9.2-сурет. Полиэфирлі байланыстырушылар мен сомономерлердің қатаюы мен химиялық құрылымы
O CH3 OH CH3 O
H 2C CH CH 2 O C
CH 3
O
O CH2 CH CH 2 O C
CH 3
Бисфенол А-нын диглицидилдi эфирi
O
O CH 2 CH CH 2
H2C CH CH2 N CH H2C CH CH2
2
O
H2C HC CH2
N
H2C HC CH2
O
O
R O CH 2 CH CH 2
O
R O CH 2 CH CH 2
Тетраглицидилметилдианилин
O
R O CH 2 CH CH 2 O
CH3
CH 3
O
CH 3
OH
R O CH2 CH
OH
CH2 NH R'' R O CH2 CH
O O
CH2 O C R'' C
9.3-сурет. Эпоксидті байланыстырушылардың химиялық құрылымы және олардың қатаю сызбанұсқасы
Полимерлік байланыстырғыштар екі топқа бөлінеді: термореактив- ті және термопласты. Біріншісі, әдетте, өзін төменгі тұтқырлы сұйықтық ретінде көрсетеді. Олар армирлеуші материалдармен (талшықтар, жіптер, таспалар, маталар) жанасқаннан кейін химиялық реакциялардың көмегімен қатты полимерлік қаңқаға айналады. Бұл химиялық үдеріс – қатаю деп аталады. Екінші топ – сызықты полимерлер. Олар температураны жоғарылатқан кезде, бірнеше рет балқытылған күйден сұйықтыққа айналады.
Кейбір термоактивті байланыстырғыштың химиялық құрылым- дары мен қатаю реакциялары 9.2 − 9.6-суреттерде келтірілген. Поли- эфирлі байланыстырғыштар радикалды полимерлену реакциясымен немесе 9.2-суретте көрсетілгендей сополимерлену арқылы қатаяды. Олигоэфиракрилаттар да радикалды полимерлену жолымен қатаяды. Эпоксидті, фенолформальдегидті, карбамидформальдегидті байланыстырғыштардың қатаю сызбанұсқасы 9.3 – 9.4-суреттерде келтірілген.
Термоактивті байланыстырғыштардың кемшіліктері мен артық- шылықтарын көрсетейік.
Артықшылықтары:
Технологиялық қасиеттер: байланыстырушылардың тұтқыр- лығы төмен, армирлеуші материалдарды жақсы сіңіреді, қатаю температурасы салыстырмалы түрде төмен.
Талшықтардың адгезиялық қасиеттері басым.
Жылу тұрақтылығы жоғары.
Әртүрлі ортада тұрақты: химиялық, суда және атмосферада, ал газ және сұйықтық үшін өткізгіштігі төмен.
Компоненттерді сұрыптау, модификаторлар мен катализатор- ларды қосу арқылы және қатаю шартын өзгерту нәтижесінде қасиеттерді кең ауқымда реттеуге болады.
Кемшіліктері:
Морттылығы және беріктіктің төмен болуы.
Қайта өңделмейтіндігі.
Экзотермиялық химиялық реакцияларды жұмсақ режимде ұзақ өткізу қажеттілігі.
CH3 CH3
H 2C C
C
O
C
C
O CH 2 CH 2 O
CH 2 O
H2C C
C
C CH2
C
O
H2C C C
C O O
O H 2C
C
C CH3
O H 2C
C
C CH3
C CH 3
CH 2
|