– Жақсы физикалық форма
– Деректер: Жүрек
• Ұсынылатын жаттығуy
– Жүректің моделін немесе ішкі бөлігін зерттеңіз
– Оқушылардан физикалық жаттығулардың
жүрек соғысына әсерін зерттеуін сұраңыз
С9. Неге сол жақ қарыншаның қабырғасы оң жаққа қарағанда жуанырақ болады?
Сол жақ қарынша қанды бүкіл ағза бойына таратады, ал оң жақ болса тек өкпеге таратады. Сондықтан да сол
жақ қарынша үлкен қысым тудыру қабілетіне ие болуы тиіс.
С10. Дәрігер стетоскоппен тыңдағанда жүрек соғысының дауысы қалай пайда болады?
Жүрек шығаратын таныс дыбыстар – “тук/дук, тук/дук”, жүрек қақпақшалары тарс етіп жабылғанда пайда
болады. “Тук” антриовентрикулярлық қақпақшалардың тарс етіп жабылуынан болады, ал “дук” – жарты ай
тәріздес қақпақшалардың жабылуынан болады. Кейде дәрігер басқа дыбыстарды естуі мумкін, олар адамның
жүрегі ауыратындығын білдіреді, мысалы, қақпақшалардың дұрыс қызмет атқармауы.
С11. Жүрек талмасы дегеніміз не?
Жүрек бұлшықетіне қажетті оттегі мен тамақ алу үшін қанмен қамтамасыз етілуі тиіс. Егер жүрек бұлшықетін
қоректендіретін артериялар тежеліп қалса, жүрек жасушалары өліп қалуы мүмкін. Егер белгілі бір мөлшердегі
жасуша өлсе, жүрек жиырылулары тежеліп, жүрек тоқтап қалуы ғажап емес. Бұл жүрек талмасы деп аталады.
БИОЛОГИЯ • АДАМ ДЕНЕСІ • ЖҮРЕК ЖӘНЕ ҚАН
7
• Тест
Қан
Тереңдетілген
Негізгі
• Қай қан тамырлары жүректен қан
тасымалдайды?
A – артериялар
B – веналар
C – венулалар
D – капиллярлар
A – артериялар
C – венулалар
• Адам ағзасындағы ұсақ қан тамырлары
қалай аталады?
B – веналар
D – капиллярлар
A – лейкоциттер
C – тромбоциттер
• Қай қан жасушалары қан ұюына қатысады?
B – эритроциттер
D – плазма жасушалары
• Адам ағзасындағы ұсақ қан тамырлары
қалай аталады?
A – артериялар
B – веналар
C – венулалар
D – капиллярлар
• Қай қан жасушалары адам ағзасын аурудан
қорғайды?
A – лейкоциттер
B – эритроциттер
C – тромбоциттер
D – плазма
• Қай қан жасушалары қанда жиі кездеседі?
A – лейкоциттер
B – эритроциттер
C – тромбоциттер
D – плазма
A – оттегі
C – ақуыз
• Плазманың негізгі құраушысы не?
B – көмірқышқыл газы
D – су
A – оттегіні
C – ақуыздарды
• Эритроциттер нені тасымалдайды?
B – көмірқышқыл газын
D – суды
|