ежелгі егіншілер. Малшылық көмекші 
шаруашылық ретінде. Лужицк мәдениетінің ерте дәуіріндегі амфор тәрізді 
ыдыстар (урналар). Ляска (Польша) қорымдары, Седдина обалары және 
төменгі лужиц мәдениетіне жататын Гаверниц (Дрезден) обасы. Қола 
әшекейлер (самай сақиналары, білезіктер, жүзік, алқа, шын моншақтар және 
әртүрлі түйреуіштер), фибула. Жерлеу даласы таралуының кейінгі дәуіріндегі 
күн культі. 
Оңтүстік-шығыс Еуропадағы қола дәуірі. Карпат-дунай облысы. Румын 
мәдениет саз ІІІ – шнекенберг. Күшейтілмеген қоныстар. Дөрекі қамырдан 
(шамот, құм, жұмыр тас араласқан) жасалған құмыралар. Оңтүстік-шығыс 
Трансильваниядағы зираттар. Батыс Сібірдегі белотич мәдениеті. Өлікті 
өртеген обалар, сауытсыз жерлеу, өлікті қою, бүктелеген және тастармен 
қоршалаған өліктер. Бір не екі құлақты ыдыстар, жайпақ құмыралар мен 
алмұрт тәрізді ыдыстар. Үш бұрышты қанжарлар мен әшекейлер. Бонатадағы 
периам-печка мәдениеті. Югославия, Венгрия, орталық Дунайда. Г. Чайлдтің 
дәуірлеу схемасы. Сереге (Сегеда) зираты. Сербия мен Румыниядағы ватина, 
орталық Подунавьедегі вербичора, орталық Подунавье мен Балкан түбегіндегі 
дубовачжуто-брдо мәдениеттері. Кличевач, Кырна, Дупляйлық жылтыр 
статуэткалар. Крито-микендік әсер. 
Орта қола дәуірінің мәдениеттері: тей (таралу аймағы: Мунтениц, 
солтүстік-шығыс Болгария, Батыс Добруже), вителберг (Трансильвания), 
монтефу (Монтенидің солтүстік-шығыс таулы аймағында, оңтүстік 
Молдовада), монтеруліктердің жер үсті үйлері. Эллипс тәрізді шіркеулер. 
Көзе, қанжар, соғыс балталары антропоморфті ғұрыптық ыдыстар. Жерлеу 
ғұрпы. Ноа мәдениеті. Хронологиялық кесте. Бұл мәдениеттің таралу аймағы – 
Трансильвания, Молдава, Шығыс Мунтения. Қоныстар. Сүйек құралдар. Ноа 
мәдениетін тасушылардың негізгі кәсібі. Румыния, Венгрия және Шығыс 

53 
Словакиядағы Оттоман – Фюзешабон мәдениеті. Отоман мәдениетінің 
Барцтағы қоныстары. Төрт доңғалақты арбалар. 
Батыс Жерорта теңізіндегі қола дәуірі. Аппенин мәдениеті. Бельверда, 
Пертоза үңгірлері. Әртүрлі ыдыс-аяқтар. Аппенин мәдениетіндегі терремер 
мәдениетінің элементтері. Егіншілік, малшылық, аңшылық остеологиялық 
қалдықтар. Керамика. Қола бұйымдар. Кастелучьо мәдениеті (Шығыс және 
оңтүстік-шығыс Сицилия). Кіші ауылдар. Дөңес үйлер. Жартасқа қашалған 
табыттар. Керамика. Екі құлақты амфора. «Құм сағат» түріндегі құмыралар. 
Геометриялық оюлар. Тас құралдар (кремний пышақтар, базальтті балталар, 
дән үккіштер). Эгей әлемінен алынған сүйек жапсырмалар. 
Сардиниядағы «Нураға» мұнаралары. Нураг маңындағы қоныстар. Қола 
мүсіншілер. Корсикадағы «торри», Бальер аралдарындағы «тапайот», 
Менорктағы «наветас» (Кораблики) құрылыстары. 
Солтүстік Еуропадағы қола дәуірі. Солтүстіктің қола дәуірін О. 
Монтелиустың хронологиялық кезеңдеуі. Норвегияның батыс жағалауындағы, 
Швециядағы Бохуссолен облысында, Гетеборгтағы жартас суреттер. Кивик 
(Швеция) обасындағы плитадағы суреттер. Көл түптеріндегі және 
батпақтардағы құрбандық көмбелері. Даниядағы Трундхольмдық ғұрыптық 
арба. 
Еуропаның батыс бөлігінің қола дәуірі. Бретаньдағы «жалғыз жерлейтін 
арморикан» мәдениеті. Өзіндік жер обалар. Шаруашылық мүлік. Франция 
территориясындағы обалы жерлеу мәдениеті. Жерлеу мүліктері. Егіншілік. 
Уэссекс пен сауытты жерлеу мәдениеттері. Өлікті өртеу және күлін жерлеу 
дәстүрі. Шаруашылық. Өндірістік күштердің дамуы. Әскери қару-жарақ. 

жүктеу/скачать 1,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: